Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης από τις αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία «έριξε λάδι στη φωτιά» των τιμών των τροφίμων που είχαν ήδη πάρει την ανιούσα πριν από τη ρωσική εισβολή και είναι πιθανόν να αυξηθούν περαιτέρω συνολικά κατά ακόμη 8,5% μέχρι το 2027. Στην απαισιόδοξη αυτή προειδοποίηση προέβη την Τρίτη ο ΟΗΕ διά στόματος του Αρίφ Χουσαΐν, στελέχους του παγκόσμιου επισιτιστικού προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, που υπογράμμισε πως ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης «δεν σχετίζεται με την έλλειψη ή ανεπάρκεια τροφίμων, αλλά με το ότι οι τιμές των τροφίμων καθίστανται απρόσιτες για μια σημαντική μερίδα του παγκόσμιου πληθυσμού». Προειδοποίησε, ωστόσο, πως η κρίση μπορεί να μετασχηματιστεί σε κρίση έλλειψης τροφίμων αν δεν αντιμετωπισθεί το πρόβλημα της ανεπάρκειας λιπασμάτων.

Η Ουκρανία

Μιλώντας στο αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο CNBC, ο αξιωματούχος του ΟΗΕ επικαλέστηκε τα στοιχεία του διεθνούς οργανισμού, σύμφωνα με τα οποία οι τιμές των τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν τον Ιούλιο κατά 13% υψηλότερες σε σύγκριση με εκείνες την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Όπως υπογράμμισε, οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, καθώς η Ουκρανία είναι μια από τις σημαντικότερες χώρες στον κόσμο στις εξαγωγές σιτηρών, λιπασμάτων και ηλιελαίου. Παράλληλα με τις τιμές των τροφίμων, όμως, αυξάνονται και οι τιμές των λιπασμάτων τροφοδοτώντας νέα ανοδική πορεία στις τιμές των τροφίμων που περνούν στους καταναλωτές. Αιτία είναι κυρίως η απουσία των ρωσικών εξαγωγών από την παγκόσμια αγορά, καθώς η Ρωσία αντιπροσωπεύει περίπου το 14% των παγκόσμιων εξαγωγών λιπασμάτων. Η ανεπάρκεια λιπασμάτων έχει, άλλωστε, μειώσει και την παραγωγή αγροτικών προϊόντων σε πολλές περιοχές του πλανήτη.

Εξίσου ανησυχητικές είναι οι επισημάνσεις της Μάρι Παντζέστου, γενικής διευθύντριας του τμήματος αναπτυξιακής πολιτικής και συνεργασιών της Παγκόσμιας Τράπεζας. Μιλώντας στο ίδιο δίκτυο, η κ. Παντζέστου τόνισε πως η εκτόξευση των τιμών των τροφίμων και των λιπασμάτων, σε συνδυασμό με τις ιλιγγιώδεις τιμές της ενέργειας αλλά και με το έμφραγμα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, υπονομεύουν τη δυνατότητα της Παγκόσμιας Τράπεζας να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες για χρηματοδότηση της παραγωγής τροφίμων, καθώς η παραγωγή τροφίμων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέσα στην επόμενη διετία. Κατέληξε και πάλι στην ίδια προειδοποίηση, ότι η αυξανόμενη αβεβαιότητα μάλλον θα διατηρήσει τις τιμές των τροφίμων σε πολύ υψηλά επίπεδα και πέραν του 2024. Εξαιρετικά ανησυχητικοί είναι, άλλωστε, οι υπολογισμοί του ΟΗΕ, που εκτιμά πως ο αριθμός των ανθρώπων σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης από επισιτιστικής απόψεως, δηλαδή στα πρόθυρα της πείνας, έχει αυξηθεί σημαντικά από τα 135 εκατoμμύρια άτομα στα οποία ανερχόταν το 2019 στα 345 εκατομμύρια σήμερα.

Ακραίες καιρικές συνθήκες

Στο μεταξύ, πρόσθετος επιβαρυντικός παράγοντας στην παγκόσμια αγορά τροφίμων είναι οι ακραίες καιρικές συνθήκες, ο καύσωνας και η ξηρασία αλλά και οι πλημμύρες που έπληξαν την Κίνα μέσα στο καλοκαίρι. Η Κίνα είναι η πρώτη στον κόσμο δύναμη σε παραγωγή σιτηρών, αλλά οι ακραίες αυτές καιρικές συνθήκες έχουν πλήξει την αγροτική της παραγωγή τους τελευταίους μήνες. Προ ημερών η δεύτερη οικονομία στον κόσμο κήρυξε για πρώτη φορά τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης λόγω ξηρασίας, καθώς οι κεντρικές και νότιες επαρχίες της υπέφεραν επί εβδομάδας από ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, που σε αρκετές πόλεις υπερέβησαν τους 40 βαθμούς Κελσίου. Οι ακραίες θερμοκρασίες εμπόδισαν την παραγωγή και σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσαν προβλήματα στους εκτροφείς ζώων.

Οπως τόνισε ο Μπρούνο Καράσκο, γενικός διευθυντής του τμήματος βιώσιμης ανάπτυξης και κλιματικής αλλαγής στην Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα, «η παραγωγή του ρυζιού είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις μεταβολές της θερμοκρασίας». Ο ίδιος εξήγησε πως συνολικά η παραγωγή τροφίμων στην ευρύτερη περιοχή Ασίας – Ειρηνικού σε ποσοστό 60% εξαρτάται από την άρδευση μέσω της βροχής.