O αδιανόητος όγκος ρευστού της Saudi Aramco και οι επενδύσεις των 3,2 τρισ. δολαρίων
Για τους 100.000 περίπου ανθρώπους που κατέκλυσαν την VivaTech, τη μεγαλύτερη έκθεση τεχνολογίας της Ευρώπης, στο Παρίσι νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι, ήταν δύσκολο να μην προσέξουν το μεγάλο πράσινο περίπτερο κοντά στην κεντρική σκηνή. “Invest Saudi” αναγραφόταν σε έναν τοίχο, ενώ μια οθόνη βίντεο έδειχνε τοπία της ερήμου με λαμπερά εργαστήρια ρομποτικής, ηλιακά πάρκα και πόλεις με ουρανοξύστες. «Είναι ένας εντελώς νέος κόσμος», πανηγυρίζει ο Emon Shakoor, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του Blossom Accelerator, μιας νεοφυούς επιχείρησης στο Ριάντ που εκκολάπτει γυναίκες ιδρυτές.
Πράγματι, έχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια από τότε που η βάναυση δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Jamal Khashoggi συγκλόνισε τον κόσμο, αφήνοντας πολλούς αμερικανούς και ευρωπαίους εταίρους να ανησυχούν για το ενδεχόμενο να διακινδυνεύσουν τη φήμη τους κάνοντας συμφωνίες σε μια χώρα της οποίας ο ηγέτης ήταν πιθανότατα συνένοχος στη δολοφονία.
«Η κατάσταση ήταν ατυχής, για να είμαστε ειλικρινείς», δήλωσε ο Abdulaziz Alhouti, επικεφαλής επενδύσεων της Jahez Group, μιας εταιρείας διανομής τροφίμων στο Ριάντ, αξίας 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της δύο χρόνια πριν από τον θάνατο του Khashoggi το 2018. Αλλά, όπως είπε στο Fortune, αυτές οι σκοτεινές μέρες έχουν περάσει. «Είναι κάτι που έχει μείνει πίσω μας», δήλωσε ο πρώην τραπεζίτης. «Και τώρα πρέπει, ως κουλτούρα, ως λαός, να απομακρυνθούμε από αυτό».
Οι Σαουδάραβες επιχειρηματίες έχουν σκοπό να κάνουν ακριβώς αυτό: να προχωρήσουν και να βγάλουν χρήματα. Και φαίνεται να λειτουργεί: οι επενδυτές επιστρέφουν δυναμικά. «Βρισκόμαστε σε μια χρυσή εποχή», επισημαίνει ο Shakoor, ο οποίος επέστρεψε στο Ριάντ μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο.
Πόσο χρυσή; Ένα στοιχείο είναι η φετινή λίστα Global 500 του Fortune με τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου. Στο Νο. 2 βρίσκεται η Saudi Aramco, ο κρατικός πετρελαϊκός γίγαντας της χώρας, του οποίου τα έσοδα ύψους 604 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι επισκίασαν εκείνα της Amazon (Νο. 4) και της Apple (Νο. 8). Η Aramco πλησιάζει τη Walmart, η οποία ηγείται της λίστας τα 16 από τα τελευταία 20 χρόνια. Και αν η πορεία της Aramco συνεχιστεί, θα μπορούσε να πάρει την πρώτη θέση το επόμενο έτος. Η αξία της ξεπερνά τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια και είναι ακόμη πιο αξιοσημείωτη: Τα καθαρά κέρδη της Aramco ξεπέρασαν πέρυσι τα 159 δισεκατομμύρια δολάρια. Το γεγονός αυτό την καθιστά την πιο κερδοφόρα επιχείρηση στον κόσμο.
Για πολλούς Αμερικανούς και Ευρωπαίους, ο ιλιγγιώδης πλούτος ενός βασιλείου 36 εκατομμυρίων ανθρώπων μοιάζει άσχετος με τη ζωή τους. Αν σκέφτονται καθόλου τη Σαουδική Αραβία, αυτό μπορεί να συμβαίνει για λόγους που η χώρα προτιμά να αγνοεί: Η δολοφονία του Khashoggi, η φυλάκιση και τα βασανιστήρια των αντιφρονούντων, ο καταστροφικός πόλεμος στην Υεμένη, οι εξαφανισμένες πριγκίπισσες των οποίων η τύχη ήταν το θέμα ενός πρόσφατου άρθρου του New Yorker, και η σύνδεση με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, στις οποίες οι 15 από τους 19 δράστες ήταν Σαουδάραβες.
Εντωμεταξύ, Σαουδάραβες αξιωματούχοι και επιχειρηματίες δίνουν μια πολύ διαφορετική εικόνα, παρουσιάζοντας τη χώρα ως ακμάζουσα, σύγχρονη, νεανική. Είναι μια χώρα της οποίας ο ρυθμός ανάπτυξης (8,7%) πέρυσι ήταν ο μεγαλύτερος από κάθε άλλη μεγάλη οικονομία του G20, μια χώρα που προσφέρει μερικές από τις πιο προσοδοφόρες επιχειρηματικές ευκαιρίες οπουδήποτε στον κόσμο.
Κι εδώ βρίσκεται το πρόβλημα για τους δυτικούς επενδυτές και τις δυτικές εταιρείες: Και οι δύο εκδοχές είναι σωστές. Αυτό έχει πυροδοτήσει μια σύνθετη συζήτηση σχετικά με το ποιο αφήγημα -μια καταπιεστική μοναρχία ή μια χώρα των ευκαιριών- θα πρέπει να επικρατήσει, και αν είναι καν δυνατόν να συνυπάρξουν και τα δύο αφηγήματα.
Για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η απάντηση είναι σίγουρα αρνητική. Για τους επενδυτές ή όσους αναζητούν σαουδαραβικές επενδύσεις, όμως, η μάλλον άβολη συζήτηση είναι προτιμότερο να περιθωριοποιηθεί καθώς το βασίλειο διοχετεύει τα κέρδη του από το πετρέλαιο σε κλάδους από το γκολφ έως την τεχνολογία, με όλο και πιο επιθετικούς και τολμηρούς τρόπους.
Διαβάστε ακόμη:
Αλλάζουν τα δεδομένα στην αγορά πετρελαίου: Deal κολοσσών για κατασκευή πετροχημικού συγκροτήματος
