Οι 5+1 ειδήσεις που σημάδεψαν ανεξίτηλα το 2024
Το 2024 υπήρξε μια χρονιά γεμάτη εντάσεις, ανατροπές και γεγονότα που διαμόρφωσαν την παγκόσμια σκηνή. Από πολιτικές εξελίξεις που προκάλεσαν ρήγματα στις διεθνείς σχέσεις, μέχρι στρατιωτικές συγκρούσεις και δραματικές απώλειες ηγετών, η χρονιά γέμισε τις στήλες του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου. Παρακάτω, θα ανατρέξουμε σε μερικά από τα πιο καθοριστικά γεγονότα του 2024 που διαμόρφωσαν τη διεθνή σκηνή.
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του 2024
Ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών μετά από μια καθαρή εκλογική νίκη τον Νοέμβριο. Με σύνθημα αυτή τη φορά το «Make America Great Again – Again», κατάφερε να επανενώσει ένα σημαντικό τμήμα της συντηρητικής βάσης ψηφοφόρων, παρά τη διχόνοια που είχε δημιουργήσει κατά την προηγούμενη θητεία του. Οι πολιτικές του δεσμεύσεις επικεντρώθηκαν στην ενίσχυση της οικονομίας μέσω σκληρών προστατευτικών μέτρων, τη μείωση της μετανάστευσης και την επαναφορά του «νόμου και της τάξης».
Η νίκη του, που σφραγίστηκε από την επικράτησή του σε όλες τις κρίσιμες πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια και το Μίσιγκαν, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο εντός των ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η επανεκλογή του είναι μια επιστροφή στις εσωστρεφείς πολιτικές της Αμερικής, ενώ οι διεθνείς αγορές έδειξαν αβεβαιότητα τις πρώτες ημέρες. Ο κόσμος σίγουρα θα παρακολουθήσει με ενδιαφέρον ιδιαίτερα τις πρώτες του κινήσεις, καθώς θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η γεωπολιτική αστάθεια παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα για τη θητεία του.
Απόπειρα δολοφονίας κατά του Τραμπ
Κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσής του στο Μπάτλερ της Πενσυλβάνια, ο 20χρονος Τόμας Μάθιου Κρουκς άνοιξε πυρ κατά του πρώην προέδρου των ΗΠΑ με τουφέκι τύπου AR-15 από μια στέγη σε απόσταση περίπου 120 μέτρων από τη σκηνή. Ο Τραμπ τραυματίστηκε στο αυτί, ενώ ένας θεατής, ο Κόρεϊ Κομπερατόρε, σκοτώθηκε. Δύο ακόμη άτομα τραυματίστηκαν σοβαρά. Οι πράκτορες της Μυστικής Υπηρεσίας αντέδρασαν ακαριαία, εξουδετερώνοντας τον δράστη. Ο Τραμπ μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και εξήλθε λίγες ώρες αργότερα σε σταθερή κατάσταση.
Το FBI ξεκίνησε άμεσα έρευνα για τα κίνητρα του δράστη, χωρίς όμως να καταλήξει ποτέ σε συγκεκριμένα συμπεράσματα. Μια διακομματική επιτροπή της Βουλής κατέληξε σε έκθεση που τόνιζε σοβαρές ελλείψεις στα μέτρα ασφαλείας της εκδήλωσης, χαρακτηρίζοντας ότι η επίθεση θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
Παρά την επίθεση, ο Τραμπ επέστρεψε στο Μπάτλερ τρεις μήνες αργότερα, θέλοντας να αποδείξει την αποφασιστικότητά του. Με ομιλία πίσω από αλεξίσφαιρη προστασία και την υποστήριξη του Έλον Μασκ, ο Τραμπ κάλεσε τους υποστηρικτές του να συνεχίσουν τον αγώνα.
Η δολοφονία του Χασάν Νασράλα και η κρίση στον Λίβανο
Μια άκρως σημαντική εξέλιξη στη Μέση Ανατολή ήταν η δολοφονία του Χασάν Νασράλα, του ηγέτη της Χεζμπολάχ, από ισραηλινή επιδρομή στη Βηρυτό. Η επιχείρηση, που στόχευε στην εξουδετέρωση του Νασράλα ως «απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ», πυροδότησε ευρύτατες αντιδράσεις. Ο θάνατός του θεωρήθηκε κομβικό σημείο για τη σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ, οδηγώντας σε εκτεταμένη κλιμάκωση.
Στον Λίβανο, η δολοφονία προκάλεσε χάος, με τη Χεζμπολάχ να ορκίζεται εκδίκηση και να εκτοξεύει ρουκέτες στο ισραηλινό έδαφος. Η κρίση οδήγησε σε σφοδρές μάχες κατά μήκος των συνόρων, ενώ η ισραηλινή απάντηση ήταν συντριπτική, με μαζικές αεροπορικές επιδρομές στη νότια Βηρυτό. Οι συγκρούσεις είχαν σοβαρές ανθρωπιστικές επιπτώσεις, με χιλιάδες αμάχους να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους.
Η διεθνής κοινότητα εξέφρασε ανησυχία για την κλιμάκωση της βίας. Ειδικά ο Λίβανος, που ήδη βρισκόταν σε οικονομική κρίση, βυθίστηκε περαιτέρω στο χάος, καθώς οι υποδομές του υπέστησαν σοβαρές ζημιές, με την πολιτική αστάθεια να επιδεινώνεται.
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία
Τον Δεκέμβριο, η Συρία βίωσε μια ιστορική καμπή με την αποχώρηση του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ από τη χώρα, μετά από περισσότερα από 50 χρόνια κυριαρχίας της οικογένειάς του. Η εξέλιξη αυτή ήρθε ως αποτέλεσμα μιας μεγάλης επίθεσης από αντάρτικες ομάδες, με πρωτοστάτη την Hayat Tahrir al-Sham (HTS).
Οι αντάρτες κατέλαβαν στρατηγικές πόλεις όπως το Χαλέπι και η Χάμα, ενώ μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου είχαν περικυκλώσει τη Δαμασκό. Ο Άσαντ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πρωτεύουσα και μεταφέρθηκε αρχικά στη ρωσική στρατιωτική βάση Khmeimim, κοντά στη Λατάκεια, πριν καταφύγει στη Μόσχα. Η Ρωσία του παρείχε άσυλο για ανθρωπιστικούς λόγους, ενώ ο ίδιος δήλωσε πως δεν είχε πρόθεση να παραιτηθεί ή να αυτοεξοριστεί.
Η αποχώρησή του σηματοδότησε την κατάρρευση του καθεστώτος και την έναρξη μιας αβέβαιης περιόδου για τη Συρία. Οι αντάρτικες δυνάμεις, διεθνείς οργανισμοί και περιφερειακοί παίκτες καλούνται να διαμορφώσουν το μέλλον της χώρας, που παραμένει βαθιά διχασμένη.
Ο θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι
Ο θάνατος του Ρώσου αντικαθεστωτικού ηγέτη Αλεξέι Ναβάλνι συγκλόνισε τη διεθνή κοινότητα και έφερε ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για τις δυνάμεις καταστολής στη χώρα. Ο Ναβάλνι, που είχε φυλακιστεί από το 2021, υπέκυψε σε αδιευκρίνιστες συνθήκες μέσα στη φυλακή, με τις αρχές να αποδίδουν το θάνατό του σε «φυσικά αίτια». Ωστόσο, οι υποστηρικτές του και διεθνείς οργανισμοί κατηγόρησαν το Κρεμλίνο για σκόπιμη δηλητηρίαση.
Η είδηση του θανάτου του οδήγησε σε μαζικές διαδηλώσεις σε πολλές ρωσικές πόλεις, με πολίτες να ζητούν δικαιοσύνη και την παραίτηση του Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι ρωσικές αρχές απάντησαν με σκληρή καταστολή, ενώ χιλιάδες διαδηλωτές συνελήφθησαν. Στο εξωτερικό, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδίκασαν τον θάνατό του, επιβάλλοντας νέες κυρώσεις στη Ρωσία.
Η ουκρανική κατάληψη της περιφέρειας Κουρσκ
Τον Αύγουστο η Ουκρανία προχώρησε σε μια τολμηρή στρατιωτική κίνηση, ξεκινώντας την Επιχείρηση Κουρσκ. Στις 6 του μήνα ουκρανικές δυνάμεις εισήλθαν στη ρωσική περιφέρεια Κουρσκ, πραγματοποιώντας την πρώτη μεγάλη εισβολή σε ρωσικό έδαφος από την έναρξη της σύγκρουσης το 2022.
Η επιχείρηση ξεκίνησε με ταχεία προέλαση προς την πόλη Σούντζα, περίπου 10 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Μέχρι τις 15 Αυγούστου, ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε την κατάληψή της, προκαλώντας έκπληξη στους Ρώσους, που έσπευσαν να ενισχύσουν την άμυνα της περιοχής, ανακατευθύνοντας σημαντικούς στρατιωτικούς πόρους από κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές.
Αναλυτές θεωρούν ότι η Επιχείρηση Κουρσκ αναδιαμόρφωσε τις ισορροπίες του πολέμου, καθώς διεύρυνε τις ρωσικές γραμμές ανεφοδιασμού και προκάλεσε στρατηγική αναδιάταξη. Ωστόσο, η επιχείρηση είχε υψηλό κόστος, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις υπέστησαν σοβαρές απώλειες, εγείροντας ερωτήματα για τη βιωσιμότητα τέτοιων επιθέσεων.
Μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου, αναφορές υποδεικνύουν ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν σημειώσει κάποιες προόδους στην περιφέρεια Κουρσκ, υποδηλώνοντας μια πιθανή αλλαγή ελέγχου σε ορισμένες περιοχές.
