Ο «γκουρού» του fintech, Chris Skinner, μιλά στο Fortune λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του 10ου TEDxAthens
Μια από τις πιο ισχυρές φωνές στον χώρο του fintech έρχεται στην Ελλάδα για να μας δείξει πώς οι τράπεζες αλλάζουν, και μαζί τους αλλάζει ολόκληρο ο ψηφιακός μας κόσμος.
Ο λόγος για τον Chris Skinner, τον άνθρωπο ο οποίος το Σάββατο, 1 Ιουνίου, θα ανέβει στην κεντρική σκηνή του 10ου TedxAthens για να μιλήσει στον κοινό για τον τρόπο με τον οποίο οι ψηφιακές τεχνολογίες μπήκαν στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, και τι σημασία έχει πλέον αυτό για τη δική μας καθημερινότητα.
Ο συγγραφέας πολλών best sellers, όπως τα Digital Bank, ValueWeb και Digital Human, κι ένας εκ των πιο ισχυρών σχολιαστών για τον κλάδου του fintech σε παγκόσμιο επίπεδο, μίλησε στο Fortune Greece λίγες μέρες πριν τον ερχομό του στην Ελλάδα, για τις ραγδαίες εξελίξεις στο τραπεζικό μας σύστημα, τις μεθόδους που αλλάζουν τη ζωή μας και τις προοπτικές για το μέλλον.
Πώς θα εξηγούσατε το πόσο σημαντική είναι η ψηφιοποίηση των τραπεζικών υπηρεσιών σε κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με τις νέες τεχνολογίες;
Πιστεύω ότι είναι εύκολο να το καταλάβεις από τον τρόπο με τον οποίο ψωνίζουμε και κοινωνικοποιούμαστε. Κάποτε αυτό γινόταν μόνο μέσω της φυσικής μας παρουσίας σε καταστήματα, ή πρόσωπο με πρόσωπο. Όμως, πολλές από αυτές τις δραστηριότητες έχουν μεταφερθεί, πλέον, στις συσκευές μας όπως τα κινητά και τα τάμπλετ. Αυτό δείχνει πολλά για τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνουμε και περνούμε χρόνο με τα φιλικά μας πρόσωπα -μέσω των ψηφιακών καταστημάτων και των έξυπνων συσκευών μας- κάτι το οποίο έχει προκαλέσει μεγάλες ανακατατάξεις σε ολόκληρο τον χώρο του λιανεμπορίου την τελευταία δεκαετία.
Το ίδιο ακριβώς βλέπουμε να συμβαίνει και στο τραπεζικό σύστημα. Ο παλιός τρόπος, με τη μεταφορά μεγάλης ποσότητας εγγράφων και υπαλλήλων από κτίριο σε κτίριο κι από υποκατάστημα σε υποκατάστημα, έχει αντικατασταθεί από μια νέα μορφή επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία πραγματοποιείται μέσω παγκόσμιων δικτύων προγραμμάτων και σέρβερ. Αυτό δεν σημαίνει μόνο ότι πολλά υποκαταστήματα κλείνουν, αλλά και πως ολόκληρη η τραπεζική δομή αλλάζει, από έναν οργανισμό που λειτουργούσε στα χαρτιά, σε μια μεγάλη διακίνηση ψηφιακών δεδομένων.
Περιττό να πούμε πόσο σημαντικό είναι όλο αυτό, και πόσες δεκαετίες χρειάζεται για να εφαρμοστεί πλήρως. Κι αυτό διότι το μεγαλύτερο μέρος της τραπεζικής τεχνολογίας παραμένει προσκολλημένο στο «χάρτινο μοντέλο». Επομένως θα πρέπει να γκρεμιστεί και να ξαναχτιστεί από την αρχή. Μια διαδικασία η οποία αναμένεται να πάρει πολύ χρόνο, περισσότερο από τον ίδιο τον ρυθμό μεταβολής του τραπεζικού μας συστήματος.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές τραπεζικές εφαρμογές, όπως μια κοινή πιστωτική ταυτότητα, δεν ακολουθούν τους Ευρωπαίους μακριά από τη χώρα τους, ακόμη κι αν ταξιδεύουν εντός της ΕΕ. Τι πρέπει να κάνουμε για να καταφέρουμε να ενοποιήσουμε τις τραπεζικές διαδικασίες για όλους τους πολίτες των κρατών – μελών;
Αυτή είναι μια διαδικασία η οποία έχει ξεκινήσει στην ΕΕ από το 2002. Μιάμιση δεκαετία νομοθετημάτων μετά, επιχειρεί ακόμη να δημιουργήσει μια εναρμονισμένη και ολοκληρωμένη τραπεζική δομή στην οποία κάποιος Έλληνας που θα ταξιδεύει στην Ισπανία και την Ιταλία θα μπορεί να το κάνει χωρίς να χρειαστεί να αλλάξει τραπεζικό λογαριασμό. Το παλιό τραπεζικό σύστημα δεν στηρίζεται πάνω σε αυτήν την ιδέα, και οι δυσκολίες είναι πολλές – μεταξύ των οποίων όσες περιέγραψα στην πρώτη μου απάντηση. Παρόλα αυτά υπάρχουν τράπεζες όπως οι N26, Revolut, Holvi και μερικές ακόμη, οι οποίες υποστηρίζουν την ιδέα πως οι πολίτες και οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς σε πολλαπλές χώρες της ΕΕ. Αυτή η ιδέα γίνεται όλο και πιο διαδεδομένη.
Σε τι διαφέρει η Ευρώπη από τον υπόλοιπο πλανήτη στον τομέα της τραπεζικής ψηφιοποίησης; Ποια παραδείγματα θα πρέπει να αντλήσουμε από τα διεθνή πρότυπα;
Είναι μια πολύ καλή ερώτηση, καθώς όντως υπάρχουν μεγάλες αλλαγές μεταξύ πολλών περιοχών του πλανήτη σε αυτόν τον τομέα. Όντας ένας άνθρωπος ο οποίος ταξιδεύει πολύ, έχω δει πόσο σημαντικές αλλαγές έχουν επιτευχθεί. Το κοινό μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι ότι πολλές από τις παραδοσιακές τράπεζες παραμένουν προσκολλημένες στην τεχνολογία του περασμένου αιώνα, διατηρώντας ακόμη το παλιό μοντέλο διακίνησης δεδομένων. Σήμερα το αποκαλούν «συστήματα παλαιού τύπου», και βρίσκονται στη διαδικασία πλήρους αναδόμησής τους.
Σε Ασία, Ινδία, Αφρική και Λατινική Αμερική, σχεδόν καμία από τις παλαιότερες τραπεζικές υπηρεσίες δεν εξυπηρετούσε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Πολλές από τις χώρες σε αυτές τις περιοχές είχαν παλαιότερα ένα ανύπαρκτο τραπεζικό σύστημα, αλλά πλέον χρησιμοποιούν μόνο ψηφιακά εργαλεία για να προσελκύσουν ακόμη και τα φτωχότερα κομμάτια των πολιτών, καθώς η πραγματοποίηση ψηφιακών συναλλαγών μπορεί να αφορά ακόμη και μερικά σεντς. Κάτι το οποίο δεν μπορούσε να γίνει στο παλαιότερο τραπεζικό μοντέλο.
Επομένως, παρατηρούμε ένα εντελώς νέο οικοδόμημα να χτίζεται σε αυτές τις χώρες. Πάρτε για παράδειγμα την Κίνα, με το Alipay και το WeChat Pay. Τρισεκατομμύρια δολάρια διακινούνται κάθε μήνα από 1,4 δισ. χρήστες κινητών τηλεφώνων. Εμείς, ως Ευρωπαίοι, θα πρέπει να μάθουμε πολλά από το πόσο απλοποιημένο είναι το τραπεζικό σύστημα της Κίνας, παρά το να κοιτάμε τις ΗΠΑ για το πώς θα εξελιχθούμε.
Τι απαντάτε στο επιχείρημα ότι η ραγδαία ψηφιοποίηση των τραπεζών κοστίζει χιλιάδες θέσεις εργασίας στον κλάδο;
Κάθε τεχνολογική αλλαγή φέρνει μεγάλες ανακατατάξεις στο εργασιακό δυναμικό ενός κλάδου, διότι οι επιχειρήσεις εφαρμόζουν τέτοιου είδους τεχνολογίες με σκοπό να μειώσουν το κόστος. Πρόκειται για μια μέθοδο η οποία είναι κοινή εδώ και πολλά χρόνια, με τη μόνη διαφορά ότι πλέον όλο αυτό γίνεται γρηγορότερα από παλιά. Όμως, για κάθε δουλειά που χάνεται, μια νέα θέση εργασίας δημιουργείται. Για παράδειγμα, συνεργάζομαι στενά με startups πάνω στις ψηφιακές οικονομικές τεχνολογίες. Μιλάμε για περίπου 12.000 επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν περισσότερους από 1 εκατ. εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο, και το πιο πιθανό είναι ότι οι δικοί τους συνεργάτες έχουν στο δυναμικό τους ακόμη περισσότερο κόσμο. Για αυτόν τον λόγο δεν με ανησυχεί ιδιαίτερα το κομμάτι της απώλειας θέσεις εργασίας σε έναν κλάδο, καθώς αυτό συνήθως σημαίνει το άνοιγμα θέσεων σε κάποιον άλλο, αντικαθιστώντας συχνά το παλιό επιχειρηματικό μοντέλο με κάτι πολύ πιο σύγχρονο.
Τι γνωρίζετε για την κατάσταση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και ποια συμβουλή θα δίνατε στους Έλληνες τραπεζίτες;
Είναι μια δύσκολη ερώτηση για μένα, διότι δεν γνωρίζω πολλές λεπτομέρειες για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Πολύ πιθανό, μάλιστα, να γνωρίζω περισσότερα για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό! Όμως από τη διδακτική μου εμπειρία στο σχολείο θυμάμαι ακόμη την οικονομική σκέψη του Αριστοτέλη, η οποία προέβλεπε ζητήματα όπως η οικογενειακή οικονομική διαχείριση, σε αντίθεση με τη λεγόμενη οικονομία του χρήματος, η οποία προήγαγε την αναζήτηση του πλούτου μόνο και μόνο από απληστία. Πιστεύω ότι οι Έλληνες τραπεζίτες πρέπει να επιστρέψουν στις αριστοτελικές και τις πλατωνικές θεωρίες, και να επιχειρήσουν να διαχειριστούν το επίπεδο του ελληνικού χρέους διατηρώντας στο επίκεντρο το κοινό καλό και όχι το προσωπικό όφελος.
