Ντέμης Χασάμπης: Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής για την τεχνητή νοημοσύνη
«Νομίζω ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής για την επιστήμη και την τεχνητή νοημοσύνη (AI). Τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, έχουμε δει τα εργαλεία AI να γίνονται αρκετά ισχυρά και ώριμα ώστε να αντιμετωπίσουν σημαντικά προβλήματα του πραγματικού κόσμου». Αυτή είναι η άποψη του Ντέμη Χασάμπη, μιας από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες στον χώρο. Ο 48χρονος στοχαστής είναι ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Google DeepMind, του ερευνητικού τμήματος AI του τεχνολογικού γίγαντα, και νικητής του Βραβείου Νόμπελ Χημείας.
Παρότι μικρός το δέμας, ο Χασάμπης τραβά την προσοχή όπου κι αν βρεθεί. Συνοδεύεται συχνά από μια μικρή ομάδα, σαν ροκ σταρ, και ντύνεται με το χαρακτηριστικό στιλ της Σίλικον Βάλεϊ: μπλε πουκάμισο, μαύρο σακάκι, τζιν και αθλητικά παπούτσια. Οι δημόσιες εμφανίσεις και οι συνεντεύξεις του είναι σπάνιες. Στο Λονδίνο, συμφώνησε να μιλήσει με περίπου 20 διεθνείς δημοσιογράφους, στο φόρουμ AI for Science που διοργανώθηκε από την εταιρεία του και τη Βασιλική Εταιρεία. Εξέφρασε τις απόψεις του με γρήγορο ρυθμό, αποφεύγοντας ερωτήσεις, όπως τι περιμένει να συμβεί με τη ρύθμιση της AI όταν ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Αυτή η αυτοσυγκράτηση διευκολύνεται από την παρουσία του Τζέιμς Μανίκα, αντιπροέδρου έρευνας της Google, στο πλευρό του.
Στη συνάντηση της Δευτέρας, ο Χασάμπης εξέφρασε μια άποψη που έρχεται σε αντίθεση με τις δηλώσεις ορισμένων ανταγωνιστών του: «Τα μεγάλα πολυτροπικά μοντέλα δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης [αυτά που μπορούν να επεξεργαστούν κείμενο, εικόνες και βίντεο] θα είναι κρίσιμο μέρος της συνολικής λύσης για την ανάπτυξη γενικής τεχνητής νοημοσύνης [AGI, που αντιστοιχεί ή υπερβαίνει την ανθρώπινη νοημοσύνη], αλλά δεν πιστεύω ότι αρκούν. Νομίζω ότι θα χρειαστούμε μερικές ακόμα μεγάλες ανακαλύψεις πριν φτάσουμε σε αυτό που αποκαλούμε AGI», δηλώνει. Αυτή η δήλωση έρχεται σε αντίθεση με τις προβλέψεις προσωπικοτήτων όπως ο Σαμ Άλτμαν, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, και ο Έλον Μασκ, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η υπερνοημοσύνη είναι προ των πυλών.
Ως μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες στον κόσμο της AI, η άποψη του Χασάμπη έχει βαρύνουσα σημασία. Το 2023, η Google τον εμπιστεύτηκε να ηγηθεί της έρευνας AI, εντάσσοντας την εταιρεία του, DeepMind —η οποία προηγουμένως λειτουργούσε ως ανεξάρτητο ερευνητικό εργαστήριο— στις ευρύτερες πρωτοβουλίες της Google για την AI. Αυτή η ενσωμάτωση οδήγησε σε μια γρήγορη ώθηση για εργαλεία όπως το Gemini και άλλες τεχνολογίες δημιουργικής AI.
Ωστόσο, η πραγματική του καινοτομία σημειώθηκε μόλις πριν από έναν μήνα, όταν ο ίδιος και δύο συνεργάτες του από την DeepMind κέρδισαν το Βραβείο Νόμπελ Χημείας για την ανάπτυξη του AlphaFold, ενός εργαλείου AI ικανού να προβλέπει τη δομή των 200 εκατομμυρίων γνωστών πρωτεϊνών. Αυτή η επίτευξη, που θα ήταν σχεδόν αδύνατη χωρίς το AI, επιβεβαιώνει την πεποίθηση του Χασάμπη ότι το AI πρόκειται να γίνει ένας από τους κύριους κινητήριους μοχλούς επιστημονικής προόδου τα επόμενα χρόνια.
Ο Χασάμπης —γιος Ελληνοκύπριου και Σιγκαπουριανής — αναλογίζεται τις πρώτες μέρες της DeepMind, την οποία ίδρυσε το 2010, όταν «κανείς δεν ασχολούνταν με την AI». Με την πάροδο του χρόνου, τεχνικές μηχανικής μάθησης όπως το deep learning και η ενισχυτική μάθηση άρχισαν να παίρνουν μορφή, παρέχοντας στo AI σημαντική ώθηση. Το 2017, επιστήμονες της Google παρουσίασαν μια νέα αρχιτεκτονική αλγορίθμου που επέτρεψε την ανάπτυξη AGI. «Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να καταλάβουμε πώς να αξιοποιήσουμε αυτόν τον τύπο αλγορίθμου και να τον ενσωματώσουμε σε υβριδικά συστήματα όπως το AlphaFold, το οποίο περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία», εξηγεί.
«Κατά τα πρώτα μας χρόνια, δουλεύαμε σε έναν θεωρητικό χώρο. Επικεντρωθήκαμε σε παιχνίδια και βιντεοπαιχνίδια, τα οποία δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός. Μας έδωσαν ένα ελεγχόμενο περιβάλλον για να λειτουργούμε και να θέτουμε ερωτήματα. Αλλά το πάθος μου ήταν πάντα να χρησιμοποιήσω τo AI για να επιταχύνω την επιστημονική κατανόηση. Καταφέραμε να κάνουμε scale up ώστε να λύσουμε ένα πραγματικό πρόβλημα, όπως η αναδίπλωση πρωτεϊνών», θυμάται ο μηχανικός και νευροεπιστήμονας.
Όταν ρωτήθηκε αν υπάρχουν επιστημονικοί τομείς όπου το AI δεν μπορεί να έχει αντίκτυπο, ο Χασαμπής απάντησε: «Νομίζω ότι είμαστε κατάλληλοι να βοηθήσουμε στην επίλυση προβλημάτων που μπορούν να περιγραφούν ως μια μεγάλη αναζήτηση σε έναν συνδυαστικό χώρο. Πρέπει να μπορείς να δημιουργήσεις ένα μοντέλο και να περιγράψεις τον στόχο με βάση μια μετρική. Για παράδειγμα, στην αναδίπλωση πρωτεϊνών, να ελαχιστοποιήσεις το σφάλμα μεταξύ των πραγματικών και προβλεπόμενων θέσεων των ατόμων».
