Netdata: Ένα πείραµα που έγινε επιχειρηµατική επιτυχία
Σκεφτείτε ότι οδηγείτε το αυτοκίνητό σας. Πίσω από τιµόνι κοιτάτε το καντράν, το στροφόµετρο, την ποσότητα βενζίνης και µερικές ακόµη πληροφορίες για διάφορα βασικά σηµεία του οχήµατος. Κάποια στιγµή ανάβει ένα λαµπάκι το οποίο σηµαίνει πως κάπου υπάρχει πρόβληµα. Εάν, αντί για µια απλή ένδειξη, η οποία δεν δίνει την παραµικρή εικόνα για το τι µπορεί να συµβαίνει, βλέπατε την ακριβή αναφορά του προβλήµατος σε οποιοδήποτε σηµείο του αυτοκινήτου, τα πράγµατα δεν θα ήταν πιο απλά για όλους;
Η βιοµηχανία του monitoring λειτουργεί σαν να µαζεύει σε ένα σηµείο όλες αυτές τις πληροφορίες από όλα τα αυτοκίνητα, πράγµα που σηµαίνει ότι για να ελέγξει το κόστος είναι υποχρεωµένη να πετάει πολλές χρήσιµες πληροφορίες. Με αυτό το παράδειγµα µου έδωσε να κατανοήσω ακριβώς τη φιλοσοφία πίσω από την πλατφόρµα της Netdata ο ιδρυτής της Κώστας Τσαούσης.
Το λογισµικό της Netdata είναι ένα εργαλείο παρακολούθησης υπολογιστικών συστηµάτων που είθισται να χρησιµοποιούν οι µηχανικοί ηλεκτρονικών υπολογιστών. Εγκαθίσταται στους servers και συγκεντρώνει και οπτικοποιεί ανά δευτερόλεπτο χιλιάδες µετρήσεις που αφορούν όλα όσα συµβαίνουν εντός αυτών – είτε µιλάµε για προγράµµατα είτε για υποδοµές.
Στόχος του Netdata είναι να µεταδίδει τα πάντα µε εύκολο και κατανοητό τρόπο, ο οποίος να επιτρέπει στον µηχανικό να µη σπαταλά ιδιαίτερο χρόνο και κόπο για να εντοπίσει ο ίδιος ένα πρόβληµα, αλλά να λαµβάνει άµεσα την πληροφορία που χρειάζεται για να διερευνήσει την κατάσταση. Όλα αυτά συγκεντρωµένα σε ένα ιδιαίτερα «ελαφρύ» πακέτο χωρίς µεγάλες απαιτήσεις όσον αφορά στους πόρους που αντλεί για να «τρέξει», το οποίο µπορεί να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει αµέσως, χωρίς την ανάγκη κάποιας παραµετροποίησης. Μια σειρά δυνατοτήτων τις οποίες, όπως υποστηρίζει ο Κώστας Τσαούσης, µιλώντας στο Fortune, δεν προσφέρει άλλη λύση αυτήν τη στιγµή στην αγορά.
Από αλλού ξεκίνησε και αλλού κατέληξε
«Το 2014, όταν ήµουν COO και µέτοχος της Viva, µεταφέραµε όλες τις υποδοµές από δικούς µας servers στο cloud και έπρεπε να βρω µια λύση για να παρακολουθήσω σωστά τα νέα συστήµατα. Τα προβλήµατα ήταν πολλά. Γι’ αυτόν τον λόγο πραγµατοποιήσαµε µια εκτενή έρευνα αγοράς, µε σκοπό να βρούµε τις αναγκαίες απαντήσεις. Λάβαµε µερικές λύσεις, αλλά είχα πάντα στο µυαλό µου ότι δεν ήταν σωστά φτιαγµένες».
Τότε αποφάσισε να διερευνήσει στον ελεύθερό του χρόνο γιατί δεν µπορεί να κατασκευαστεί αυτό που εκείνος σκεφτόταν και οραµατιζόταν. «Είχα θέσει κάποιους στόχους. Για παράδειγµα, ένα σύστηµα monitoring θα πρέπει να συλλέγει όλες τις διαθέσιµες µετρήσεις, και όχι µόνο ένα µέρος τους. Επίσης, ενώ ήµασταν µια επιχείρηση πραγµατικού χρόνου, µε συναλλαγές οι οποίες γίνονται άµεσα και πρέπει να τις παρακολουθείς σε πραγµατικό χρόνο, όλα τα συστήµατα παρακολούθησης µέχρι και σήµερα έχουν, στην καλύτερη περίπτωση, µια συχνότητα δειγµατοληψίας 10 δευτερολέπτων. Τι να παρακολουθήσεις έτσι όταν µια συναλλαγή γίνεται σε δύο δευτερόλεπτα;».
Με αυτούς τους προβληµατισµούς ξεκίνησε τα απογεύµατα µετά τη δουλειά και τα Σαββατοκύριακα να γράφει κώδικα. Και αυτό που άρχισε ως ο προβληµατισµός από την ανάγκη του να κάνει σωστά τη δουλειά του έφερε ένα «τσουνάµι» αντιδράσεων από την παγκόσµια κοινότητα µηχανικών υπολογιστών. Ένα εξαιρετικά απαιτητικό κοινό το οποίο αναγνωρίζει µόνο τις δουλειές που αξίζουν.
Ένα «ανορθόδοξο» πείραµα που πέτυχε
Από το 2014 ως το 2016 ο Κώστας Τσαούσης έγραφε τον κώδικα του Netdata, ενός εργαλείου που εξελίχθηκε σε σύστηµα επίβλεψης όλων των υπολογιστικών συστηµάτων. Πριν, όµως, φτάσει σε αυτό το στάδιο της εξέλιξής του, ήρθε ένας από τους πιο περίεργους για τα ελληνικά δεδοµένα τρόπους µετάβασης προς την τελική του µορφή: οι δηµόσιες αναρτήσεις του σε µία από τις γνωστότερες πλατφόρµες φιλοξενίας και ελέγχου εκδόσεων λογισµικού, το Github, και σε ένα από τα διασηµότερα ψηφιακά φόρουµ του κόσµου, το Reddit.
«Πρώτα πάτησα το κουµπί της δηµόσιας ανάρτησης στο Github. Όµως τις πρώτες µέρες δεν είχε κανένα αποτέλεσµα, οπότε σκέφτηκα να το δώσω σε κάποιο περιοδικό. Έγραψα ένα άρθρο, το έστειλα, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε κανείς. Ένα πρωί διάβασα ένα άρθρο στο Reddit που έλεγε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να µάθεις εάν είναι πραγµατικά καλό ένα πρότζεκτ ανοιχτού λογισµικού. Έκανα την ανάρτηση και ύστερα από λίγο ενηµερώθηκα ότι ήµουν στο “Hacker News”. Εγώ δεν ήξερα καν τι ήταν αυτό! “Ωχ, τι έκανα;” λέω. Ανοίγω το laptop και γινόταν χαµός. Εκατοντάδες µηνύµατα στα social media, emails, στο Reddit… χαµός! Στο “Hacker News” ήταν top news, στο Github γινόταν πανικός!».
Η παρουσία στο «Hacker News», ένα από τα σηµαντικότερα κέντρα πληροφόρησης για θέµατα που αφορούν στις υπολογιστικές επιστήµες και στην επιχειρηµατικότητα, η δηµοσιότητα που πήρε µέσω του φόρουµ στο Reddit και η αναγνώριση που έλαβε, παρά την αρχική «παγωµάρα» από το κοινό του Github, µια πλατφόρµα την οποία εξαγόρασε το 2018 η Microsoft για 7,5 δισ. δολάρια, έφεραν την «ανορθόδοξη» στα δικά µας µάτια εξέλιξη. «Όταν είδα την αντίδραση του κόσµου, κατάλαβα ότι το Netdata µπορεί να εξελιχθεί. Στην αρχή είχα κάποιες κρούσεις για χρηµατοδότηση από Venture Capitals και funds του εξωτερικού, αλλά δεν ανταποκρίθηκα. Τότε βρισκόµουν στη Viva ως COO και µέτοχος, οπότε δεν µε ενδιέφερε να κάνω κάτι άλλο. Το καλό είναι πως µε τη δηµοσιότητα που πήρε το Netdata εντός της κοινότητας των µηχανικών υπολογιστών ήρθαν στην επιφάνεια πάρα πολλές χρήσεις του τις οποίες στην αρχή δεν είχα προβλέψει ούτε εγώ. Αυτοί οι άνθρωποι “κατέβασαν” το εργαλείο και το δοκίµασαν σε χιλιάδες διαφορετικές περιπτώσεις. Μετά έστελναν αναφορές για bugs, προτάσεις για βελτιώσεις και πάρα πολλές άλλες διορθώσεις – όχι µόνο σκέψεις για να γίνει καλύτερο, αλλά έτοιµες αλλαγές!».
Στρατηγική επιλογή του Κώστα Τσαούση ήταν να καταστήσει το Netdata ανοιχτό προς χρήση και βελτιστοποίηση χωρίς εµπορικά δικαιώµατα. Αυτό σηµαίνει, πρώτον, ότι το download, η εγκατάσταση και η χρησιµοποίηση της πλατφόρµας είναι δωρεάν και, δεύτερον, ότι ο κώδικας ήταν ανοιχτός για όποιον ήθελε να παρέµβει ώστε να προσαρµόσει ή να διορθώσει το ψηφιακό αυτό εργαλείο. «Εκείνη την εποχή δεν επιθυµούσα να κάνω κάτι εµπορικό. Ήθελα περισσότερο να παρουσιάσω το εργαλείο προς χρήση. Μετά το 2016 δεν ήµουν µόνος µου. Κάποια παιδιά, που χωρίς να τα ξέρω καν ή να τα έχω δει ποτέ, δούλευαν πάνω στο πρότζεκτ σχεδόν full time. Όπως έδινα εγώ όλο τον ελεύθερό µου χρόνο όταν δούλευα στη Viva, υπήρξαν και άλλοι που το έκαναν αυτό. Υπήρξαν ένας Ρώσος και ένας Πολωνός που απλά τους άρεσε πολύ και είπαν να περνούν τα βράδια και τα Σαββατοκύριακά τους µε το Netdata!».
Η απόφαση να αποκτήσει εταιρική οντότητα
Ο Κώστας Τσαούσης αποφασίζει το 2018 να αποχωρήσει από τη Viva. Αφού πούλησε τις µετοχές του, είχε πλέον µπροστά του την αποστολή να κατανοήσει πόσο µεγάλο µπορούσε να γίνει το δηµιούργηµά του. Η ιδέα να µπει το Netdata σε µια τροχιά που θα µπορούσε να το φέρει ακόµη και σε ηγετική θέση στον κλάδο του σε παγκόσµιο επίπεδο αποτέλεσε βασικό του στόχο. Για να γίνει, όµως, η αρχή χρειαζόταν χρηµατοδότηση. Η πρώτη κρούση πραγµατοποιήθηκε σε δύο από τα funds του Equifund, του προγράµµατος συγχρηµατοδότησης επιχειρήσεων από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η επαφή έγινε µε ένα email που εστάλη ένα Σάββατο και η απάντηση ήρθε άµεσα. Το Marathon VC όχι απλώς ανταποκρίθηκε, αλλά του έκλεισε και ραντεβού δύο µέρες µετά. Ύστερα από διαπραγµατεύσεις και διαδικασίες εγκρίσεων που κράτησαν µερικούς µήνες, στο πρώτο σχήµα της αρχικής χρηµατοδότησης του Σεπτεµβρίου του 2018 προστέθηκε µια από τις µεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες των ΗΠΑ, η Bain Capital, ενώ στο διοικητικό συµβούλιο της Netdata εισήλθε ένας «γκουρού» των επενδύσεων στις διασηµότερες αµερικανικές τεχνολογικές εταιρείες, ο Salil Deshpande. Το συνολικό ποσό που άντλησε τότε ήταν 3,65 εκατ. δολάρια, όµως, όπως λέει ο Κώστας, το πλάνο επέκτασης απαιτούσε πολύ περισσότερα χρήµατα. Έτσι, τον Δεκέµβριο του 2018 ταξίδεψε στις ΗΠΑ µε στόχο να µιλήσει µε τον Salil για τα µελλοντικά σχέδιά του.
O Salil αναγνώρισε τη σηµασία της τεχνολογίας πίσω από το Netdata και του έκανε µια γενναία προσφορά, µε σπάνιες παραχωρήσεις για τα µελλοντικά δικαιώµατα της Bain, την οποία όµως απέρριψε. «Εκείνη την εποχή ζητούσα 20 εκατ. δολάρια, µε αποτίµηση της εταιρείας στα 100. Ξεκίνησα συζητήσεις και µε άλλα funds, µεταξύ αυτών και το Sequoia, µια εταιρεία που έχει χρηµατοδοτήσει το 20% των εταιρειών του δείκτη Nasdaq. Είδα έναν partner της, ο οποίος ενθουσιάστηκε τόσο πολύ, που κανόνισε να συναντηθώ µε τους τρεις µεγαλύτερους ανταγωνιστές του». Ενώ τα funds που εξέταζαν τη δυνατότητα να µπουν στη Netdata ξεκίνησαν ήδη διαδικασία «due diligence», ο partner της Bain, Salil Deshpande, έδωσε αυτό που χρειαζόταν για να κλείσει ο πιο σηµαντικός µέχρι σήµερα γύρος χρηµατοδότησης της εταιρείας: 17 εκατ. δολάρια, µε αποτίµηση στα 70 εκατ. δολάρια. Η συµφωνία που περιλαµβάνει και το Marathon VC ανακοινώθηκε τον φετινό Σεπτέµβριο, και ο Κώστας έχει πλέον στα χέρια του τα 20 εκατ. δολάρια που έψαχνε για να επεκτείνει τη Netdata.
Tο Netdata έχει 1,8 εκατ. χρήστες και 1,1 εκατ. εγκαταστάσεις. Οι χρήστες του αυξάνονται περίπου κατά 5.000 την ηµέρα και οι εγκαταστάσεις κατά 2.500. Περίπου 500.000 χρήστες εγκαθιστούν το Netdata κάθε µέρα. Η επιχείρηση διαθέτει σήµερα 30 εργαζοµένους σε όλο τον κόσµο, οι οποίοι δουλεύουν όλοι από τους δικούς τους χώρους, ενώ σκοπεύει να τους διπλασιάσει το 2020. Δεν έχει παραδοσιακά γραφεία ούτε στην ελληνική επιχειρηµατική της οντότητα ούτε στην αµερικανική. Στη Silicon Valley νοικιάζει ένα µεγάλο σπίτι, το οποίο χρησιµοποιείται από τους εργαζοµένους της όταν ταξιδεύουν εκεί. Η µεγαλύτερη βάση χρηστών της είναι ανώνυµοι, ενώ υπάρχουν 20.000 ταυτοποιηµένοι «πελάτες» µε ρυθµό προσθήκης 100 νέων την ηµέρα. Ανάµεσά τους βρίσκονται όλοι οι αµερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί, αµερικανικές τράπεζες, ακόµη και ο αµερικανικός στρατός. Το ψηφιακό της εργαλείο είναι διαθέσιµο δωρεάν και οι χρήσεις που προσφέρει δεν πρόκειται να γίνουν κάποια στιγµή επί πληρωµή. Αυτό το οποίο λέει ο Κώστας είναι πως ό,τι χρεώνεται στο µέλλον θα είναι εξειδικευµένα εταιρικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, τα 20 εκατοµµύρια δολάρια της χρηµατοδότησης θα διανεµηθούν «κατά 80% σε µισθούς προσωπικού».
Για το τέλος αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας επιχειρηµατικής ιστορίας, ας κρατήσουµε κι αυτό: Βασικός «πωλητής» στο επιχειρηµατικό πλάνο του είναι οι ίδιοι οι µηχανικοί υπολογιστών. Επιλογή του είναι να απευθύνεται απευθείας στους IT οι οποίοι γνωρίζουν τι είναι καλό για την επιχείρηση στην οποία εργάζονται. Εκείνοι θα εξηγήσουν στους managers για το εάν είναι –ή όχι– σηµαντικό να επενδύσουν στο ψηφιακό εργαλείο της Netdata, και όχι ένας εκπρόσωπος της ίδιας της startup.
* Το άρθρο δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα
