Ο Πούτιν δεν μπλοφάρει: Είναι έτοιμος να πατήσει ξανά το κουμπί της «Φουντουκιάς»

Σε μια αμφιλεγόμενη κίνηση κατά την περίοδο της μετάβασής του, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κλιμάκωσε την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, εγκρίνοντας την ανάπτυξη στρατιωτικών μισθοφορικών σωμάτων, τη μεταφορά ναρκών και χτυπήματα με πυραύλους ATACMS στο ρωσικό έδαφος. Αυτές οι ενέργειες αποσκοπούν στην ενίσχυση της άμυνας της Ουκρανίας πριν ο διάδοχος του Μπάιντεν, Ντόναλντ Τραμπ, αναλάβει την εξουσία. Ωστόσο, αυτές οι αποφάσεις ενέχουν τον κίνδυνο διεθνούς αντίδρασης, ειδικά σε περίπτωση αστοχίας των δυτικών πυραύλων. Η Ρωσία απάντησε με τη δοκιμαστική εκτόξευση του βαλλιστικού πυραύλου Oreshnik (Φουντουκιά, στα ρώσικα), επιδεικνύοντας ισχύ ενώ απέφυγε ευρύτερη κλιμάκωση.

Ειδικότερα, αψηφώντας τους κινδύνους, ο Πρόεδρος Μπάιντεν, ενώ στις ΗΠΑ τελούν σε περίοδο μετάβασης, αποφάσισε να κλιμακώσει την πολεμική ένταση στην Ουκρανία. Σε αυτό το πλαίσιο, έδωσε το πράσινο φως για την ανάπτυξη μισθοφορικών σωμάτων, την εκτόξευση αμερικανικής κατασκευής πυραύλων ATACMS βαθιά στο ρωσικό έδαφος, καθώς και τη μεταφορά ναρκών στην Ουκρανία. Η τελευταία πράξη δεν είναι παράνομη, καθώς οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση της Οτάβα – αλλά παραμένει ηθικά αμφισβητή. Είναι προφανές ότι η επιθυμία να μεγιστοποιηθεί η υποστήριξη των ΗΠΑ προς τον σύμμαχό τους είναι ξεκάθαρη, ώστε η Ουκρανία να επιβιώσει.

Στρατιωτικά, οι πύραυλοι ATACMS και οι Storm Shadow που κατασκευάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι απίθανο να αλλάξουν δραστικά την κατάσταση για την Ουκρανία. Ο ρωσικός στρατός έχει εξοικειωθεί με αυτούς από προηγούμενες μάχες και έχει μεταφέρει τα πολύτιμα περιουσιακά του στοιχεία εκτός εμβέλειας πυρός. Επίσης, η Ουκρανία δεν διαθέτει μεγάλα αποθέματα πυραύλων, και η προτεραιότητά της είναι να υπερασπιστεί το έδαφός της παρά να διατηρήσει τον έλεγχο στις ρωσικές περιοχές του Κουρσκ επ’ αόριστον.

Επιπλέον, αν ένας δυτικός πύραυλος προσγειωθεί κατά λάθος σε ρωσικό νηπιαγωγείο, θα προκληθεί σημαντική ζημιά στο κύρος της Δύσης.

Όπως γίνεται αντιληπτό, ο Τζο Μπάιντεν θέλει να αφήσει μια περίπλοκη κληρονομιά σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική στον διάδοχό του και να υπονομεύσει τις φιλοδοξίες του Ντόναλντ Τραμπ να υπάρξει ειρήνης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Δημιουργείται η εντύπωση ότι οι ΗΠΑ θέλουν να κάνουν τη Ρωσία να προβεί σε μια απερίσκεπτη αντίδραση, καθιστώντας τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν εξαιρετικά δύσκολες — ακόμα και για τον Τραμπ. Η προσέγγιση του επόμενου προέδρου στη σύγκρουση δεν βασίζεται στην ήττα της Ρωσίας, αλλά στο να μην υπάρξει σοβαρή κλιμάκωση, κάτι που φέρεται να προειδοποίησε ο Τραμπ τον Πούτιν να αποφύγει.

Οι αμερικανικές επιθέσεις στις ρωσικές περιοχές του Κουρσκ και του Μπριάνσκ στις 19 και 21 Νοεμβρίου έθεσαν στη Μόσχα ένα δίλημμα: να αντιδράσει δυναμικά και να εγκαταλείψει τις ελπίδες για ειρήνη ή να καταπιεί την υπερηφάνειά της και να περιμένει δύο μήνες μέχρι την ορκωμοσία. Δεδομένου ότι ο Πούτιν βασίζεται στη φήμη ότι πράττει ό,τι λέει, δεν μπορεί να αγνοήσει το πλήγμα. Διαφορετικά, η εικόνα της ρωσικής ισχύος θα αμαυρωθεί και οι απειλές προς τη Δύση θα στερηθούν αξιοπιστίας. Ο Πούτιν έπρεπε να αντιδράσει, τουλάχιστον από “αίσθηση αυτοσεβασμού”.

Η Μόσχα επέλεξε να απαντήσει στο πεδίο μάχης αντί να επιτεθεί σε δυτικά συμφέροντα παγκοσμίως. Η εκτόξευση του Oreshnik, ενός βαλλιστικού πυραύλου μεσαίας εμβέλειας χωρίς πυρηνική κεφαλή, σε μια ήδη κατεστραμμένη Ουκρανία εξυπηρέτησε αυτό τον σκοπό. Η επίθεση έδειξε ισχύ χωρίς να προκαλέσει σοβαρές ζημιές.

Ο Πούτιν προειδοποίησε ότι ενδέχεται να ακολουθήσουν περαιτέρω δοκιμές, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Δύσης. Αυτά τα γεγονότα δείχνουν ότι η μεταβατική περίοδος εξουσίας στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο η κλιμάκωση είναι πιθανή. Και, δυστυχώς, ασφαλιστική δικλίδα είναι η ψυχραιμία στη Μόσχα, παρά η σοφία που προέρχεται από την Ουάσινγκτον.

*Η Άννα Ματβέεβα είναι Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ρωσίας του King’s College London και συγγραφέας του βιβλίου Through Times of Trouble (Lexington Books 2018).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Οι 6 προτάσεις για την ενίσχυση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα – Η παρουσίαση στον Μητσοτάκη
• Οι αυταπάτες πίσω από τη δημιουργία ενός στρατηγικού αποθέματος bitcoin