Ο ρόλος του Υπεύθυνου AI στην ανάπτυξη οικονομίας και επιχειρήσεων
Η διάδραση με νέες τεχνολογίες αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Η προβολή προτεινόμενου περιεχομένου από πλατφόρμες social media, η χρήση εικονικών βοηθών για τις παραγγελίες αγαθών ή φαγητού, η «συνομιλία» μας με ένα chatbot και η χρήση των ψηφιακών χαρτών για να βρούμε τη διαδρομή μας ή να ελέγξουμε την κίνηση στους δρόμους, είναι μόνο μερικές από τις λειτουργίες οι οποίες περιέχουν στον πυρήνα τους τις τεχνολογίες της Τεχνητής Νοημοσύνης. «Είναι σαφές ότι το ΑΙ δεν είναι πλέον σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας», λέει χαρακτηριστικά στο Fortune Greece ο Δρ. Γιώργος Πασσαλής, Επικεφαλής Κέντρου Καινοτομίας Applied Intelligence της Accenture στην Ελλάδα.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τους τρόπους με τους οποίους επιδρά σε όλο το φάσμα της επιχειρηματικής, κοινωνικής και οικονομικής μας καθημερινότητας, ο Δρ. Πασσαλής περιέγραψε τις τάσεις που βλέπουμε να κυριαρχούν σήμερα, σκιαγράφησε τις βασικές λειτουργίες του AI και εντόπισε τα κατάλληλα παραδείγματα όπου πρέπει να εφαρμοστούν στην Ελλάδα, ούτως ώστε να μην χαθεί το «τρένο» του διεθνούς ανταγωνισμού.
Ποια είναι τα κυριότερα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης;
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) βρίσκεται σε εξέλιξη αρκετές δεκαετίες, ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει εκθετική ανάπτυξη, αλλάζοντας ριζικά τη σχέση ανθρώπων και μηχανών.
Ως Accenture αντιμετωπίζουμε την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα μωσαϊκό τεχνολογιών, οι οποίες συνδυαστικά επιτρέπουν στις μηχανές να ενεργούν με τρόπο που ομοιάζει το επίπεδο της ανθρώπινης νοημοσύνης και συμπεριφοράς, όπως να:
- Αισθάνονται, μέσω της λήψης και επεξεργασίας εικόνων, ήχων, ομιλίας, κειμένων και άλλων δεδομένων.
- Κατανοούν, αναγνωρίζοντας και αποκωδικοποιώντας πρότυπα και μοτίβα που εμφανίζονται, ακόμα και αν δεν είναι άμεσα εμφανή
- Ενεργούν στον φυσικό ή στον ψηφιακό κόσμο με βάση την κατανόηση που έχουν
- Μαθαίνουν από το επιτυχές ή μη αποτέλεσμα των ενεργειών τους, βελτιώνοντας διαρκώς την απόδοσή τους.
Η ικανότητα του ΑΙ να μαθαίνει, γνωστή ως μηχανική μάθηση, είναι θεμελιώδης. Το γεγονός ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποφασίζει, μέσω της ανάλυσης δεδομένων, ποιες ενέργειες απαιτούνται για την ολοκλήρωση μιας εργασίας, χωρίς να απαιτείται ο εκ των προτέρων προγραμματισμός της, είναι αναμφισβήτητα το σημείο που την διαφοροποιεί από τις υπόλοιπες μορφές αυτοματισμού.
Σε επίπεδο επιχειρήσεων, οι κύριοι τομείς εφαρμογής του ΑΙ αφορούν τα ΙΤ, Marketing, Πωλήσεις και Operations, ενώ τα βασικά οφέλη σχετίζονται με τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών, το μετασχηματισμό προϊόντων και υπηρεσιών, τη βελτίωση των σχέσεων με τους πελάτες και την ενδυνάμωση του προσωπικού. Ενδεικτικές εφαρμογές αφορούν την αλληλεπίδραση με πελάτες μέσω chatbots, τη δημιουργία προσωποποιημένων προϊόντων, προσφορών και υπηρεσιών και τη βελτιστοποίηση διαδικασιών μέσω της αυτοματοποίησης επαναλαμβανόμενων εργασιών. Στο δημόσιο τομέα, τώρα, το ΑΙ μπορεί να εφαρμοστεί για την επικοινωνία των πολιτών με τις διάφορες υπηρεσίες και την κεντρική κυβέρνηση, την πάταξη της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής, την αυτοματοποίηση back-office διαδικασιών κ.ά.
Ποιες είναι οι κυρίαρχες τάσεις στην Ελλάδα όσον αφορά την ετοιμότητα για την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών όπως τα AI, Machine Learning;
Η μελέτη που εκπονήσαμε το 2019 σε συνεργασία με τη Microsoft με τίτλο «Greece: With an AI to the Future» έδειξε ότι τα ηγετικά στελέχη των επιχειρήσεων στην Ελλάδα αναγνωρίζουν τη δύναμη και τη δυναμική της τεχνητής νοημοσύνης, ωστόσο είναι διστακτικά στο να επενδύσουν συστηματικά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα, το 85% των ερωτηθέντων στελεχών δήλωσε ότι το ΑΙ παρουσιάζει τεράστιες ευκαιρίες στην ανάπτυξη νέων προϊόντων, υπηρεσιών και επιχειρηματικών ιδεών. Την ίδια στιγμή, 73% προβλέπει ότι το ΑΙ θα αλλάξει τη φύση του ανταγωνισμού, ενώ 71% εκφράζει την αγωνία ότι εάν η εταιρεία τους δεν αξιοποιήσει συστηματικά τις δυνατότητες που προσφέρει το ΑΙ, θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα ισχυρό ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Ωστόσο, παρότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα θεωρούν το ΑΙ ως «καταλύτη αλλαγής», προχωρούν συνήθως σε πιλοτικά μόνο προγράμματα καθώς η έλλειψη ΑΙ δεξιοτήτων (69%), η ασυμβατότητα με τα παραδοσιακά-legacy συστήματα των επιχειρήσεων (57%) καθώς και η ποιότητα των δεδομένων (37%) αποτελούν βασικά εμπόδια στην ολιστική υιοθέτησή του.
Βάσει πρόσφατων στοιχείων της Eurostat, αυτή τη στιγμή 7% των εταιρειών με 10+ εργαζόμενους έχουν ενσωματώσει κάποια εφαρμογή AI στη λειτουργία τους, γεγονός που κατατάσσει την Ελλάδα στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρόλα αυτά οι προκλήσεις που επέφερε η πανδημία καταστούν σαφές ότι το ΑΙ είναι απαραίτητος σύμμαχος των επιχειρήσεων στην προσπάθειά τους να αναπτυχθούν γρήγορα και αποτελεσματικά και να δώσουν απαντήσεις στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Επομένως τώρα είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για την εκτεταμένη αξιοποίηση του ΑΙ.
Ποια είναι τα οφέλη στον τομέα της ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας μέσω της αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης;
Σύμφωνα με τη μελέτη μας, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης για την οικονομία της Ελλάδας, καθώς διαπιστώνεται ότι έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σωρευτικά σε άνοδο του ΑΕΠ κατά $195 δις, στα επόμενα 15 χρόνια (από το 2020 έως το 2035). Βάσει οικονομετρικών μοντέλων, η μελέτη δείχνει ότι η αύξηση αυτή θα σημειωθεί κυρίως ως απόρροια της αυτοματοποίησης και της ενδυνάμωσης του ανθρώπινου δυναμικού και του κεφαλαίου.
Ο αυτοματισμός μειώνει σημαντικά το κόστος και δημιουργεί νέα επίπεδα ταχύτητας και επεκτασιμότητας στις επιχειρηματικές διαδικασίες. Χαρακτηριστικά, πελάτες μας έχουν επιτύχει εξοικονόμηση χρόνου έως 70% σε υπάρχουσες διαδικασίες. Ακόμη πιο συναρπαστικό, ωστόσο, είναι η ικανότητα της τεχνητής νοημοσύνης να οδηγεί την ανάπτυξη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι εταιρείες που εφαρμόζουν την τεχνητή νοημοσύνη σε εκτεταμένη κλίμακα απολαμβάνουν τρεις φορές μεγαλύτερη απόδοση των επενδύσεών τους σε σύγκριση με όλες όσες εμμένουν σε πιλοτικό στάδιο. Πρόσθετα, χάρη στη μηχανική μάθηση και το deep learning, oι AI εφαρμογές μπορούν να μάθουν από δεδομένα και αποτελέσματα σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, αναλύοντας νέες πληροφορίες από πολλαπλές πηγές και να προσαρμόζονται ανάλογα με εντυπωσιακά επίπεδα ακρίβειας. Αυτή η ικανότητα αυτομάθησης και αυτοβελτιστοποίησης σημαίνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει στο διηνεκές τα επιχειρηματικά οφέλη που παράγει και επομένως βοηθά τις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται με ταχύτητα και καινοτομία σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Κατά πόσο θεωρείτε ότι η πανδημία έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε πλέον τις προοπτικές της τεχνητής νοημοσύνης;
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πάνω από τις μισές εταιρείες αύξησαν τις επενδύσεις τους στο ΑΙ, σύμφωνα με έρευνά μας στις ΗΠΑ. Και αυτό είναι μόνο μια αρχή, καθώς αναμένεται μια ραγδαία ανάπτυξη του ΑΙ στο προσεχές μέλλον. Για να μην μείνουν πίσω από τον ανταγωνισμό, οι οργανισμοί θα πρέπει να υιοθετήσουν μια νέα προσέγγιση και νοοτροπία απέναντι στο ΑΙ -η οποία πρέπει να ξεκινά από τα ηγετικά στελέχη- και να αποκτήσουν μια βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το ΑΙ μπορεί να δημιουργήσει αξία για όλους, εντός και εκτός επιχείρησης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η CEO μας Julie Sweet «Cloud is the enabler; data is the driver; and AI is the differentiator». Το ΑΙ καλείται να ξεκλειδώσει επιχειρηματική αξία αλλάζοντας με θεμελιώδη τρόπο όλα όσα ξέραμε έως τώρα. Πριν από δύο χρόνια, οι περισσότεροι οργανισμοί πειραματίζονταν απλά με το AI. Κάποιοι οργανισμοί χρησιμοποιούσαν το ΑΙ για να μετασχηματίσουν μέρη των επιχειρήσεών τους, αλλά λίγοι άρχισαν να επεκτείνουν την εφαρμογή του σε ολόκληρο το φάσμα επιχειρηματικής οργάνωσης και λειτουργίας. Στη συνέχεια, ήρθε η πανδημία και εν μια νυκτί ορισμένες εταιρείες επένδυσαν δυναμικά στο cloud και το ΑΙ, εξελίσσοντας την κουλτούρα τους και δημιουργώντας ένα σημαντικό ανταγωνιστικό χάσμα. Αυτές οι επιχειρήσεις (10% του συνόλου) έχουν αυξήσει τα έσοδα, κατά μέσο όρο, πέντε φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τους ουραγούς τα τελευταία τρία χρόνια. Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό της δύναμης του ΑΙ και της επιτακτικής ανάγκης των επιχειρήσεων να αξιοποιήσουν τα εργαλεία και τα οφέλη που προσφέρει.
Πού πρέπει να επενδύσουμε σαν χώρα αλλά και σαν επιχειρήσεις όσον αφορά τις νέες αυτές τεχνολογίες, ούτως ώστε να προφτάσουμε τον διεθνή ανταγωνισμό;
Οι επιχειρήσεις και οι φορείς χάραξης πολιτικής πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που συνεπάγεται η τεχνητή νοημοσύνη, σε οργανωτική, τεχνολογική, πολιτική, ηθική και κοινωνική διάσταση. Σε επίπεδο επιχειρήσεων, θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε 4 πυλώνες:
Στρατηγική για την επέκταση εφαρμογής του AI. Το ζητούμενο είναι οι επιχειρήσεις να καθορίσουν το ρόλο που θα διαδραματίσει το ΑΙ στη στρατηγική και στην ανάπτυξή τους. Καθώς καλλιεργούν μια φιλοσοφία AI, δεδομένων και τεχνολογίας, οι διοικητικές ομάδες μετατοπίζουν σταδιακά τις δαπάνες τους στην καινοτομία και την εμφύσηση του ΑΙ σε κάθε τομέα της επιχείρησής τους.
Ομάδα επικεντρωμένη στο ΑΙ. Η επέκταση του ΑΙ απαιτεί μια εξειδικευμένη ομάδα με ειδικούς στο AI, την πληροφορική, τη μηχανική μάθηση και τα δεδομένα, βοηθώντας τον οργανισμό να μεταφράσει το ΑΙ σε επιχειρηματική αξία.
Ταχεία, συνεχής μάθηση και επανεκπαίδευση. To AI απαιτεί έναν νέο τύπο ηγετικών στελεχών, με βαθιά κατανόηση του AI και των επιπτώσεών του καθώς και ικανότητα λήψης σημαντικών αποφάσεων σε επίπεδο στρατηγικής, πολιτικών, επενδύσεων και ανθρώπινου δυναμικού. Η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη μιας κουλτούρας διαρκούς εκπαίδευσης και επιμόρφωσης σε ολόκληρο τον οργανισμό για την υιοθέτηση του ΑΙ.
Υπεύθυνο ΑΙ. Το ΑΙ δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα και ως εκ τούτου απαιτείται η διασφάλιση της ηθικής χρήσης του. Η διοικητική ομάδα είναι υπεύθυνη για αυτό και οφείλει να καθιερώσει μια νέα προσέγγιση διακυβέρνησης με κατάλληλες αρχές και διαδικασίες, διασφαλίζοντας ότι το ΑΙ θα χρησιμοποιείται με υπευθυνότητα σε ολόκληρο τον οργανισμό.
Σε επίπεδο φορέων χάραξης πολιτικής, απαιτείται καταρχάς η συνολική επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας, η προετοιμασία της νέας γενιάς για την εποχή του ΑΙ μέσω του ευρύτερου εκπαιδευτικού συστήματος και η ανάπτυξη κώδικα δεοντολογίας για την τεχνητή νοημοσύνη στο πλαίσιο των επερχόμενων νομοθετικών πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέρος της συνέντευξης δημοσιεύτηκε στο νέο τεύχος του Fortune που κυκλοφορεί.
