Όχι άλλη κεντροαριστερά – Αριστερά!

Του Παύλου Ευθυμίου, διδακτορικού Ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ*

Ο λεγόμενος χώρος της κεντροαριστεράς σήμερα δείχνει να παράγει παραπάνω μοντέλα από όσα δύναται να καταναλώσει η κοινωνία. Μια κοινωνία που απορεί βλέποντας πρόσωπα του ιδίου χώρου, με όμοια οράματα και προσδοκίες για τον τόπο, με τις πρωτοβουλίες, τις κινήσεις, τα κόμματα και τις πλατφόρμες, να αδυνατούν να συνομιλήσουν, να συνεργαστούν και, εν τέλει, να συμπορευτούν. Είναι απλό, 20 μικρά βαρκάκια, κάνουν με καλό καιρό εύκολα μια βόλτα μέχρι τις Σπέτσες και πολύ σαματά στο λιμανάκι. Αλλά για να περάσεις δύσκολες θάλασσες με ασφάλεια και σταθερότητα, θες ένα συμπαγές σκάφος, με το καλύτερο δυνατό πλήρωμα και καπετάνιο που να εμπνέει το σύνολο. Και δυστυχώς αυτές είναι οι θάλασσες στις οποίες θα πλέει η Ελλάδα για ένα μακρό διάστημα.

Η «τέχνη του κατακερματισμού» εκνευρίζει και απομακρύνει τους πολίτες, που αναζητούν κάτι σε αυτό το «χώρο». Έχουν κουράσει πλέον οι αμέτρητοι καπετάνιοι και πρόεδροι που επί μακρό σχεδιάζουν, και ενώ η χώρα συνεχίζει να δοκιμάζεται, εκείνοι φιλοσοφούν. Η ειρωνεία δε είναι πως όλοι αυτοί οι εμπνευστές σχηματισμών μοιράζονται τελικά τον ίδιο κόσμο – όπως προκύπτει από τους φίλους τους στα social media, όπου σε γενικές γραμμές ανακυκλώνονται τα ίδια πρόσωπα. Και όλο αυτά συμβαίνουν κατά κύριο λόγω επειδή στις διεργασίες κυριαρχούν τα πρόσωπα και όχι οι πολιτικές. Δύναμη οργάνωσης και σύνθεσης στην πολιτική δημιουργεί μόνο ένα καθαρό πολιτικό πρόταγμα.

Το μεγάλο, κεντρικό, ζητούμενο είναι η ανασύσταση της Ευρωπαϊκής Σοσιαλιστικής Αριστεράς στην Ελλάδα. Διότι σήμερα το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα δεν έχει, στην πραγματικότητα, στην Ελλάδα, αξιόπιστο εταίρο. Είναι επίσημα μεν το ΠΑΣΟΚ, που φθίνει όμως επικίνδυνα, το διεκδίκησε η ΔΗΜΑΡ, πριν καταρρεύσει, το γυροφέρνει το Ποτάμι, το λιμπίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, με αστερίσκους και εξαιρέσεις παλιότερης κοπής όμως.

Αλλά η αριστερά είναι μια βαθιά μπερδεμένη και θολή έννοια στο δημόσιο διάλογο στην Ελλάδα του σήμερα. Σημαίνει συχνά οτιδήποτε μεταξύ της αντιμεταρρύθμισης, του αντιμνημονίου, του κρατισμού και κυμαίνεται μεταξύ του σφυροδρέπανου, του Μαρξ και του Στάλιν και του λεγόμενου «ριζοσπαστικού μαρξισμού», γενικά ένα μελαγχολικό πολιτικό «ρετρό». Δοκιμασμένο, πεπερασμένο, αποτυχημένο. Δεν είναι αυτή η αριστερά που χρειάζεται ο τόπος σήμερα.

Στην μεγάλη εικόνα, αυτή η ευρωπαϊκή σοσιαλιστική αριστερά πρέπει να έχει μια απάντηση στην Παγκοσμιοποίηση. Με ένα σαφές και τολμηρό ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο. Να έχει κεντρικό ρόλο σε μια πραγματική συζήτηση σε ρεαλιστικές βάσεις για μια παγκόσμια δημοκρατική διακυβέρνηση – που καταρχήν θα προτάξει ένα ελεγκτικό – ρυθμιστικό πλαίσιο στην λειτουργία των αγορών. Να δίνει απαντήσεις στο κεντρικό ερώτημα της διευρυνόμενης οικονομικής ανισότητας, τόσο μεταξύ κρατών, όσο και μέσα στις ίδιες τις κοινωνίες μας. Και δεν θα διστάζει να εφαρμόζει πολιτικές αναδιανομής, αλλά αφού έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που θα ανανεώσουν την παραγωγική βάση.

Η σύγχρονη ευρωπαϊκή αριστερά οφείλει να στηρίζεται στην αξιοκρατία και όχι στη στρεβλή κομματοκρατία και πελατοκρατεία. Η δίψα της για πρόοδο, συμμετοχικότητα και διαφάνεια στους θεσμούς, ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις και παραγωγικότητα να της δίνει το κοινωνικό της πρόσημο. Αυτό είναι αριστερά. Να προωθεί μια νέα κοινωνική οργάνωση βασισμένη στην κοινωνική δικαιοσύνη, τις ίσες ευκαιρίες απλά με διαφοροποίηση στη βάση των προσόντων, της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας. Μια αριστερά που θα διψά για αξιολόγηση και δικαιοσύνη στην εργασία.

Που θα αυξάνει ταυτόχρονα τόσο την πρόσβαση και την ποιότητα στην εργασία, όσο και την ανταγωνιστικότητα στηριγμένη σε ποιοτική εκπαίδευση και κατάρτιση, έρευνα και καινοτομία. Μια αριστερά που θα επενδύει στην μετεξέλιξη του κράτους και την στρατηγική, βιώσιμη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της Ελληνικής οικονομίας. Μαχόμενη για τα συμφέροντα των πολλών μέσα από ένα αξιοκρατικό, παραγωγικό δημόσιο, που θα συμβάλλει στην αναζωογόνηση του ιδιωτικού τομέα και θα ενισχύσει την καινοτομία – την κινητήρια δύναμη της Ελλάδας του αύριο.

Αυτή η αριστερά υπάρχει σήμερα, διασκορπισμένη και κατακερματισμένη στο χώρο μεταξύ ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Ποταμιού, και τμημάτων του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και ανένταχτων κινήσεων και προσώπων. Αυτή η κατακερματισμένη αριστερά οφείλει να συσπειρωθεί και να προσφέρει στην ελληνική κοινωνία και ιδίως τη νέα γενιά, όχι έναν πόλο «σταθερότητας» και άλλον έναν «κυβερνητικό εταίρο», αλλά τον κορμό του οράματος για μια νέα πραγματικά προοδευτική, παραγωγική, δημοκρατική Ελλάδα.

Να βάζει το όραμα και όχι τις υποσημειώσεις και τις «διορθώσεις» στην κυβερνητική πολιτική. Ούτε η λεγόμενη κεντροαριστερά, ούτε ο τόπος έχουν άλλο χρόνο για χάσιμο.

*Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα www.athensvoice.gr