Νέος θρίαμβος ενόψει για Νάιτζελ Φάρατζ- Καταρρέουν τα παραδοσιακά κόμματα

«Θέλω πίσω τη ζωή μου» δήλωνε ο Νάιτζελ Φάρατζ μετά το δημοψήφισμα του Brexit, δικαιολογώντας την αποχώρησή του από την ηγεσία του αντιευρωπαϊκού κόμματος UKIP και την ενεργό πολιτική. «Θέλω πίσω τη χώρα μου» έλεγε προηγουμένως, δίνοντας το στίγμα στην καμπάνια για την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ. Με το δημοψήφισμα του 2016 φαινόταν να εκπληρώνει τον στόχο του, καθώς ο βρετανικός λαός αποφάσισε, έστω και με ισχνή πλειοψηφία, να εγκαταλείψει την ενωμένη Ευρώπη.

Ωστόσο τα φαινόμενα απατούν: έχουν περάσει τρία ολόκληρα χρόνια από το δημοψήφισμα, το Brexit παίρνει παράταση για τις 31 Οκτωβρίου μετά από αίτημα του Λονδίνου, ενώ στις 23 Μαΐου οι Βρετανοί καλούνται στις κάλπες, προκειμένου να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η επίσημη επιβεβαίωση, προ ημερών, για τη συμμετοχή της Βρετανίας στις ευρωεκλογές σηματοδοτεί και την επιστροφή του Νάιτζελ Φάρατζ. Μπορεί ο ίδιος να έχει εγκαταλείψει οριστικά το UKIP, αλλά πρόσφατα ίδρυσε νέο πολιτικό φορέα με την εύλογη ονομασία «Κόμμα του Brexit» και σε λίγες εβδομάδες εκτοξεύθηκε στην κορυφή των προτιμήσεων- ή τουλάχιστον των δημοσκοπήσεων. Εάν επιβεβαιωθούν τα προγνωστικά για επικείμενο νέο θρίαμβο του Φάρατζ, το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να αποτελεί και νέο ράπισμα για την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, η οποία απέτυχε τρεις φορές να περάσει από τη βρετανική Βουλή τη συμφωνία για το Brexit, χωρίς να παραιτηθεί.

Πανωλεθρία για τα παλαιά κόμματα

Ήδη στις δημοτικές εκλογές, στις αρχές Μαΐου, οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τα παλαιά κόμματα και ιδιαίτερα το Συντηρητικό Κόμμα της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι. Όσο για τους πολυάριθμους αντιπάλους του Brexit, δεν τρέφουν πλέον πολλές ελπίδες για ένα νέο δημοψήφισμα που θα άλλαζε τα δεδομένα. Ακόμη και τα δύο κόμματα που συμφωνούν στο αίτημα για δεύτερο δημοψήφισμα, δηλαδή οι Φιλελεύθεροι και το νεοϊδρυθέν κόμμα Change UK, δεν έχουν καταλήξει σε συμφωνία για μία ευρύτερη πολιτική συμμαχία.

Η απόφαση της Βρετανίας να συμμετάσχει τελικά στις ευρωεκλογές δεν φαίνεται να προκαλεί ιδιαίτερο ενθουσιασμό στις Βρυξέλλες. Εδώ και εβδομάδες ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της Κ.Ο. του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) και υποψήφιος της Κεντροδεξιάς για την προεδρία της Κομισιόν, εκφράζει αντιρρήσεις. Πρόσφατα δήλωσε στη γαλλική τηλεόραση ότι «έχει πρόβλημα» με την απαίτηση μίας χώρας να συναποφασίσει το μέλλον της ΕΕ, παρότι η ίδια αποχωρεί από την ΕΕ.

Όσο για τον επικεφαλής των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων Γκι Φερχόφσταντ, θεωρεί ότι η συμμετοχή των Βρετανών είναι σαν «δηλητήριο» για τις ευρωεκλογές. Η αλήθεια είναι ότι προκαλεί οργανωτικά προβλήματα και πολιτικά ερωτήματα. Για παράδειγμα: θα εφαρμοστεί η απόφαση για μείωση των εδρών του Ευρωκοινοβουλίου; Προφανώς όχι. Η μείωση από 751 σε 705 έδρες αποφασίστηκε με αφορμή το Brexit, αλλά η απόφαση περιελάμβανε ειδική ρήτρα, σύμφωνα με την οποία υλοποιείται μόνο αν όντως έχει προηγηθεί το Brexit.

«Ενισχύσεις» για το στρατόπεδο των εθνολαϊκιστών

Σε κάθε περίπτωση, η άφιξη νέων ευρωβουλευτών από τη Βρετανία αναμένεται να ενισχύσει τις γραμμές των εθνολαϊκιστών και ευρω-σκεπτικιστών. Αυξάνονται έτσι οι δυσκολίες για συγκλίσεις και συμμαχίες στον χώρο του μετριοπαθούς Κέντρου. Παράλληλα, η αναμενόμενη άφιξη 20 ευρωβουλευτών του Εργατικού Κόμματος ενισχύει την κοινοβουλευτική ομάδα των Σοσιαλιστών, ενώ οι λίγοι έστω Συντηρητικοί που θα εκλεγούν σταθεροποιούν την ευρω-σκεπτικιστική ομάδα ECR.

Ο χαμένος της υπόθεσης δεν είναι άλλος από τον Μάνφρεντ Βέμπερ. Βρετανοί ευρωβουλευτές ούτως ή άλλως δεν εκπροσωπούνται πλέον στο ΕΛΚ, οπότε η αναβολή του Brexit δεν τον ωφελεί. Επιπλέον, το αποτέλεσμα της κάλπης στη Βρετανία με την εκλογή νέων ευρωβουλευτών που θα ενισχύσουν τις γραμμές των Σοσιαλιστών ή των Φιλελευθέρων θα μπορούσε να αλλάξει τους συσχετισμούς δυνάμεων και να θέσει σε κίνδυνο τον κύριο στόχο του, που δεν είναι άλλος από το να διαδεχθεί τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν.