Ο βάτραχος και ο σκορπιός
Ας αξιολογήσουμε τα γεγονότα των τελευταίων ημερών.
Του Πάνου Μιχαλόπουλου
Η κυβέρνηση ανέλαβε την πρωτοβουλία της διεξαγωγής δημοψηφίσματος ώστε να ενισχύσει, σύμφωνα με τη δική της λογική, τη διαπραγματευτική της στάση έναντι των Θεσμών. Η ενίσχυση αυτή μεταφράζεται, σύμφωνα πάντα με την κυβέρνηση, ως καταγραφή της αντίδρασης της ελληνικής κοινωνίας σε μνημόνια και υφεσιακά μέτρα κι όχι σε Grexit.
Τελείως αντίθετη άποψη, βέβαια, είχαν οι εκπρόσωποι των Θεσμών και μια σειρά από αρχηγούς κρατών-μελών της ΕΕ, ενώ ο «εμπνευστής» της τελευταίας πρότασης προς την Ελλάδα, πρόεδρος Γιούνκερ, δήλωνε σε όλους τους τόνους ότι, απλά, η πρόταση αυτή δεν υπήρχε στο τραπέζι κατά τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, διότι η ελληνική ομάδα είχε εγκαταλείψει εντελώς ξαφνικά το τραπέζι των διαπραγματεύσεων την προηγούμενη εβδομάδα.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν ένα μεγάλο ΟΧΙ της τάξης του 62%. Το ποσοστό αυτό ήταν ένα άθροισμα ψηφοφόρων οι οποίοι α) απάντησαν στο αναγραφόμενο παράδοξο ερώτημα, κατά πόσον εγκρίνεται ή δεν εγκρίνεται η πρόταση που πλέον όμως δεν υπήρχε στο τραπέζι και η Ελλάδα ήταν εκτός προγράμματος, β) πίστεψαν το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι δηλαδή θα φοβηθούν οι ξένοι από πιθανό ΟΧΙ των Ελλήνων και αυτό θα δώσει ισχύ για περαιτέρω διαπραγμάτευση και καλύτερη συμφωνία στον Έλληνα πρωθυπουργό και γ) ψηφοφόρων οι οποίοι πραγματικά θέλουν την Ελλάδα εκτός Ευρώπης.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις, διαχρονικά οι πολίτες που επιθυμούν την παραμονή της χώρας στο Ευρώ και στην Ε.Ε ανέρχεται περίπου στο 80%. Οι δύο πρώτες κατηγορίες του ΟΧΙ, όπως προαναφέρθηκαν, αθροίζονται σ’ αυτό το 80%. Όμως πλέον δε μετράει η γνώμη τους καθώς η πρωτοβουλία αλλά και η τελευταία λέξη ανήκει στην κυβέρνηση η οποία έχει δημιουργήσει το εξής παράδοξο:
Αν προχωρήσει σε συμφωνία μέχρι την Κυριακή τότε αυτή κατά πάσα πιθανότητα θα είναι χειρότερη από εκείνη η οποία τέθηκε ως «ερώτημα» στο δημοψήφισμα. Ακόμα και ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι βάση της νέας συμφωνίας θα είναι η πρόταση των 47 σελίδων που η ίδια είχε καταθέσει και η οποία λίγο διαφέρει από την πρόταση Junker.
Οπότε, το δημοψήφισμα ήταν ένα ΟΧΙ για να γίνει το ΝΑΙ
Αν δε προχωρήσει σε συμφωνία, βασιζόμενη και στο «ισχυρό» ΟΧΙ του 62% τότε στην πράξη το δημοψήφισμα ήταν πράγματι για παραμονή ή ΟΧΙ στην Ευρωζώνη και στην Ε.Ε.
Το παράδοξο όμως δε τελειώνει εδώ. Στην περίπτωση επίτευξης συμφωνίας θα ζήσουμε μια κατάσταση του ΟΧΙ. Γιατί;
Διότι κανείς και τίποτα δε μπορεί να κάνει πράγματα που είναι αντίθετα στη φύση του ή να μη κάνει πράγματα που είναι στη φύση του. Ποιος υπουργός της σημερινής κυβέρνησης θα εφαρμόσει περικοπές πρόωρων συντάξεων, ποιος υπουργός της σημερινής κυβέρνησης θα εφαρμόσει ένα γενναίο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, ποιος υπουργός της σημερινής κυβέρνησης θα εφαρμόσει πάγωμα προσλήψεων στο δημόσιο;
Αυτή η κατάσταση θυμίζει τον μύθο του Βάτραχου και του Σκορπιού άγνωστης προέλευσης, που έχει σχέση με τον μύθο του Αισώπου «Γεωργός και έχιδνα».
Ένας σκορπιός είχε εγκλωβιστεί στην αντίθετη από τη φωλιά του όχθη ενός ποταμού. Έβλεπε κάθε μέρα ένα βάτραχο, τον οποίο πριν προσπαθούσε πολλές φορές να δαγκώσει, να πηγαινοέρχεται από τη μια όχθη στην άλλη. Τον παρακάλεσε να τον πάει απέναντι. Ο βάτραχος του έλεγε πως τόσο καιρό τον έβριζε και τον απειλούσε οπότε δεν του είχε καμία εμπιστοσύνη πλέον. Μετά από πολλά παρακάλια μηνών (ίσως και πέντε…) ο βάτραχος πείθεται και πηγαίνει τον σκορπιό στην απέναντι όχθη κουβαλώντας τον στην πλάτη του.
Με το που φθάνουν στην όχθη, ο σκορπιός τσιμπάει τον βάτραχο θανατηφόρα! Ο φουκαράς ο βάτραχος λέει στον σκορπιό. «Μα γιατί το έκανες αυτό ενώ μου υποσχέθηκες ότι θα αλλάξεις και δε θα με σκοτώσεις;».
Κι απαντά ο σκορπιός. «Με συγχωρείς αλλά είναι στη φύση μου».
Εκεί βρίσκεται – με τα παράδοξα που δημιούργησε – ο κύριος Τσίπρας. Πρέπει να πάει ενάντια στη φύση του.
Γνώμη μου είναι ότι δε μπορεί. Με τα σημερινά δεδομένα δεν μπορούμε να αποφύγουμε το Grexit, και μάλιστα πρώτα από την Ε.Ε (βλ. άρθρο 7 της συνθήκης) και μετά από το Ευρώ.
Μάλλον θέλγεται περισσότερο με την ιδέα να γραφτεί στα βιβλία της ιστορίας της Αριστεράς ως ένας άλλος Κάστρο αδιαφορώντας για το εάν αυτό σημαίνει φτωχοποίηση ενός λαού παρά με την ιδέα ενός ηγέτη που βάζει τη χώρα πάνω από το κόμμα.
