Ο «φτωχός» πολυεκατομμυριούχος
Ο νομικός γρίφος της περιουσίας του Μιχαήλ Χοντορκόφσκι.
Πριν μπει στη φυλακή, πριν από μια δεκαετία, ήταν ο πλουσιότερος άνθρωπος στη χώρα του, τη Ρωσία. Η περιουσία του -με «κορωνίδα» την χρεοκοπημένη πλέον πετρελαϊκή εταιρία Yukos– έφθανε τότε τα 15 δις. δολάρια. Τώρα, μετά την πρόσφατη αποφυλάκισή του και την φυγή του στο εξωτερικό -στο Βερολίνο αρχικά κι από χθες με 3μηνη βίζα στην Ελβετία- ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι δεν ξέρει τι έχει. Κυριολεκτικά!
Όταν οι εισαγγελείς της Μόσχας άρχισαν να διαλύουν την Yukos, πίσω στο 2007, οι δικηγόροι του Ρώσου μεγιστάνα έκαναν ότι μπορούσαν για να διασφαλίσουν την προσωπική περιουσία που απέκτησε από μερίσματα, αγοραπωλησίες και ρευστοποιήσεις, παίρνοντας… μέτρα ασφαλείας. «Έκαναν δε τόσο καλή δουλειά, μέσα από ένα πλέγμα “οχημάτων” off shore εταιρών, εκτός Ρωσίας, κυρίως στην Ολλανδία», γράφουν οι New York Times, «ώστε να είναι κάθε άλλο παρά ξεκάθαρα εάν και πότε ο κ.Χοντορκόφσκι θα αποκτήσει ξανά τον έλεγχο της όποιας περιουσίας του έχει μείνει»…
Γιατί; Επειδή όσα κεφάλαια έχουν μεταφερθεί στην Ολλανδία -και εικάζεται ότι είναι ο μεγαλύτερος όγκος από την περιουσία του Χοντορκόφσκι– βρίσκονται υπό τη διαχείριση δύο εγχώριων ιδρυμάτων. Εκ του νόμου, τα διοικητικά συμβούλιά τους υποχρεούνται να δρουν τάχιστα προς όφελος των δικαιούχων, δεν μπορούν ωστόσο να προχωρούν στην εκταμίευση ποσών, μέχρι να έχει ξεκαθαρίσει κάθε νομική διεκδίκηση της κυριότητας της περιουσίας.
Διαβάστε ακόμη: «Μετά από 10 χρόνια , είναι μια απίστευτη αίσθηση ελευθερίας»
Στην περίπτωση του Χοντορκόφσκι και της χρεοκοπημένης Yukos, αυτό κάθε άλλα παρά έχει συμβεί. Και οι ανοιχτές νομικές διαμάχες του με θυγατρικές εταιρίες και το ρωσικό δημόσιο προβλέπονται μακρές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: η εκδίκαση της μήνυσης για την απόσβεση 100 δισ δολ από την διαδικασία της χρεωκοπίας διήρκεσε επτά ολόκληρα χρόνια στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, χωρίς ξεκάθαρο αποτέλεσμα.
Τον Μάιο, τα ανεξάρτητα διοικητικά συμβούλια των ολλανδικών ιδρυμάτων υπέβαλαν νέα μήνυση. Παράλληλα, δικαστικές υποθέσεις γύρω από την Yukos εκκρεμούν στη Βρετανία και στην Ολλανδία. Προσφάτως, πάντως, έκλεισε προς όφελός τους η εκδίκαση στη Νέα Υόρκη ενός αιτήματος διεκδίκησης 180 εκατομμυρίων δολαρίων από μία θυγατρική της ρωσικής πετρελαϊκής εταιρίας Rosneft.
«Η νομική θωράκιση αυτών των ιδρυμάτων», επισημαίνουν οι NYT, «σημαίνει ότι ο Χοντορκόφσκι δεν θα πρέπει απλά να περιμένει πολύ για να δει το χρώμα του χρήματος, αλλά και ότι δεν είναι σε θέση να δώσει διαβεβαιώσεις στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν ή σε οποιονδήποτε άλλο για το πώς θα εξελιχθούν αυτές οι νομικές διαδικασίες. Είναι έτσι ορατό το ενδεχόμενο στο μέλλον να υπάρξουν παρατεταμένες νομικές διαμάχες με τη Ρωσία και την Rosneft».
Στο μεσοδιάστημα, τα νομικά έξοδα τρέχουν -υπολογίζονται σε μερικά εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Το ζητούμενο δεν είναι βέβαια εάν ο ζάμπλουτος Χοντορκόσφκι θα μείνει στον «άσσο». Αλλά, όπως λέει και ο πρώην οικονομικός διευθυντής της Yukos, Μπρους Κ. Μιζαμόρ, «αυτή είναι η φύση του συστήματος. Οι δικηγόροι είναι πάντα αυτοί που κερδίζουν»…
