Νίκος Μωράκης: Η ασφαλιστική αγορά μετά το «σοκ» της πανδημίας και ο νέος κύκλος ανάπτυξης

Μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις ενόψει και της καταγραφής της ζημιάς από τον τουρισμό, αλλά και μπροστά σε ευκαιρίες,  βρίσκεται η ασφαλιστική αγορά μετά το σοκ της πανδημίας που μεταφράστηκε σε καθίζηση της παραγωγής, που έφτασε σε διψήφιο ποσοστό εν μέσω lockdown, για να διαμορφωθεί σε πτώση -5,6% στο πεντάμηνο.

Η μείωση είναι αισθητή σε όλους τους κλάδους και ιδιαίτερα στις ασφαλίσεις ζωής, που επιβραδύνθηκαν με ρυθμό -13,8% στο πεντάμηνο, όταν στο πεντάμηνο του 2019 η συγκεκριμένη κατηγορία «έτρεχε» με ρυθμό 9,4% και στο σύνολο της περσινής χρονιάς με 16,9%.

Η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων, η οποία το 2019 ξεπέρασε τα 4 δισ. ευρώ με ανάπτυξη 8,7%, στο πεντάμηνο του 2020 διαμορφώνεται σε 1,587 δισ. ευρώ με πτώση 5,6%. Την ίδια στιγμή η παραγωγή στις ασφάλειες κατά ζημιών υποχώρησε οριακά κατά -0,3%, με πτώση -8,6% για την αστική ευθύνη οχημάτων, ενώ την ίδια στιγμή στις ασφάλειες κατά ζημιών αύξηση καταγράφει η κατηγορία ασθενειών (+9,1%) έχοντας περιορίσει τη δυναμική της από το +15,1% του 2019, αλλά και αυτή των ζημιών αγαθών (+19,9%), με σαφή υπεροχή έναντι της περσινής υποαπόδοσης (-0,4%) και των εγγυήσεων με +128,2% από +38,5% αντίστοιχα.

Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία ΕΔΩ

Το σοκ

«Ο κόσμος τρόμαξε και σταμάτησε κάθε δραστηριότητα, ειδικά στις ασφάλειες ζωής. Έτσι ο κλάδος που “κάλπαζε” πριν την πανδημία βρέθηκε στη δίνη της κρίσης», σημειώνει ο Νίκος Μωράκης, αρχισυντάκτης του Insurancedaily.gr και του Ασφαλιστικού Marketing, ερμηνεύοντας την πτώση στην ασφαλιστική αγορά, ενώ είχε αρχίσει να βρίσκει βηματισμό μετά από μια περίοδο ανακατατάξεων.

Σημειώνεται ότι μετά την οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας οι ασφαλιστικές εταιρείες αναβάθμισαν τα προγράμματα τους, αναπτύσσοντας συνεργασίες με τα ιδιωτικά νοσοκομεία, που αντιλήφθηκαν ότι ο κύκλος εργασιών τους τροφοδοτείται από τον ασφαλιστικό κλάδο, την ώρα που το δημόσιο σύστημα υγείας αδυνατεί να εξυπηρετήσει με αποδεκτή ποιότητα όλο τον όγκο της ζήτησης. Ταυτόχρονα η αγορά επωφελήθηκε από την στροφή ασφαλισμένων στα ιδιωτικά συμβόλαια υγείας, ως εναλλακτική λύση, όταν χρωστούσαν εισφορές στα ταμεία τους και άρα ήταν αποκλεισμένοι από το δημόσιο σύστημα υγείας.

Έτσι μετά την οικονομική κρίση η αγορά μπήκε σε τροχιά ανάπτυξης, με ρυθμό που έφτασε να ξεπεράσει το 20%. «Η πανδημία όμως ήρθε να ανατρέψει αυτή την τάση περιορίζοντας τον ρυθμό ανάπτυξης νέων συμβολαίων σχεδόν στο μισό», εξηγεί ο κ. Μωράκης, που σημειώνει ότι «μεταξύ των τομέων από τους οποίους η αγορά χάνει έσοδα είναι και τα ανασφάλιστα οχήματα τα οποία αυξήθηκαν κατά χιλιάδες αυτή την περίοδο».

Ο νέος κύκλος ανάπτυξης

Όμως η αγορά είναι μπροστά σε έναν νέο κύκλο ανάπτυξης, δεδομένου ότι τόσο η τρέχουσα κυβέρνηση, όσο και η προηγούμενη, είχαν δεσμευτεί να θεσπίσουν φοροελαφρύνσεις και κίνητρα σε τομείς όπως η ασφάλεια κατοικίας και τα συνταξιοδοτικά προγράμματα. Επομένως ο κλάδος είχε μπει – και παραμένει – σε φάση αναμονής. Στο πλαίσιο αυτό οι εξαγγελίες της κυβέρνησης στη ΔΕΘ το φθινόπωρο θα δώσουν το έναυσμα για την επανατοποθέτηση των ασφαλιστικών εταιρειών.

«Ο κλάδος αυτοκινήτου και ο κλάδος υγείας κυρίως τραβούν το άρμα της ασφαλιστικής αγοράς και συμπληρωματικά κινούνται τα συνταξιοδοτικά προγράμματα και η ασφάλεια κατοικίας» τονίζει χαρακτηριστικά ο Νίκος Μωράκης περιγράφοντας την κατάσταση αναμονής στον κλάδο, ενόψει της αποτύπωσης της ζημιάς από την πανδημία και των νέων στρατηγικών κινήσεων.

Εξάλλου μιλάμε για μια αγορά που κινείται με συμβόλαια τα οποία πληρώνονται στη λήξη τους κι ως εκ τούτου υπάρχει χρονοκαθυστέρηση για να φανεί το εύρος των απωλειών από την δυσπραγία των ασφαλισμένων λόγω της κρίσης. Αυτή η χρονοκαθυστέρηση μάλιστα παραλίγο να στερήσει στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές τη δυνατότητα να συμπεριληφθούν στους ΚΑΔ, στους οποίους χορηγήθηκε το επίδομα στήριξης, καθώς δεν ήταν εμφανής η μείωση των εργασιών τους, δεδομένου ότι οι προμήθειες από ανανεώσεις συμβολαίων και νέα παραγωγή που διεκπεραιώνουν για τις ασφαλιστικές καταχωρούνται μεταγενέστερα από τη σύναψη των συμβολαίων.

Κατά την ίδια λογική τους επόμενους μήνες θα φανεί το εύρος της ζημιάς της ασφαλιστικής αγοράς από τον τουρισμό. Το γεγονός ότι πολλά ξενοδοχεία δεν θα ανοίξουν, όπως επίσης και ο μικρότερος όγκος συμβολαίων αστικής ευθύνης που γίνονται για τους tour operators εποχιακά από τους ξενοδόχους, τα συμβόλαια που δεν θα ανανεωθούν, οι ασφάλειες ενοικιαζόμενων οχημάτων, οι ασφάλειες σκαφών και μια σειρά άλλες ασφαλιστικές εργασίες θα αποτιμηθούν τον Σεπτέμβριο.

Ο νέος οδικός χάρτης

Ένα άλλο θέμα που διαμορφώνει τον χάρτη της ασφαλιστικής αγοράς και έχει δρομολογηθεί εδώ κι ένα χρόνο είναι ο κανονισμός IDD (Insurance Distribution Direct), με τον οποίο θεσπίστηκαν κανόνες, όσον αφορά την ανάληψη και την άσκηση των δραστηριοτήτων διανοµής ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών προϊόντων από φυσικά και νοµικά πρόσωπα.

Ζητήσαμε από τον κ. Μωράκη να σχολιάσει τη σημασία του σε αυτή την μεταβατική φάση και τις προοπτικές που διαμορφώνει για το μέλλον του κλάδου. Όπως εξηγεί, με τον κανονισμό θεσπίστηκαν 3 βασικές κατηγορίες ασφαλιστικής διαμεσολάβησης: ο ασφαλιστικός πράκτορας, ο συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων και ο Μεσίτης Ασφαλειών.

Στην ασφαλιστική αγορά υπάρχουν τα εξής κανάλια διανομής:

α) η παραδοσιακή διαμεσολάβηση – πράκτορες και μεσίτες,

β) το bankansurance, εναλλακτικό κανάλι διανομής

γ) direct οn line και

δ) η δευτερεύουσα δραστηριότητα ασφαλιστικού διαμεσολαβητή που δίνει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις με διαφορετικό αντικείμενο, όπως supermarket και άλλες εταιρείες του λιανεμπορίου, να πωλούν ασφάλειες ως δευτερεύουσα δραστηριότητα έναντι προμήθειας.

Οι τάσεις

Σύμφωνα με τον κ. Μωράκη η τελευταία είναι μια αναπτυσσόμενη κατηγορία που αναμένεται να συνεχίσει να κερδίζει μερίδια στο μέλλον, αποτελώντας μια ισχυρή τάση που θα συνδεθεί με την επόμενη μέρα στην αγορά. Στο ίδιο πλαίσιο εκτιμά ότι στο μέλλον θα δημιουργηθούν μεγάλα γραφεία ασφαλιστών. «Καθώς η ασφαλιστική διαμεσολάβηση μικραίνει – όσο τα μικρά ασφαλιστικά γραφεία ασφυκτιούν υπό το βάρος των εξόδων συντήρησης  – δημιουργούνται μεγάλα σχήματα τα οποία προσαρτούν μικρούς παίκτες της αγοράς τους», προσθέτει.

Ας σημειωθεί ότι το βραχυπρόθεσμο μέλλον στον κλάδο συναρτάται με τις εξελίξεις που αφορούν τον μεγάλο παίκτη της αγοράς, την Εθνική Ασφαλιστική. Η έκβαση του εν εξελίξει διαγωνισμού για την μεταβίβαση του 80% της εταιρείας θα είναι καθοριστική για την επόμενη μέρα στην αγορά.

Εν κατακλείδι, ο κ. Μωράκης μιλώντας για το ανθρώπινο δυναμικό στον κλάδο, μας θυμίζει ότι σήμερα λήγει η προθεσμία για την επικαιροποίηση της επάρκειας των διαμεσολαβητών, πιστοποίηση που λαμβάνουν από πιστοποιημένους φορείς της Τράπεζας της Ελλάδος και είναι πιθανό χιλιάδες ασφαλιστές να χάσουν την άδεια τους εάν ληφθεί υπόψη ότι μέχρι πριν από μία εβδομάδα, μόνο στην Αθήνα, 1.500 άδειες ήταν ακόμη σε εκκρεμότητα. Η διαδικασία λαμβάνει χώρα κάθε 5 χρόνια και προβλέπει συγκεκριμένες ώρες εκπαίδευσης καθώς και αγορά συμβολαίου αστικής ευθύνης για τους επαγγελματίες.