Οι 10+2 προκλήσεις του ελληνικού επιχειρείν
Αναλυτικά οι δέκα συν δύο προκλήσεις, στις όποιες μπορούμε να εστιάσουμε για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη συνολικά του ελληνικού επιχειρείν το επόμενο διάστημα, το οποίο ξεκινάει με πολύ καλύτερους οιωνούς για την επόμενη επταετία, όπως τις έθεσε ο κ. Ευθυμίου σε συνέδριο με θέμα “5th Family Business Conference – Towards a sustainable future“.
«Η 1η μεγάλη πρόκληση που συνδέεται άρρηκτα με το κομμάτι οικογενειακού επιχειρείν: Scale-up, να μεγαλώσει η ελληνική επιχειρηματικότητα. Καλούμαστε να απορροφήσουμε πάρα πολύ σημαντικούς πόρους, να επενδύσουμε όσο πιο έξυπνα, στρατηγικά τα μεγάλα κονδύλια που προορίζονται για την ελληνική ανάπτυξη την επόμενη επταετία. Για να μπορέσουμε να τα απορροφήσουμε επιτυχώς να τα επενδύσουμε σωστά πρέπει να μεγαλώσουν τόσο οι μεγάλες επιχειρήσεις περισσότερο και να αυξηθούν. Έχουμε χαρακτηριστικά τις μισές περίπου μεγάλες επιχειρήσεις από συγκρίσιμες οικονομίες της Ευρώπης, 550 περίπου τον αριθμό, ενδεικτικά η Πορτογαλία μόνο στο κομμάτι των στρατηγικών υπηρεσιών έχει πάνω από 1.100.
Δεύτερο μεγάλο ζήτημα και πρόκληση: Έχουμε πάρα πολλές πολύ μικρές επιχειρήσεις, μηδέν προς ένα. Να σημειωθεί ότι έχουμε τις διπλάσιες πάρα πολύ μικρές επιχειρήσεις από τις συγκρίσιμες ευρωπαϊκές οικονομίες και συνολικά συγκρίσιμων οικονομιών. Αυτό είναι ένα ανάχωμα στην ανάπτυξη το οποίο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Το δεύτερο που θα έλεγα είναι ότι πρέπει να ενισχύσουμε την παραγωγικότητα, μιλάμε συχνά για τα ελλείμματα και τις μεγάλες προκλήσεις. Στην Ελλάδα αυτό που δε λέμε πολλές φορές ανοιχτά είναι ότι έχουμε παραγωγικό έλλειμα. Παράγουμε λιγότερο και λιγότερο ανταγωνιστικά, προκειμένου να έχουμε ισχυρές εξαγωγές με όρους ανταγωνιστικότητας για να μπορέσουμε να υπερκαλύψουμε αυτό το έλλειμμα και να είμαστε παραγωγικοί, ανταγωνιστικοί και να έχουμε μια οικονομία ανθεκτική.
Το τρίτο μεγάλο στοίχημα: Είναι η επαναβιομηχανοποίηση, αυτό που λέμε διαφοροποίηση παραγωγικού μοντέλου να το κάνουμε πρακτικό, να κάνουμε επένδυση στην επαναβιομηχανοποίηση, με όρους industry 4, αυτοματισμού, ρομποτικής. Αυτό σε συνδυασμό με το 4ο στοίχημα της περιόδου που είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός.
Ενδεικτικά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός το άμεσο επόμενο διάστημα ετησίως θα αποτελεί ένα στοίχημα, 1,3 τρις παγκοσμίως, και Ελλάδα η οποία τώρα καλύπτει ένα κομμάτι του κενού που έχει χάσει θα μπορεί να έχει εκθετικά αποτελέσματα αν επενδύσει σωστά και στρατηγικά στον πολυεπίπεδο ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού επιχειρείν γεγονός που θα ενισχύσει και το scale-up. Μέσα στο κομμάτι του ψηφιακού μετασχηματισμού θα έβαζα και το κομμάτι του GenerativeAI, αυτό που ο περισσότερος κόσμος έχει μάθει τώρα με το chatGTP. Αυτός ο πυλώνας ετησίως, βάσει προβλέψεων, θα μπορούσε να προσθέτει στο παγκόσμιο ΑΕΠ 4,4 τρισ., δηλαδή τέσσερις φορές περισσότερο συγκριτικά με αυτό που εννοούμε ψηφιακό μετασχηματισμό, με την παραδοσιακή έννοια.
Δεν μπορούμε να μείνουμε εκτός στην Ελλάδα από αυτό το στοίχημα κι αν επενδύσουμε στις δεξιότητες εκείνες που θα «ξεκλειδώσουν» το ελληνικό ανθρώπινο δυναμικό και στο ελληνικό επιχειρείν τη δυνατότητα να είναι μέσα σ’ αυτό το άλμα ανάπτυξης που θα συντελεστεί θα βγούμε πολύ κερδισμένοι, το οποίο δίνει το πέμπτο στοίχημα ότι θα πρέπει να έχουμε στρατηγική επένδυση στο «χρυσάφι» της χώρας που είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Τους δίνουμε τα κατάλληλα πτυχία, τις κατάλληλες σπουδές πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στις δεξιότητες εκείνες που θα ενισχύσουν την ικανότητα που ελληνικών επιχειρήσεων να είναι ανταγωνιστικές, το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο θα μπορεί να κεφαλαιοποιεί τα εργαλεία που ξεκλειδώνει η τεχνολογία και να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη. Στην Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών έχουμε καταθέσει μία πολύ συγκεκριμένη θέση: να υπάρχει ένα ψηφιακό πιστοποιητικό δεξιοτήτων που άπτονται όλου του φάσματος του ψηφιακού μετασχηματισμού των ψηφιακών skills, της χρήσης των νέων τεχνολογιών το οποίο να συνδυάζεται με μια μείωση του μη μισθολογικού κόστους για τις επιχειρήσεις εκείνες που επενδύουν, το οποίο να επιμερίζεται μισό υπέρ της επιχείρησης και μισό υπέρ του εργαζόμενου.
Έκτο στοίχημα: Πρέπει να επενδύσουμε στην καινοτομία. Είδαμε πόσα τεράστια άλματα προόδου, αλλαγές έχει γεννήσει το ελληνικό νεοφυές και τεχνολογικό οικοσύστημα. Είναι πραγματικά μια στρατηγική ευκαιρία τα επόμενα χρόνια να στραφούμε στην καινοτομία, στην έρευνα και την ανάπτυξη μεγιστοποιώντας τη διασύνδεση των ώριμων και νεοφυών επιχειρήσεων και τεχνολογικών επιχειρήσεων, καθώς αυτό έχει τεράστιους πολλαπλασιαστές και τεράστια οφέλη. Γεννά καινοτομία, πολλαπλασιάζει την ανταγωνιστικότητα, γεννά ευκαιρίες και δίνει δύναμη και ώθηση στην εξωστρέφεια.
Έβδομο στοίχημα: πρέπει να σκεφτόμαστε με διεθνείς όρους ανταγωνιστικότητας, την ευρωπαΐκή και την παγκόσμια αγορά. Η ελληνική αγορά πάντα θα παραμένει μια αγορά των 10 εκατομμυρίων. Εάν το αμέσως επόμενο κλικ είναι το ευρωπαϊκό, πρέπει να το κατακτήσουμε αυτό το στοίχημα. Στην Ελληνική ‘Ενωση Επιχειρηματιών βάζουμε μία δεύτερη διάσταση στην εξωστρέφεια. Και λέμε ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο πώς θα μεγιστοποιήσουμε τις εξαγωγές, αλλά πώς θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε και την απόβαση ελληνικών επιχειρήσεων στις μεγάλες χώρες του εξωτερικού με όλα τα εργαλεία: ίδρυση θυγατρικών, στρατηγικές συνεργασίες και επανεπένδυση φυσικά στην Ελλάδα με ισχυρές παραγωγικές βάσεις για να κατακτούμε τις παγκόσμιες αγορές με αιχμή την καινοτομία, καινοτόμες πλατφόρμες. Μη σκεφτόμαστε μόνο τον τομέα αυτόν κάθε αυτόν αλλά και το ελληνικό know-how που έχει χτιστεί, τα ελληνικά προϊόντα τα οποία μπορούν μέσα από τις πλατφόρμες να ενισχύονται, οι πλατφόρμες να σπάνε φράγματα, να μπαίνουμε σε νέες αγορές και το ελληνικό know how, ο ελληνικός τρόπος ζωής να είναι στα χέρια του κάθε χρήστη. Αυτά τα 80 δις. πάμε να κάνουμε τα εργαλεία, πιο έξυπνα: Πόσο εύκολο είναι με τους τωρινούς όρος μία επιχείρηση να κάνει ένα acquisition, να αποκτήσει μια άλλη επιχείρηση; Με 50 plus του τζίρου της και να έχει άμεσα σημαντική κερδοφορία, ώστε να επωφεληθεί από τα tax breaks; Μπορεί και να γίνει, αλλά η παγκόσμια πρακτική λέει ότι τα μεγάλα mergers χρειάζονται λίγο χρόνο για να φέρουν τις υπερ-αποδόσεις. Άρα, πάμε να δούμε λίγο τα εργαλεία σε βάθος, να τα κάνουμε πιο έξυπνα, πιο απτά, πιο εύληπτα και πιο άμεσης απόδοσης, ώστε να δώσουν ώθηση στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου.
Ένατο στοίχημα: το παραγωγικό μοντέλο θα αλλάξει, και θα επιτευχθεί μόνο αν αρχίσουμε να συνθέτουμε το παζλ με τα οκτώ προηγούμενα σημεία.
Δέκατο στοίχημα: Η αλλαγή κουλτούρας, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από την κοινωνικοποίηση της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Να μπορέσουμε μέσα από τη διασύνδεση της επιχειρηματικότητας από κάτω προς τα πάνω, της μικρής, της τεχνολογικής, της νεοφυούς, με πιο ώριμες επιχειρήσεις, πιο δυνατά επιχειρηματικά οικοσυστήματα, παράγοντας εκείνο το καύσιμο αλλαγής του τρόπου σκέψης που θα «ξεκλειδώσει» ακόμη παραπάνω ανάπτυξη. Διασυνδέοντας τα πανεπιστήμια με την αγορά πολύ έμπρακτα, με placements, με απτά καλά παραδείγματα τόσο του εξωτερικού και ελληνικές ευρεσιτεχνίες, έτσι ώστε πραγματικά να ξεκλειδώσουμε και τον πλούτο που θα δώσει την ώθηση στην αλλαγή κουλτούρας. Άμεσες ξένες επενδύσεις: πράγματι έχουμε τραβήξει αρκετές. Πόσες από αυτές είναι ποιοτικές και παραγωγικές; Έστω η μια στις πέντε αφορά δυναμικές επενδύσεις. Πώς τις προσεγγίζουμε εμείς; Μπορούμε να δημιουργήσουμε ευκαιρίες μέσα από συνέργειες, μέσα από τοποθετήσεις έτσι ώστε να είμαστε μέρος της παραγωγικής διαδικασίας αύριο, να πάρουμε ένα κομμάτι του υψηλού πολλαπλασιαστή αυτών των ποιοτικών επενδύσεων; Και παράλληλα μπορούμε να σκεφτούμε τρόπους κι εμείς να επενδύσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση μέσα από συνεργασίες μεγάλων επιχειρήσεων, έτσι ώστε να μην περιμένουμε μόνο αυτές τις άμεσες ξένες επενδύσεις, αλλά να δημιουργούμε εκείνες τις υπεραξίες, εμείς οι ίδιοι οι Έλληνες κλειδώνοντας αυτήν την αξία μέσα στο ελληνικό επιχειρείν; Να το δοκιμάσουμε. Είναι κομμάτι του στοιχήματος, έχουμε τα κεφάλαια, έχουμε τις επιχειρήσεις που μπορούν να το κάνουν, let’s think big on that, let’s make business better.
Τέλος, ένας νέος χάρτης ελληνικής επιχειρηματικότητας σκιαγραφείται ο οποίος έχει τεχνολογικά πάρκα, κέντρα καινοτομίας, πολλές από τις ξένες επενδύσεις ενισχύουν αυτόν τον χάρτη. Πάμε να τοποθετηθούμε σωστά γύρω από αυτά τα hubs, να έχουμε μία εικόνα του πού παράγεται αξία αυτήν τη στιγμή στην ελληνική επικράτεια με hubs επιχειρηματικότητας και να μεγιστοποιήσουμε γύρω απ’ αυτό την ελληνική υπεραξία».
* Ο Παύλος Ευθυμίου είναι Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (Ε.ΕΝ.Ε) και Εντεταλμένος Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
