Ο δρόμος του μελιού περνάει από την Κίνα

«Η Ελλάδα, παρά την περί αντιθέτου εντύπωση που έχει καλλιεργηθεί στη χώρα μας, αποτελεί μόλις τον 34ο εξαγωγέα μελιού παγκοσμίως, με μερίδιο της τάξεως του 0,34% επί της συνολικής παγκόσμιας αξίας εξαγωγών μελιού το 2014, και συνολική αξία εξαγωγών στα 7,47 εκ. δολάρια, δηλαδή λιγότερο από Πορτογαλία (9,49 εκ δολάρια: 2014), Σερβία (8,64 εκ δολάρια: 2014), Μολδαβία (10,1 εκ δολάρια: 2014), Αυστρία (10,5 εκ δολάρια: 2014), Δανία (14,5 εκ δολάρια: 2014), Τουρκία (20 εκ δολάρια: 2014), Σαουδική Αραβία (13,4 εκ δολάρια: 2014) και βεβαίως από την Ιταλία (40,4 εκ δολάρια: 2014), Ισπανία η οποία είναι η έβδομη εξαγωγική χώρα μελιού παγκοσμίως (112 εκ δολάρια: 2014), αλλά και από Βουλγαρία (42,8 εκ δολάρια: 2014), Ρουμανία (43,2 εκ δολάρια: 2014), Ουγγαρία η οποία είναι η έβδομη εξαγωγική χώρα μελιού παγκοσμίως (90,2 εκ δολάρια: 2014), Πολωνία (24,4 εκ δολάρια: 2014), Βέλγιο (41,4 εκ δολάρια: 2014), Ουκρανία η οποία είναι η όγδοη εξαγωγική χώρα μελιού παγκοσμίως (106 εκ δολάρια: 2014)».

Αυτό υπογραμμίζεται σε έρευνα για την αγορά του εισαγόμενου μελιού στην Κίνα που εξέδωσε το γραφείο οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων του γενικού προξενείου της Ελλάδας στη Σαγκάη.

Το 2013, η Ελλάδα εξήγαγε μέλι αξίας 8,56 εκ. δολάρια με μερίδιο επί της συνολικής αξίας εξαγόμενο μελιού παγκοσμίως της τάξεως του 0,44%, κατατάσσοντας την χώρα στην θέση του 33ου εξαγωγέα παγκοσμίως.

Στο κεφάλαιο της έρευνας σχετικά με τις εισαγωγές μελιού στην Κίνα από την Ελλάδα αναφέρονται επίσης τα εξής:

Η Ελλάδα, αποτελεί τον έκτο εξαγωγέα μελιού από την Ευρώπη στην Κίνα, και τον πέμπτο από τη Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο στην Κίνα κατευθύνθηκε μόλις το 4% της συνολικής εξαγόμενης ποσότητας μελιού από την Ελλάδα σε αξία ύψους 307 χιλ δολάρια το 2014, δηλαδή μόλις το 0,5% της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού στην Κίνα, γεγονός που καθιστά την χώρα μας έναν ασήμαντο εταίρο της Κίνας, στο εμπόριο μελιού.

Γενικότερα, οι εξαγόμενες ποσότητες στην Κίνα, είναι πολύ μικρές της τάξεως των 307 χιλ δολάρια το 2014 και 206 χιλ δολάρια το 2013, που αντιστοιχούν σε μερίδια της τάξεως του 0,51% επί της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού της Κίνας το 2014. Το 2013, μόλις το 2% των συνολικών εξαγωγών μελιού της Ελλάδος κατευθύνθηκε στην Κίνα, αξίας 206 χιλ δολάρια δηλαδή και πάλι το 0,5% της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού στην Κίνα, ενώ το 2012 εξήχθη προς Κίνα μόλις το 0,065% της συνολικής αξίας εξαγόμενου μελιού από Ελλάδα που αντιστοιχούσε μόλις στο 0,018% της συνολικής αξίας εισαγόμενου μελιού στην Κίνα.

Το ύψος της αξίας των εξαγωγών της Ελλάδας στην Κίνα σε μέλι, είναι αξιόλογο μόνο το 2014 και το 2013 δεδομένου ότι το 2012, το 2009, το 2008, το 2005 και το 2004 ουσιαστικά δεν υπήρξαν εξαγωγές μελιού από την Ελλάδα στην Κίνα. Το 2014 η συνολική αξία εξαγωγών μελιού από την Ελλάδα, ανήλθε στα 7,47 εκ. δολάρια, εκ των οποίων το 12% περίπου στην Ασία εκ του οποίου το 9% στην Ανατολική Ασία, το 63% περίπου στην Ευρώπη, το 22 % στην Β. Αμερική, το 1% στην Αυστραλία, και το 0,3% στην Αφρική (0,28% στην Αίγυπτο). Πέραν της Ευρώπης η οποία αποτελεί την βασική αγορά για την Ελλάδα όσον αφορά στην αξία εξαγωγών μελιού, η δεύτερη σημαντικότερη αγορά είναι η Β. Αμερική, και η Τρίτη η Ανατολική Ασία.

Η Κίνα, το 2014 αποτελούσε τον ένατο εξαγωγικό προορισμό μελιού της Ελλάδας, και τον δεύτερο στην Ανατολική Ασία (αλλά και στη Ασία γενικότερα), με την αξία εξαγωγών μελιού στην Κίνα το 2014 να ανέρχεται τις 307.000 δολάρια, που αντιστοιχεί στο 4% της συνολικής αξίας εξαγωγών μελιού της Ελλάδας. Το μέγεθος αυτό αντιστοιχεί στο 0,51% της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού στην Κίνα για το 2014 στο 0,51% το 2013 (206.000 δολάρια) και 0,018% το 2012 (4556 δολάρια). Πρόκειται για το μεγαλύτερο μερίδιο της Ελλάδας στην Κίνα, μετά το ποσοστό 0,35% το 2005.

Η Ελλάδα ξεκίνησε τις εξαγωγές μελιού στην Κίνα ουσιαστικά το 2006 οπότε εξήγαγε στην Κίνα μέλι συνολικής αξίας 3532 δολάρια το οποίο αντιστοιχούσε στο 0,19%, της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού στην Κίνα και στο 0,11% επί της συνολικής αξίας εξαγωγών μελιού της Ελλάδος για εκείνο το έτος.

Μετά το 2009 η τάση της αξίας εξαγωγών μελιού της Ελλάδος στην Κίνα είναι θετική και αυξάνεται με πολύ μεγάλο ρυθμό, αφού από 1700 δολάρια το 2009, η αξία εισαγωγών ελληνικού μελιού στην Κίνα, ανήλθε στις 23.000 δολάρια το 2011, στις 2016.000 δολάρια το 2013 και στις 307.000 δολάρια το 2014, με το μερίδιο ωστόσο επί της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού της Κίνας, να μην ακολουθεί την ίδια τάση αφού το μερίδιο της αξίας εισαγωγών μελιού από την Ελλάδα επί της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού της Κίνας, μειώθηκε το 2014 σε σχέση με το 2013 από 0,5% το 2014 σε 0,38% το 2013 γεγονός που σημαίνει ότι το ελληνικό μέλι δεν έχει αποκτήσει έστω και μικρό σε αριθμό, καταναλωτικό κοινό.

Αντιθέτως η Κίνα απορροφά όλο και μεγαλύτερο μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών μελιού το οποίο βεβαίως αντιστοιχεί σε πολύ μικρές ποσότητες. Το μερίδιο αυτό ανήλθε στο 4,11% το 2014 από 2,41% το 2013, και 0,46% το 2011.

Ωστόσο, το μέγεθος αυτό δεν ακολουθεί τον ρυθμό αύξησης της αξίας εξαγωγών του ελληνικού μελιού στην Ανατολική Ασία, το οποίο βαίνει αύξων μετά το 2009 και μάλιστα το 2014 τριπλασιάστηκε σε σχέση με το 2013.

Ο υψηλός ρυθμός αύξησης των (μικρών) μεριδίων του ελληνικού μελιού στην αγορά της Ανατολικής Ασίας το 2014 σε σχέση με το 2013, σε συνδυασμό με την μείωση του μεριδίου επί της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού της Κίνας, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό μέλι, δεν έχει ακόμη βρει τα κατάλληλα κανάλια διανομής.

Με δεδομένο ότι το μέλι αποτελεί το 0,06% της συνολικής αξίας εισαγωγών «ζωικών προϊόντων και των παραγώγων τους», η πρόσθετη αξία εισαγωγών μελιού στην Κίνα για την επόμενη διετία, αναμένεται να ανέλθει σε 102 εκ. δολάρια και επομένως για να διατηρήσει το ελληνικό μέλι το μερίδιο του 2014 , θα πρέπει να αυξήσει τις εξαγωγές της στην Κίνα κατά περίπου 430.000 δολάρια.

Όσον αφορά στον ανταγωνισμό, όπως προκύπτει από την ανάλυση ανωτέρω, δεδομένου ότι οι αγορές μαρμελάδας της Β. Αμερικής, της Ν. Αμερικής, και της Αφρικής δεν καταγράφουν σταθερότητα στην κινεζική αγορά, και με δεδομένο το μέγεθος εξαγωγών της Ωκεανίας και την δεσπόζουσα θέση της Ν. Ζηλανδίας, οι ανταγωνιστές της Ελλάδος είναι κυρίως οι Ευρωπαϊκές χώρες και δευτερευόντως οι μεσογειακές χώρες, όπως η Τουρκία και η Αίγυπτος.

Η Τουρκία, είναι ο μοναδικός δυνητικός ανταγωνιστής του ελληνικού μελιού από την Ασία, από τον οποίο η χώρα μας θα μπορούσε να αφαιρέσει μερίδιο, δεδομένου ότι η Τουρκία εισήλθε με σχετική καθυστέρηση στην αγορά της Κίνας, αφού η χώρα αυτή εξήγαγε μέλι στην Κίνα για πρώτη φορά το 2010. Η αξία εξαγωγών μελιού της Τουρκίας στην Κίνα, ξεπερνάει εκείνη της Ελλάδος, με εξαίρεση το 2014. Εξάλλου, η αξία εξαγωγών μελιού της Τουρκίας, ανήλθε στα 20 εκ. $ το 2014, δηλαδή τριπλάσια από εκείνη της Ελλάδος.

Το Κιργιστάν, είναι ο νέος «παίκτης» στην αγορά μελιού της Κίνας, με ποσότητες εισαγωγής της τάξεως των 317.000 δολάρια το 2014, που αντιστοιχεί στο 50% περίπου της συνολικής εξαγόμενη ποσότητας μελιού του Κιργιστάν.

Από την μέχρι τώρα ανάλυση του ανταγωνισμού, προκύπτει ότι το ελληνικό μέλι, μπορεί να αντλήσει ένα ποσοστό μεταξύ 1,5% έως 2,5% από την Ευρώπη (εξαιρούμενης της Ουκρανίας), όπως επίσης και ένα ποσοστό μεταξύ 0,3% έως 0,7% από την Ασία. καθώς επίσης και ένα ποσοστό μεταξύ 0,1% έως 0,2% από την Τουρκία, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τα μερίδια των άλλων χωρών από την αμερικανική ήπειρο, ή από την Ωκεανία, τα οποία θα μπορούσε να αντλήσει το ελληνικό μέλι, λόγω της δυναμικής που θα αναπτυχθεί αν πενταπλασιάσει σε σταθερή βάση τα μερίδια της.

Τα μερίδια αυτά είναι της τάξεως του 0,67% από την Ασία, και 0,13% με 0,7% για την Ν. Αμερική καθώς επίσης και μερίδιο 0,1% από την Τουρκία, δεδομένου ότι με συντηρητικούς υπολογισμούς θα αποκλείσουμε τα μερίδια της Β. Αμερικής και της Ν. Ζηλανδίας, λόγω μεγάλης αναγνωρισιμότητας στην Σαγκάη και στα άλλα αστικά κέντρα της Κίνας.

Δεδομένου ότι οι εξαγωγές ελληνικού μελιού στην Κίνα αντιστοιχούσαν στο 0,41% επί της συνολικής αξίας εισαγωγών μελιού στην Κίνα, από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι η συνολική αξία εξαγωγών μελιού από την Ελλάδα στην Κίνα, θα μπορούσε να τετραπλασιαστεί με τους πλέον ρεαλιστικούς και συντηρητικούς υπολογισμούς, με τους υπάρχοντες καταναλωτές και το υπάρχον επίπεδο κατανάλωσης μελιού στην Κίνα, γεγονός που σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να είναι σε θέση να εξάγει μέλι 1,2 εκ. δολάρια περίπου, δηλαδή το 1/6 περίπου της συνολικής αξίας εξαγωγών μελιού το 2014.

Δεδομένης της αρχικής μας διαπίστωσης ότι με βάση τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης της Κίνας, με συντηρητικούς υπολογισμούς, η Κίνα θα εισάγει επιπλέον μέλι αξίας 250.000 δολάρια ετησίως και αν λάβουμε υπόψη τους νέους καταναλωτές που θα προστεθούν στους υπάρχοντες, δεδομένων των διαπιστώσεων μας σχετικά με τις τάσεις των καταναλωτών και την κατανομή εισοδήματος όπως αυτές αναλύθηκαν στα οικεία κεφάλαια, γίνεται φανερό ότι η αξία εισαγωγών του ελληνικού μελιού στην Κίνα, θα μπορούσε να αυξηθεί στα 1,2 εκ. $, δηλαδή στο 15% της συνολικής αξίας εξαγωγών ελληνικού μελιού.

Ωστόσο, δεδομένων των παραδοσιακών εισαγωγέων ελληνικού μελιού (ΗΠΑ Γερμανία), η αξία μελιού ύψους 1,2 εκ. δολάρια, θα μπορούσε να απορροφηθεί από την κινεζική αγορά, μόνο αν αυξηθεί η εξαγόμενη ποσότητα.

Στην Κινεζική αγορά υπάρχουν πολλά «Brands» μελιού, τόσο εγχώρια όσο και εισαγόμενα, ωστόσο για τους λόγους που έχουμε εκθέσει ανωτέρω στο οικείο κεφάλαιο για τα τρόφιμα, η αγορά του εισαγόμενου μελιού αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία η οποία απευθύνεται σε μεσαία ως υψηλά εισοδήματα αστικοποιημένων στρωμάτων που έχουν υιοθετήσει τον δυτικό τρόπο διατροφής αλλά κυρίως που επιθυμούν την επιδεικτική κατανάλωση. Τελευταία, έχουν προστεθεί και μία νέα κατηγορία καταναλωτών, εκείνοι που δεν εμπιστεύονται τα πρότυπα υγιεινής που ακολουθούν οι κινεζικές εταιρείες τυποποίησης μελιού.

Σημειώνεται ότι, στα κινεζικά σούπερ μάρκετ υπάρχουν μαρμελάδες ακόμη και του ενός κιλού, στην τιμή των 11 ευρώ περίπου, οι οποίες ωστόσο δεν απολαμβάνουν της προτίμησης του καταναλωτικού κοινού, το οποίο είναι εθισμένο στις μικρές συσκευασίες όπως ήδη έχουμε αναφέρει.

Οι βασικές ετικέτες εισαγόμενων προϊόντων μαρμελάδας, στην αγορά της Σαγκάης, με τις τιμές αγοράς και περιγραφή συσκευασίας, τον Απρίλιο 2015, είναι οι κάτωθι:

– Κανάλια διανομής και σημεία πωλήσεων

Το εισαγόμενο μέλι, διατίθενται κυρίως στα αστικά κέντρα και μάλιστα στις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως υψηλού εισοδήματος στις οποίες κατοικούν και οι αλλοδαποί με δυτικού τύπου καταναλωτικές συνήθειες.

Η διάρθρωση της διανομής τροφίμων είναι συγκεντρωτική. Οι κυριότεροι εισαγωγείς και διανομείς τροφίμων στην περιοχή της Σαγκάης, καταγράφονται στον πίνακα 1 του παραρτήματος της παρούσας.

Ο μεγαλύτερος ίσως διανομέας εισαγόμενων προϊόντων μαρμελάδας είναι η αλυσίδα fresh, ενώ σημαντικό μερίδιο κατέχει και η αλυσίδα cityShop. Μεγάλο εύρος ευρωπαϊκών brands μαρμελάδας διαθέτουν τα καταστήματα Carrefour με ιδιαίτερη όμως προτίμηση στα προϊόντα γαλλικής προελεύσεως.