Ο τουρισμός ευεξίας σε ραγδαία ανάπτυξη
Του Γιάννη Τούντα
Η «ευεξία» (wellbeing) αποτελεί βασική διάσταση του ορισμού της «υγείας» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), την οποία ορίζει ως «η κατάσταση του ατόμου κατά την όποια υπάρχει πλήρης σωματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία και όχι απλώς απουσία νόσου ή αναπηρίας». Ο ορισμός αυτός της υγείας, εκτός από την πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου, δίνει έμφαση στην έννοια της ευεξίας, καθώς και στην προσπάθεια για την ολιστική ανάδειξη της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής διάσταση της υγείας. O όρος wellbeing στον ορισμό του ΠΟΥ διαφέρει από τον όρο του wellness, που συχνά χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια, παρά το γεγονός ότι αμφότεροι όροι μεταφράζονται στα ελληνικά ως ευεξία. Ο όρος wellness αναφέρεται σε οτιδήποτε κάνει το άτομο να νιώθει καλά και να νιώθει υγιής. Αποτελεί δραστηριότητα, η οποία ενσωματώνει πεποιθήσεις, στάσεις ζωής και επιδιώξεις που προάγουν την υγεία του ατόμου και την ποιότητα ζωής, στο πλαίσιο ολιστικής, οικολογικής και πολυδιάστατης προσέγγισης. Ο όρος wellbeing δεν αποτελεί δραστηριότητα, αλλά επιθυμητή κατάσταση με ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές διαστάσεις και σχετίζεται περισσότερο με τις έννοιες της ευημερίας και ευτυχίας. Ως εκ τούτου, το wellness είναι περισσότερο συναφές με την επιδίωξη της σωματικής και ψυχικής ευεξία του ατόμου.
Ο Τουρισμός Ευεξίας (Wellness tourism)
Το διεθνές ενδιαφέρον για την προαγωγή της υγείας και την ευεξία έχει οδηγήσει στη ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού ευεξίας διεθνώς. Σύμφωνα με το Global Wellness Institute (GWI), ο τουρισμός ευεξίας είναι ο τουρισμός κατά τον οποίο το άτομο ταξιδεύει με σκοπό τη διατήρηση και την προαγωγή της προσωπικής του υγείας και ευεξίας. O τουρισμός ευεξίας μαζί με τον ιαματικό τουρισμό και τον ιατρικό τουρισμό, αποτελούν τις τρεις υποκατηγορίες του τουρισμού υγείας. Ο ιατρικός τουρισμός παρέχεται από νοσοκομειακές ή εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες υγείας, ο ιαματικός τουρισμός από θερμαλιστικές μονάδες και ο τουρισμός ευεξίας κυρίως από εξειδικευμένα ξενοδοχεία, συχνά σε περιοχές με ιαματικά λουτρά. Στις 4-5 Μάϊου, το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής οργανώνει on-line το 1ο Διεθνές Συνέδριο Τουρισμού Υγείας (www.healthtravelconference.gr).
Ο τουρισμός ευεξίας δεν περιορίζεται σε Spa facilities. Τα Spa έχουν ένα πολύ σημαντικό και διαρκώς αυξανόμενο ρολό στον τουρισμό ευεξίας, παρόλα ταύτα η ευεξία αποτελεί αντικείμενο και άλλων μορφών υποδομών και υπηρεσιών. Ο σύγχρονος τουρισμός ευεξίας περιλαμβάνει επιπλέον, φυσική άσκηση, υγιεινή διατροφή και διαιτολόγιο, χαλάρωση, διαλογισμό, αλλά και κοινωνικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Σε αρκετές περιπτώσεις παρέχει και υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής, αντιγήρανσης και αναζωογόνησης, συχνά με τη χρήση συμπληρωματικής ή/και εναλλακτικής ιατρικής (βελονισμός, βοτανοθεραπεία, κ,ά.).
«Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περισσότερα από 12 εκατ. διεθνή ταξίδια για λόγους ευεξίας, με τα ετήσια έσοδα από τον τουρισμού ευεξίας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το GWΙ, να φθάνουν τα 600 δισ. δολάρια».
Παγκόσμια Μεγέθη του Τουρισμού Ευεξίας
Σύμφωνα με το World Travel Monitor, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περισσότερα από 12 εκατ. διεθνή ταξίδια για λόγους υγείας-ευεξίας. Οι χώρες με την πιο σημαντική προσφορά υπηρεσιών τουρισμού ευεξίας είναι παραδοσιακά η Γερμάνια, η Γαλλία, η Ιταλία και η Αυστρία, οι μεσογειακές χώρες, η Βόρεια Αμερική και οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας. Η Ευρώπη είναι ο κορυφαίος προορισμός στον κόσμο για τον τουρισμό ευεξίας και αντιπροσωπεύει περίπου το 37% της εν λόγω αγοράς. Τα ετήσια έσοδα από τον τουρισμό ευεξίας, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το GWΙ, είναι περίπου 600 δισ. δολάρια. Ο τουρισμός ευεξίας αποτελεί παγκοσμίως το 15,6% της τουριστικής αγοράς, δηλαδή ένα στα έξι δολάρια των εσόδων της συνολικής βιομηχανίας τουρισμού. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη μεγαλύτερη κατά 61% δαπάνη ανά διεθνές ταξίδι του τουρίστα ευεξίας σε σχέση με τον μέσο διεθνή τουρίστα (1,613 δολάρια/ταξίδι), καθώς και στην κατά 164% υψηλότερη δαπάνη του εγχωρίου τουρίστα ευεξίας (654 δολάρια/ταξίδι) σε σχέση με τον μέσο εγχώριο τουρίστα. Ο παγκόσμιος τουρισμός ευεξίας δημιουργεί παγκοσμίως 17,9 εκατ. θέσεις εργασίας.
Η παγκόσμια τάση στον τουρισμό ευεξίας είναι εμφανώς ανοδική παρά το δυσμενές οικονομικό κλίμα των τελευταίων ετών. Αυτό οφείλεται σε μια παγκοσμίως αναδυόμενη μεσαία τάξη με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και εισόδημα, η οποία αναζητά εμπειρίες με αυθεντικότητα και εσωτερικό νόημα. Πολλοί άνθρωποι ξοδεύουν όλο και περισσότερο ένα σημαντικό κομμάτι του εισοδήματος τους στην προαγωγή της υγείας τους και κάνουν επιλογές που συνάδουν με ένα υγιεινό τρόπο ζωής. Επιπρόσθετα, οι τουρίστες τρίτης ηλικίας, που αυξάνονται συνεχώς και που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες υγείας,, συχνά αναζητούν παροχές ευεξίας.
Για όλους αυτούς τους λόγους, ο τουρισμός ευεξίας έχει τη δυνατότητα να γίνει και στη χώρα μας ένας από τους πιο γρήγορα αναπτυσσόμενους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Είμαστε από τις κορυφαίες χώρες τουριστικού προορισμού, με κλίμα, φυσικό περιβάλλον και παραδοσιακή διατροφή που προάγουν την υγεία και διαθέτουμε εξαιρετικές ξενοδοχειακές υποδομές. Χρειάζεται όμως η συνδρομή της Πολιτείας στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, στη χρηματοδότηση των έργων υποδομής και εξοπλισμού, στην πιστοποίηση και στη διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας, καθώς και στην παραγωγή και κατάρτιση του αναγκαίου εξειδικευμένου προσωπικού.
Ο Γιάννης Τούντας είναι Ομότιμος Καθηγητής Ιατρικής, ΕΚΠΑ και Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
