Οι μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις των τελευταίων 100 ετών
Του Χρήστου Τσούνη
Σίγουρα θα έχετε ακούσει την έκφραση «η οικονομία κάνεις κύκλους» και αυτό είναι κάτι που ισχύει στο 100%. Υπάρχουν περίοδοι όπου η οικονομία είναι στα πάνω της, και περίοδοι που είναι στα κάτω της. Περνάει λοιπόν από κάποιες φάσεις, ξανά και ξανά, δημιουργώντας τους λεγόμενους «Οικονομικούς Κύκλους».
Η οικονομία λοιπόν, περνάει από μια περίοδο ανάπτυξης και αφού φτάσει σε κορύφωση ξεκινάει μια περίοδος συρρίκνωσης έως ότου φτάσει στο χαμηλότερο σημείο. Έτσι ολοκληρώνεται ένας κύκλος και ξεκινάει ένας νέος στον οποίο η οικονομία θα περάσει ακριβώς από τα ίδια στάδια. Βέβαια, δεν πάμε μόνο πάνω κάτω, αφού μακροπρόθεσμα η οικονομία αναπτύσσεται.
Κάποιοι κύκλοι είναι πιο ήπιοι ενώ άλλοι χαρακτηρίζονται από ισχυρή ανάπτυξη αλλά και μεγάλες κρίσεις, για τις οποίες θα μιλήσουμε σήμερα.
Ιστορικά, η παγκόσμια οικονομία έχει έρθει αντιμέτωπη με πολλές οικονομικές κρίσεις, αλλά κάποιες από αυτές ξεχωρίζουν για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και η αλήθεια είναι πως όσοι έχουμε γεννηθεί πριν το 2000, είχαμε την τύχη να ζήσουμε πολλές από αυτές.
Πάμε λοιπόν μέσα από ένα σύντομο μάθημα ιστορίας, να δούμε τις μεγαλύτερες κρίσεις με τις οποίες ήρθαμε αντιμέτωποι τα τελευταία 100 χρόνια.
- Η Μεγάλη Ύφεση του 1929 (The Great Depression)
Η Μεγάλη Ύφεση, που ξεκίνησε με το κραχ του ’29, αποτελεί τη μεγαλύτερη ύφεση που αντιμετώπισε ποτέ ο δυτικός κόσμος.
Οδήγησε σε μαζικές απολύσεις, χρεοκοπίες τραπεζών, και παγκόσμια οικονομική αστάθεια. Για να καταλάβετε το μέγεθος αυτής της κρίσης, η ανεργία στις ΗΠΑ, έφτασε στο 25%, ενώ οι παγκόσμιες συναλλαγές μειώθηκαν στο μισό!
Όπως ήταν αναμενόμενο, αντιμέτωπες με την κρίση βρέθηκαν πολλές κυβερνήσεις οι οποίες εφάρμοσαν διάφορα προγράμματα, εστιάζοντας στην αναζωογόνηση της οικονομίας μέσω δημοσίων έργων και ρυθμιστικών μέτρων.
Από τότε και μετά, άλλαξαν πολλά καθώς έγιναν σημαντικές αλλαγές στους θεσμούς, στη μακροοικονομική πολιτική και την οικονομική θεωρία.
- Οι Πετρελαϊκές Κρίσεις των 70’s
Οι πετρελαϊκές κρίσεις του 1973 και του 1979 προκλήθηκαν από τον OAPEC (Organization of Arab Petroleum Exporting Countries), ο οποίος επέβαλε εμπάργκο στην παράδοση πετρελαίου στις χώρες που υποστήριξαν το Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ.
Ως αποτέλεσμα, η τιμή του πετρελαίου εκτοξεύτηκε έως και 300% υψηλότερα, προκαλώντας πληθωρισμό, ύφεση, και αυξημένη αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές.
Βέβαια, οι δύο αυτές κρίσεις ενθάρρυναν τις προσπάθειες όλων των χωρών, για ενεργειακή ανεξαρτησία και για ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας.
- Η Ύφεση του 1990
Η ύφεση του 1990 ήταν σχετικά ήπια και κράτησε λίγο. Συγκεκριμένα από τον Ιούλιο του 1990 έως τον Μάρτιο του 1991. Ήρθε αμέσως μετά από μια άλλη ύφεση – αυτήν της κατάρρευσης των αποταμιεύσεων και των δανείων στα μέσα της δεκαετίας του 1980 – αλλά και την τεράστια αύξηση των επιτοκίων της FED στα τέλη των 80s.
Η ύφεση αυτή προκλήθηκε από την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ το καλοκαίρι του 1990 και θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αν και τα μακροοικονομικά δεδομένα ήταν πολύ διαφορετικά τότε με τώρα.
- Το Dot Com Bubble
Πολλοί θα το θυμούνται ακόμα, μιας και το έζησαν για τα καλά. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, μια εποχή με τεράστια τεχνολογική ανάπτυξη και αισιοδοξία στις αγορές, υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες για τη δημιουργία μιας φούσκας. Κάπου εκεί ξεκίνησε η παράνοια με τις dot-com εταιρείες, καθώς οποιαδήποτε εταιρία δήλωνε πως θα δραστηριοποιηθεί στο ίντερνετ, σημείωνε απίστευτες ανόδους.
Ωστόσο, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έγινε αυτό που περίμεναν πολλοί, η φούσκα έσκασε. Αυτό οδήγησε σε σημαντική πτώση της αγοράς με τον S&P500 μάλιστα, να σημειώνει πτώση κοντά στο 50% από την οποία χρειάστηκε 7 χρόνια για να ανακάμψει.
- Η στεγαστική κρίση του 2007
Μόλις που οι αγορές είχαν αρχίσει να ανακάμπτουν από το Dot Com Bubble, ήρθαμε αντιμέτωποι με μία από τις πιο σοβαρές κρίσεις της πρόσφατης οικονομικής ιστορίας.
Η κατάρρευση της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων μειωμένης εξασφάλισης προκάλεσε αναταραχές σε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, προκαλώντας την κατακόρυφη πτώση σε όλες τις χρηματιστηριακές αγορές του πλανήτη.
- Η κρίση του Covid
Μπορεί ο Covid-19 να ήταν μια παγκόσμια υγειονομική κρίση, αλλά επηρέασε σημαντικά και την παγκόσμια οικονομία, η οποία υπέστη ένα σοβαρό σοκ κυρίως από το απότομο κλείσιμο όλων των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
Η πανδημία προκάλεσε καταστροφές στις οικονομίες όλου του κόσμου και τα χρηματιστήρια σημείωσαν μια αρκετά απότομη πτώση η οποία προκάλεσε μεγάλο πανικό.
Η αλήθεια είναι πως πριν την κρίση του Covid, οι αγορές έτρεχαν με τρελούς ρυθμούς και σημείωναν ένα ανοδικό ράλι που φαινόταν πως δεν θα σταματούσε πουθενά. Ακριβώς για αυτό το λόγο, οι αγορές χρειάστηκαν μόλις κάποιους μήνες, όχι απλά για να επανέλθουν αλλά και για να σημειώσουν νέα υψηλά.
Μπορεί η κάθε κρίση να φαίνεται τρομακτική όταν τη ζούμε, αλλά η ιστορία μας έχει δείξει πως αμέσως μετά τις κρίσεις έρχεται πάντα η ανάπτυξη. Μάλιστα, μέσα από κάθε κρίση, βγαίνουμε με σημαντικά μαθήματα ακόμα και σε προσωπικό επίπεδο, τα οποία μας βοηθάνε ώστε να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι για την επόμενη φορά.
Και όσες περισσότερες κρίσεις έχει ζήσει κανείς, τόσο λιγότερο τις φοβάται καθώς γνωρίζει ότι σε αυτές τις περιόδους είναι που δημιουργούνται οι μεγαλύτερες ευκαιρίες…
Βρείτε τον Χρήστο στο YouTube και στο Instagram εδώ:https://www.youtube.com/tsounischrishttps://www.instagram.com/tsounischris
