Ο Ζούκερμπεργκ, το Meta και το… μετασύμπαν

Ήταν πριν από μερικές ημέρες όταν ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ανακοινώνοντας τη μετονομασία της εταιρίας του σε Meta, περιέγραψε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι θα επικοινωνούν μέσω των άβαταρ τους σε εικονικές αίθουσες που θα αναπαριστούν με απόλυτη πιστότητα τους χώρους εργασίας τους ή και άλλους των δραστηριοτήτων τους. Ακόμη, περιέγραψε έναν κόσμο «επαυξημένης πραγματικότητας» όπου, για παράδειγμα, τα άβαταρ των μαθητών θα αγγίζουν τα δαχτυλίδια του Κρόνου με τους ίδιους να νιώθουν την αίσθηση των σωματιδίων του πάγου στα δάχτυλά τους.

Είναι αυτός ένας κόσμος εφικτός; Κατ’ αρχάς, δεν είναι καινούργιος. Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Δελληγιάννης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Τεχνών, Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου, το Μeta αποτελεί ένα τομέα έρευνας ο οποίος υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια σε επίπεδο οράματος. Τον όρο metaverse (μετασύμπαν), τον συναντά κανείς για πρώτη φορά στη νουβέλα επιστημονικής φαντασίας «Snow Crash» του Νιλ Στίβενσον που κυκλοφόρησε το 1992. Εκεί περιγράφεται πώς η χρήση του διαδικτύου και της εικονικής πραγματικότητας μπορεί να εξελιχθεί στο μέλλον. Και σήμερα; «Η γνώμη μου είναι πως οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για την έναρξη των δοκιμών και την παροχή προϊόντων τα οποία πραγματικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην πράξη από όλους» απαντά ο κ. Δεληγιάννης.

Ο ιδρυτής του Facebook ανήγγειλε τον «διάδοχο του κινητού Ίντερνετ». Κι εκεί βρίσκεται, σύμφωνα με τον κ. Δεληγιάννη, το μεγάλο στοίχημα: «Τα συστήματα αυτά δεν είναι πλήρως ανοικτά. Θα πρέπει να γίνει ό,τι έγινε και με το Διαδίκτυο: να δοθούν αυτές οι τεχνολογίες στα πανεπιστήμια ώστε να χρησιμοποιηθούν στο μεγαλύτερο δυνατό τους εύρος και από τους πολλούς» επιμένει.

Ο ίδιος κάνει λόγο για «τεχνολογίες που δίνουν υπεράνθρωπες δυνατότητες στον άνθρωπο». Προσθέτει ωστόσο πως «αν χρησιμοποιείτε την τεχνολογία χωρίς να σκέπτεστε τι πρέπει να κάνετε για να την χρησιμοποιήσετε, τότε αυτή είναι μια επιτυχημένη τεχνολογία». Τι σημαίνει αυτό; «Θα σας το περιγράψω με ένα παράδειγμα» απαντά. «Είναι σαν ένα κλαδευτήρι κήπου. Όταν μάθετε το εργαλείο σημασία έχει να επικεντρώνεστε στη δουλειά και όχι στο πώς δουλεύει το εργαλείο».

Η επόμενη παρατήρηση του Έλληνα καθηγητή είναι πως ο Ζούκερμπεργκ περιέγραψε το «μετασύμπαν» με τους σημερινούς όρους. Και για να εξηγήσει τι εννοεί, δίνει ένα άλλο παράδειγμα: «Όταν πρωτοπαρουσιάστηκε η τηλεόραση στο κοινό, την εποχή δηλαδή που υπήρχε μόνο το ραδιόφωνο, οι διαφημιστές την περιέγραψαν ως ένα μέσο, στο οποίο θα βλέπεις την ορχήστρα την ώρα που θα παίζει μουσική. Όπως ξέρουμε σήμερα, η τηλεόραση ήταν κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό». Η πρόβλεψή του είναι πως η τεχνολογία που έρχεται θα έχει ανάλογη ισχύ και γι’ αυτό θα υπάρξει πολύ μεγάλος ανταγωνισμός και διάφορους τομείς της ζωής και κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας.

Ο ίδιος ο Ζούκερμπεργκ ανέφερε πως οι άνθρωποι «θα ζουν τη ζωή τους μέσα σε αυτό»- θα εργάζονται, θα παρακολουθούν θεάματα, θα κάνουν ταξίδια. Πότε; Σύμφωνα με τους ειδικούς το μέλλον αυτό δεν είναι και τόσο μακρινό. «Στην Εκθεση Τουρισμού του Βερολίνου υπήρχε και ένα περίπτερο για τον τουρισμό του μέλλοντος» λέει ο κ. Δεληγιάννης. «Η πρόβλεψη είναι πως σε τριάντα χρόνια θα έχουμε εικονικό τουρισμό. Δεν θα φεύγεις απ’ το σπίτι σου, θα παίρνεις απλώς ένα τουριστικό πακέτο και θα “ταξιδεύεις”».

Από μια άλλη άποψη, το μέλλον είναι ήδη εδώ. Ήταν τον περασμένο Απρίλιο όταν ο επικεφαλής της εταιρίας ΝVIDIA Τζένσεν Χουάνγκ παρουσίασε μια μεγάλη γκάμα εφαρμογών οπτικοποίησης και διάδρασης. Όπως μάλιστα αποκαλύφθηκε στη συνέχεια, μέρος της συνέντευξης του έγινε μέσω ενός ψηφιακού άβαταρ του εαυτού του, κάτι που δεν έγινε αντιληπτό κατά τη διάρκεια της παρουσίασης. Η Apple, από την άλλη πλευρά, πρόκειται να λανσάρει σύντομα γυαλιά επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας.