Οι προκλήσεις της δημοσιογραφίας στη νέα εποχή της τεχνητής νοημοσύνης
Οι νέες τάσεις στον χώρο του Τύπου αλλά και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στα μέσα ενημέρωσης βρέθηκαν στο επίκεντρο του European Publishing Congress, διαχρονικός υποστηρικτής του οποίου είναι η Japan Tobacco International.
To Ευρωπαϊκό Συνέδριο Εκδοτών πραγματοποιήθηκε στις 19 και 20 Ιουνίου 2024 στη Βιέννη. Σε ένα από τα επιβλητικά παλάτια της πρωτεύουσας της Αυστρίας, το Palais Niederösterreich, διευθυντές μέσων ενημέρωσης, αρχισυντάκτες, σχεδιαστές και ειδικοί σε ψηφιακά μέσα από τις καλύτερες εκδοτικές εταιρείες της Ευρώπης είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τους προβληματισμούς τους για τις προκλήσεις του κλάδου, να πάρουν μέρος σε γόνιμες συζητήσεις και να αναλύσουν τους τρόπους με τους οποίους η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται κατά την παραγωγή ειδήσεων και την ανάλυση δεδομένων.
Από τα βασικά συμπεράσματα προέκυψε, μεταξύ άλλων, ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάσει τόσο τη δημοσιογραφία όσο και τα επιχειρηματικά μοντέλα των εταιρειών. Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσαρμοστούμε και όχι να κλείνουμε τα μάτια στο μέλλον. Την ίδια ώρα, η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνη στη δημοσιογραφία αποτελεί μία διαδικασία που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και συνεχή αξιολόγηση. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να βρεθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ της αξιοποίησης των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης και της διασφάλισης των βασικών αρχών και αξιών της δημοσιογραφίας.
Σύμφωνα με όσα επισημάνθηκαν, η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη δεν υποκαθιστά τον άνθρωπο. Ο ρόλος της είναι βοηθητικός, αποτελώντας χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του δημοσιογράφου. Ο έλεγχος, όμως, για την ακρίβεια και εγκυρότητα των πληροφοριών παραμένει σημαντικός. Σε κάθε περίπτωση, η διασταύρωση των αποτελεσμάτων και το φιλτράρισμά τους, μέσω της ανθρώπινης σκέψης, είναι απαραίτητα.
Μιλώντας στο συνέδριο ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Αυστριακού Πρακτορείου Ειδήσεων (APA – Austria Press Agency), Clemens Pig, εστίασε στις ψεύτικες ειδήσεις, την παραπληροφόρηση και τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Μάλιστα, σημείωσε ότι η λάθος χρήση της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να οδηγήσει σε κύματα ψεύτικων ειδήσεων δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα. Ο πρόεδρος του APA εξήγησε πώς η βασική αξία της δημοσιογραφίας, δηλαδή αξιόπιστο περιεχόμενο που στηρίζεται στα πραγματικά γεγονότα, πρέπει να διατηρηθεί ακόμα και όταν γίνεται χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Ο ίδιος ανέφερε ότι τα σοβαρά μέσα ενημέρωσης μπορούν να επιβιώσουν μόνο με αξιόπιστη δημοσιογραφία.
«Η AI δεν γράφει άρθρα για εμάς, μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας», ανέφερε, σε ομιλία του, ο δημοσιογράφος Ole Reißmann, επικεφαλής Τεχνητής Νοημοσύνης στο Der Spiegel. Ο ίδιος τόνισε ότι ένα κείμενο που δημιουργείται από τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να γεμίσει με ψευδείς πληροφορίες αν δεν γίνει λάθος χειρισμός. Εστιάζοντας στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα μέσα ενημέρωσης, μίλησε για τη μείωση της δημοτικότητας των έντυπων εκδόσεων, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως προτιμούν πλέον περιεχόμενο βίντεο. Σε αυτό το πλαίσιο, πλατφόρμες όπως το TikTok και το YouTube κερδίζουν όλο και περισσότερο το κοινό.
Από την πλευρά της, η αρχισυντάκτρια του Αυστριακού Πρακτορείου Ειδήσεων (APA), Maria Scholl, υπογράμμσιε ότι τα πρακτορεία ειδήσεων θα πρέπει να προωθούν την τεχνητή νοημοσύνη, ωστόσο αναφέρθηκε στους κινδύνους που συχνά ανακύπτουν. Η κυρία Scholl εξήγησε πώς διαχειρίζεται το πρακτορείο αυτές τις τεχνολογίες αλλά και πώς πρέπει να λειτουργούν τα newsroom αξιοποιώντας την AI. Επίσης, παρείχε παραδείγματα ενσωμάτωσης AI στο καινοτόμο πρακτορείο ειδήσεων της Ευρώπης δείχνοντας πώς εξελίσσεται από πάροχος ειδήσεων σε πάροχο τεχνητής νοημοσύνης πλήρους υπηρεσίας για διαδικασίες περιεχομένου.
Πώς επηρεάζει όμως τα podcasts η χρήση τεχνητής νοημοσύνης; Ο Chris Guse από την εταιρεία παραγωγής του Βερολίνου Bose Park Productions, μιλώντας στο συνέδριο, σημείωσε ότι τα podcasts είναι πολύ επιτυχημένα, ωστόσο η παραγωγή τους είναι δύσκολη για πολλές συντακτικές ομάδες και εκδότες. Σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δώσει λύση για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα. Η Bose Park Productions ήδη έχει δημοσιεύσει με επιτυχία πάνω από 200 εκπομπές podcast. Αυτές περιλαμβάνουν πολλές παραγωγές για πελάτες όπως το Spotify, το Der Spiegel, το Suhrkamp Verlag ή το ARD και το ZDF.
Η αναπληρώτρια αρχισυντάκτρια της μη κερδοσκοπικής εταιρείας μέσων ενημέρωσης CORRECTIV, Anette Dowideit, μιλώντας στο συνέδριο εξέφρασε την πεποίθησή της ότι τα μέσα ενημέρωσης δεν μπορούν να βασίζονται αποκλειστικά στην τεχνητή νοημοσύνη. Όπως είπε, η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να διεξάγει δημοσιογραφικές έρευνες. Μπορεί, όμως, να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο γεγονότων. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαία η εκπαίδευση των δημοσιογράφων στη σωστή χρήση εργαλείων με βάση την τεχνητή νοημοσύνη. Η ίδια τόνισε ότι οι δημοσιογράφοι δεν κινδυνεύουν από τις εξελίξεις στην AI. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να επενδύσουμε στην επαγγελματική ανάπτυξή τους.
Στο πλαίσιο του European Publishing Congress πραγματοποιήθηκε η απονομή των European Publishing Awards 2024. Τον τίτλο «Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της Χρονιάς 2024 στην κατηγορία Κυκλοφορίες έως 35.000 φύλλα» κατέκτησε η Nαυτεμπορική. Στην τελετή, που πραγματοποιήθηκε στο Palais Niederösterreich, το βραβείο για λογαριασμό της Ναυτεμπορικής παρέλαβε ο διευθυντής Σχεδιασμού της εφημερίδας, Δημήτρης Νίκας. Ο κ. Νίκας εξέφρασε την ικανοποίησή του επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων: «Είμαι πολύ χαρούμενος και περήφανος για αυτήν τη διάκριση, η οποία συνέπεσε με τον εορτασμό των 100 χρόνων της Ναυτεμπορικής».
Σημειώνεται, ότι στον φετινό 25ο διαγωνισμό έλαβαν μέρος 136 εφημερίδες που εκδίδονται σε 22 χώρες. Εστάλησαν περισσότερες από 3.500 υποψηφιότητες, οι οποίες κρίθηκαν από μία 14μελή κριτική επιτροπή. Κάθε χρόνο η κριτική επιτροπή απονέμει τέσσερα μεγάλα βραβεία για την «Εφημερίδα της Χρονιάς».
Φέτος οι νικητές, ανά κατηγορία, είναι οι εξής:
- Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της Χρονιάς
- Κατηγορία: Κυκλοφορίες έως 35.000 φύλλα: Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ /Ελλάδα
- Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της Χρονιάς
- Κατηγορία: Περιφερειακή εφημερίδα: DER TAGESSPIEGEL / Γερμανία
- Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της Χρονιάς
- Κατηγορία: Εθνικής κάλυψης: NRC / Ολλανδία
- Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της Χρονιάς
- Κατηγορία: Εβδομαδιαία εφημερίδα: DER FREITAG / Γερμανία.
- Επίσης, στο πλαίσιο του European Publishing Congress απονεμήθηκαν τα βραβεία:
- European Digital Publishing Platform of the Year: CORRECTIV, Essen/Berlin
- European Magazine of the Year: WirtschaftsWoche, Düsseldorf
- Newcomer of the Year: Gruppetto – Das Magazin für Radsport und Velokultur Amici della Bici GmbH, Zürich
- Special Recognition: MaMagazine (Madrid) , Fozzie 18 (Hansby Reis Communication AB, Landskrona).
