Οι εξαγγελίες Χατζηδάκη από τους Δελφούς και ο δύσκολος γρίφος του πληθωρισμού
Δέσμη μέτρων για να “φρενάρουν” οι παρενέργειες του επίμονου πληθωρισμού όσο θα ωριμάζει το νέο κανονιστικό πλαίσιο για την ακρίβεια προωθεί για το 2025 η κυβέρνηση αυξάνοντας τις δαπάνες χωρίς όμως να ανατρέπεται ο δημοσιονομικός σχεδιασμός.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, εξήγγειλε από τους Δελφούς μέτρα προϋπολογισμού 870 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι στο Πρόγραμμα Σταθερότητας είχαν προβλεφθεί μέτρα 609 εκατ. ευρώ για το 2025 ή 0,3% του ΑΕΠ και 761 εκατ. ευρώ για το 2026 ή 0,3% του ΑΕΠ και είχαν ανακοινωθεί προεκλογικά. Με βάση τα νέα δεδομένα ενισχύονται οι δαπάνες για το 2025 στα 870 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης του χρονοδιαγράμματος για το τέλος επιτηδεύματος (120 εκατ. ευρώ). Η κατάργησή του θα γίνει σε 2 αντί 3 δόσεις, με αφετηρία τη χρήση 2023, ώστε οι ελεύθεροι επαγγελματίες να απαλλαγούν πλήρως το 2025.
Σε συνδυασμό και με τα άλλα μέτρα, που θα περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα σταθερότητας που θα κατατεθεί στις Βρυξέλλες στο τέλος του μήνα, επιχειρείται να περιοριστούν οι συνέπειες του πληθωρισμού μεσοπρόθεσμα. Στο ίδιο πλαίσιο προωθείται νομοθετική παρέμβαση εάν δεν υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της αγοράς για τη μείωση των προμηθειών στις συναλλαγές μικρής αξίας. Στην ίδια κατεύθυνση ήταν και η αύξηση του κατώτατου μισθού αλλά και τα μέτρα του υπουργείου Ανάπτυξης.
Σημειώνεται ότι το νέο κανονιστικό πλαίσιο δεν έχει αποδώσει ακόμη τα αναμενόμενα. Μερίδα της αγοράς εκτιμά ότι απαιτείται χρόνος για την ωρίμανση των μέτρων κατά της ακρίβειας, η πλειοψηφία των οποίων κρίνεται σήμερα αναποτελεσματική από στελέχη της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου, κάτι που αποτυπώνεται και στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την εξέλιξη του πληθωρισμού τροφίμων. Δεδομένου ότι δεν είναι ξεκάθαρο ποιες πηγές τροφοδοτούν τον πληθωρισμό η λύση στο πρόβλημα απαιτεί πολλά εργαλεια τα οποία προς το παρόν δοκιμάζονται και θα κριθούν για την αποτελεσματικότητά τους στο μέλλον.
Οι πηγές του πληθωρισμού και οι αβεβαιότητες
Όπως εξηγεί ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, στην ετήσια έκθεσή του για το 2023, οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν κατά κανόνα τρεις πιθανές αφετηρίες:
-μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαταραχών της προσφοράς που αυξάνουν το κόστος των συντελεστών παραγωγής, συνήθως της ενέργειας ή των εισαγόμενων ενδιάμεσων αγαθών. Αυτός είναι γνωστός και ως πληθωρισμός κόστους (cost-push).
-μπορεί να είναι αποτέλεσμα αυξημένης ζήτησης με δεδομένη προσφορά, π.χ. λόγω εισροής κεφαλαίων, δημοσιονομικής και νομισματικής χαλάρωσης ή αυξημένης καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Αυτός είναι γνωστός και ως πληθωρισμός ζήτησης (demand-pull).
-μπορεί να είναι αποτέλεσμα αυξανόμενων προσδοκιών για τον πληθωρισμό, που οδηγούν σε αναδιαπραγμάμτευση συμβάσεων μακράς διάρκειας σε υψηλότερες τιμές (π.χ. ενοίκια, μισθούς).
Με βάση τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η πανδημία και η ενεργειακή κρίση είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του πληθωρισμού. Ωστόσο στην τρέχουσα συγκυρία η συμβολή των διαφόρων παραγόντων στην άνοδο του πληθωρισμού περιβάλλεται από σημαντική αβεβαιότητα.
Σε γενικές γραμμές εκτιμάται ότι ενώ οι διακυμάνσεις του πληθωρισμού την περίοδο 2020-2023 οφείλονταν κυρίως στις διαταραχές στην αγορά ενέργειας και δευτερευόντως στις διακυμάνσεις στις τιμές των τροφίμων, μετά την κορύφωση του πληθωρισμού οι πιέσεις εδράζονταν κατά κύριο λόγο σε διαταραχές προσφοράς και σε αυξημένα επιχειρηματικά κέρδη. Ας σημειωθεί επίσης ότι η μείωση του πληθωρισμού σε όλες σχεδόν τις προηγμένες οικονομίες δεν ακολουθήθηκε από σπιράλ μισθών-τιμών, αλλά ούτε και από αισθητή αύξηση της ανεργίας
. Αντίθετα, η ανεργία σταθεροποιήθηκε σε χαμηλά επίπεδα στις ΗΠΑ και την ΕΕ, με τις κενές θέσεις να μειώνονται. Στην Ελλάδα πάλι, η ανεργία συνέχισε να μειώνεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό, αλλά οι κενές θέσεις παρέμειναν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
