O κλάδος των αερομεταφορών έχει μπει στην εντατική και ασθμαίνει
Με τη ρευστότητά του να εξαντλείται σε δύο μήνες ο κλάδος των παγκόσμιων αερομεταφορών έχει μπει στην εντατική και ασθμαίνει, με τις κρατικές ενισχύσεις να θεωρούνται επείγουσες και μόνη διέξοδος στον καταστροφικό αντίκτυπο του Covid-19 που απειλεί την αγορά με λουκέτα και απολύσεις.
Η βιομηχανία των αερομεταφορών “καίει” τα μετρητά με επικίνδυνο ρυθμό, με τις προβλέψεις να αναφέρουν ότι περίπου 61 δισ. δολ. θα μπορούσαν να κάνουν φτερά από τα αποθεματικά των εταιρειών μόνο το δεύτερο τρίμηνο. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς τη ζήτηση που βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Σε παγκόσμιο επίπεδο κυμαίνεται σε 70% σε σύγκριση με πέρυσι και στην Ευρώπη φθάνει το 90%.
“Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν επαρκώς πόσο βαθιά αυτή η κρίση επηρεάζει την αεροπορία”, είπε πρόσφατα σε ενημέρωση τύπου ο ισχυρός άνδρας της παγκόσμιας αεροπλοΐας Alexandre de Juniac, Γενικός Διευθυντής και CEO της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (International Air Transport Association – ΙΑΤΑ).
Στοιχεία του ΙΑΤΑ αναφέρουν ότι περίπου 65,5 εκατ. θέσεις εργασίας συνδέονται με την αεροπορία, η αλυσίδα εφοδιασμού της οποίας αποτελείται από πολλές επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει προσωρινά τη λειτουργία τους ενώ άλλες έχουν προαναγγείλει λουκέτο. Ανάμεσά τους είναι αεροπορικές εταιρείες, εστιατόρια, τουριστικές επιχειρήσεις και ξενοδοχεία.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΑΤΑ περίπου 25 εκατ. θέσεις εργασίας είναι σε άμεσο κίνδυνο έως ότου ο τομέας της αεροπορίας να λειτουργήσει ξανά. Πρόκειται για πληθυσμό ίσο με τον πληθυσμό της Αυστραλίας ή το σύνολο του εργατικού δυναμικού της Ιταλίας και μεγαλύτερο από το εργατικό δυναμικό μεγάλων βιομηχανικών χωρών όπως η Ισπανία ή ο Καναδάς. Η κλίμακα των οικονομικών επιπτώσεων είναι τεράστια.
Το μεγαλύτερο πλήγμα δέχεται η Ευρώπη, όπου απασχολούνται 5,6 εκατ. εργαζόμενοι ενώ οι συνολικές απώλειες στα έσοδα του κλάδου αναμένεται να φτάσουν τα 252 δισ. δολ. (-44%) το 2020.
Στην πρώτη γραμμή
Ας σημειωθεί ότι πολλές εταιρείες είχαν επενδύσει σε ανανέωση στόλου ή είχαν προετοιμάσει σχετικά συμβόλαια. Μόλις στα μέσα Φεβρουαρίου o επικεφαλής της Aegean Ευτύχης Βασιλάκης, παρουσίασε τα πρώτα νέα αεροσκάφη της οικογένειας Airbus Α320neo, με κινητήρες Pratt & Whitney, που παρέχουν εξοικονόμηση έως 15% στην κατανάλωση καυσίμου, καθώς και μείωση εκπομπών ρύπων και θορύβου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στην Ελλάδα, συνολικού ύψους 2,5-3 δισ. δολ. σε τιμές αγοράς (ή πάνω από 6 δισ. ευρώ σε τιμές καταλόγου).
Η εταιρεία, που διαθέτει ισχυρό μαξιλάρι ρευστότητας, σήμερα έχει βρεθεί στην πρώτη γραμμή της εθνικής προσπάθειας για την καταπολέμηση της υγειονομικής κρίσης διαθέτοντας ειδικές πτήσεις για επαναπατρισμό Ελλήνων που εγκλωβίστηκαν σε άλλες χώρες λόγω της υγειονομικής κρίσης αλλά και μετατρέποντας αεροσκάφη της για πτήσεις cargo ώστε να μεταφερθεί έγκαιρα στη χώρα υγειονομικό υλικό και εξοπλισμός νοσοκομείων.
Από την πλευρά του ο Στέλιος Χατζηϊωάννου ζήτησε από τους μετόχους της easyJet να υπερψηφίσουν την πρότασή του για καταγγελία σύμβασης με την Airbus προκειμένου να μην κατασπαταληθεί η ρευστότητα της εταιρείας σε μια συγκυρία που απειλεί να την μετατρέψει σε startup.
Πριν από μία εβδομάδα περίπου, η διοίκηση της Lufthansa εκτίμησε ότι ο κλάδος των αερομεταφορών δεν θα επιστρέψει γρήγορα στα επίπεδα προ της πανημίας και δεδομένου ότι θα περάσουν μήνες για την άρση των περιοριστικών μέτρων αποφάσισε να διακόψει τη δραστηριότητα της Germanwings.
Στην Ελλάδα, εδώ και μερικές εβδομάδες η Swissport ανακοίνωσε την μη ανανέωση συμβάσεων στο προσωπικό της και αναστολή εργασιών ενώ και η Skyserv προχώρησε σε αναστολή εργασιών για τα αεροδρόμια Αθήνας και Θεσσαλονίκης, μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση σε σχέση με την επιδημία.
Συναγερμός για μέτρα
Η λίστα των εταιρειών που προβαίνουν σε προειδοποιήσεις μεγαλώνει ενώ καμπανάκι για επείγουσα στήριξη του κλάδου κρούει η ΙΑΤΑ. Πρόσφατα ζήτησε να ληφθεί μέριμνα για στήριξη του κλάδου αερομεταφορών της Αργεντινής τα έσοδα του οποίου φυλλορροούν με τη ζημιά να υπολογίζεται σε 2,5 δισ. δολ.. Σημειώνεται ότι η βιομηχανία συνεισφέρει 12 δισ. δολ. ή 2,1% στο ΑΕΠ της χώρας. Αντίστοιχη παρέμβαση υπήρξε για τις αεροπορικές εταιρείες του Παναμά, όπου η πρόβλεψη αναφέρει μείωση εσόδων κατά περίπου 700 εκατ. δολ. το 2020.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να παρέχουν επειγόντως οικονομική βοήθεια στις αεροπορικές εταιρείες για να καταστούν βιώσιμες και στο πλαίσιο αυτό ο ΙΑΤΑ προτείνει δάνεια, εγγυήσεις, υποστήριξη για την αγορά εταιρικών ομολόγων από κυβερνήσεις και Κεντρικές Τράπεζες, καθώς και φοροελαφρύνσεις.
Προς τη σωστή κατεύθυνση θεωρείται η αναστολή από το Eurocontrol πληρωμών άνω τoυ 1,1 δισ. ευρώ με στόχο την διατήρηση της ρευστότητας των αεροπορικών εταιρειών. Επίσης ορισμένες χώρες έχουν ήδη λάβει μέτρα, με τις ΗΠΑ να προβλέπουν πακέτο 50 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος 2 τρισ. ευρώ για την στήριξη της οικονομίας. Συγκεκριμένα μέτρα έχουν λάβει επίσης ήδη πριν τα τέλη Μαρτίου η Κολομβία, η Σιγκαπούρη, η Αυστραλία, η Κίνα, η Νορβηγία και η Νέα Ζηλανδία.
Ωστόσο απαιτούνται πιο δραστικές πρωτοβουλίες, σε μεγαλύτερη κλίμακα και μάλιστα άμεσα, καθώς κατά μέσο όρο, οι αεροπορικές εταιρείες έχουν μετρητά για δύο μήνες, σύμφωνα με στοιχεία της ΙΑΤΑ. Επίσης χρειάζονται συντονισμένα σχέδια επανεκκίνησης. Η λειτουργία των αεροπορικών εταιρειών μετά από μερικούς μήνες αδράνειας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι οι υπάλληλοι θα είναι έτοιμοι να αναλάβουν καθήκοντα, οπότε πρέπει να έχουν επιβεβαιωθεί οι ημερομηνίες ελέγχου ασφάλειας, τα πιστοποιητικά αξιοπλοΐας, τα χρονοδιαγράμματα, οι εργασίες συντήρησης κ.ο.κ.. Δεν έχει κλείσει ποτέ στο παρελθόν η βιομηχανία σε παγκόσμια κλίμακα και θα είναι η πρώτη φορά που θα βρεθεί στην θέση εκκίνησης.
Μια άλλη πρόκληση είναι η προσαρμογή του κλάδου στην νέα πραγματικότητα, μετά τον Covid-19, που απαιτεί συνεργασία με κυβερνήσεις και υγειονομικές αρχές προκειμένου να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα και να δίνεται έμφαση στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς.
