Ο κόσμος παραμένει εθισμένος στο φθηνό χρήμα

Η Κίνα παρενέβη για να προστατεύσει την οικονομία της αυτή την εβδομάδα μετά από μια απότομη βουτιά των τιμών των μετοχών και των φόβων για επιβράδυνση της ανάπτυξης που προκάλεσε σε ολόκληρη την παγκόσμια αγορά. Οι κινεζικές αρχές μείωσαν τα επιτόκια – για πέμπτη φορά μέσα σε μόλις εννέα μήνες – και μείωσαν το ποσό που οι τράπεζες πρέπει να διατηρούν σαν αποθεματικό, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν το δανεισμό.

Η Κίνα δεν είναι η μόνη που ενεργεί έτσι. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις χώρες που παράγουν σχεδόν το ήμισυ της παραγωγής στην παγκόσμια οικονομία των 77 τρισεκατομμυρίων δολαρίων εργάζονται για την τόνωση της δανειοδότησης και της ανάπτυξης.

Οι κεντρικές τράπεζες στον Καναδά, την Ινδία, την Αυστραλία και τη Νορβηγία έχουν μειώσει τα επιτόκια φέτος και οι περισσότερες από αυτές τις χώρες αναμένεται να τα μειώσουν περαιτέρω. Τα επιτόκια στην Ελβετία έχουν περάσει σε αρνητικό έδαφος από τα τέλη του περασμένου έτους. Και οι φορείς χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη και την Ιαπωνία τυπώνουν χρήμα ως εργαλείο για τη στήριξη της ανάπτυξης.

Οι προσπάθειες φανερώνουν ρωγμές στην παγκόσμια οικονομία. Πέντε από τις επτά μεγαλύτερες οικονομίες βασίζονται στο φθηνό χρήμα, ενώ οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένουν ουδέτερες – τουλάχιστον για την ώρα.

Οι ΗΠΑ επρόκειτο να αυξήσουν τα επιτόκια τον επόμενο μήνα, αλλά τα προβλήματα που μαστίζουν την Κίνα και τον υπόλοιπο κόσμο μπορεί να το αναβάλουν. Την Τετάρτη, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, Ουίλιαμ Ντάντλεϊ, διέψευσε μια επικείμενη αύξηση επιτοκίων αν και περισσότερες ενδείξεις ενδέχεται να εμφανιστούν αυτή την εβδομάδα, όταν οι διοικητές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας συγκεντρωθούν για την ετήσια καλοκαιρινή απόδρασή τους στο Τζάκσον Χολ του Γουαϊόμινγκ.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα δεν έχει αυξήσει το βασικό της επιτόκιο εδώ και σχεδόν μια δεκαετία. Οποιαδήποτε κίνηση προς τα επάνω θα μπορούσε να θεωρηθεί ως σήμα ότι η αμερικανική οικονομία είναι υγιής και καθ’ οδόν προς την ανάκαμψη από την ύφεση.

Κάθε επερχόμενη αύξηση των επιτοκίων στη Βρετανία επίσης βρίσκεται στον πάγο.

«Αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα καθυστερήσει να αντιδράσει στις εξελίξεις στην Κίνα, η υπόθεση μας ότι τα βρετανικά επιτόκια δε θα αυξηθούν στο δεύτερο τρίμηνο του 2016 φαίνεται ακόμη πιο ισχυρή», δήλωσε ο οικονομολόγος της Oxford Economics Μάρτιν Μπεκ.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι διατεθειμένη να πράξει περισσότερα για να καταπολεμηθεί η αύξηση της οικονομικής αναταραχής. Ο επικεφαλής οικονομολόγος και μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της τράπεζας, Πίτερ Πράετ, δήλωσε την Τετάρτη ότι αυτή είναι έτοιμη να επεκτείνει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της, αν χρειαστεί.

Η ΕΚΤ τροφοδοτεί περίπου 60 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα στις ευρωπαϊκές αγορές από τον Μάρτιο. Είναι η προσπάθεια να ενισχύσει τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της ευρωζώνης, καθιστώντας ακόμη φθηνότερο το δανεισμό χρημάτων για τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις.

Το φθηνό πετρέλαιο εντείνει τα δεινά για πολλές χώρες. Οι τιμές του πετρελαίου έχουν υποχωρήσει περίπου 25% αυτό το έτος, προκαλώντας ζημιές σε πετρελαιοπαραγωγές οικονομίες, όπως του Καναδά, της Ρωσίας και της Νορβηγίας. Η απότομη πτώση της τιμής του αργού μοιάζει με προειδοποίηση ότι η παγκόσμια ζήτηση είναι ασθενική και η ανάπτυξη επιβραδύνεται.