Οι θέσεις Μητσοτάκη στη νέα Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ – Εξοπλιστικά και μεταναστευτικό στο επίκεντρο

Στις Βρυξέλλες βρίσκεται από χθες το βράδυ ο Κυριάκος Μητσοτάκης προκειμένου να συμμετάσχει σήμερα στη Σύνοδο των ηγετών του ΕΛΚ και στη συνέχεια στην Συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Κυβερνητικές πηγές σε ό,τι αφορά τη Λευκή Βίβλο για την ‘Αμυνα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – παρόλο που δεν αναμένεται εκτενής συζήτηση για την ‘Αμυνα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – σημειώνουν ότι οι προτάσεις κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.

Ιδιαίτερα θετική είναι η αναφορά σε αμυντικά προγράμματα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, όπως μια ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας, πρόταση που ο Πρωθυπουργός έχει καταθέσει από κοινού με τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν από τον περασμένο Μάιο.

Επίσης σημειώνουν πως είναι σημαντικό το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ύψους 150 δισ. να χρησιμοποιηθεί ως μέσο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και όχι ως μέσο χρηματοδότησης αμυντικών βιομηχανιών τρίτων χωρών, ελληνική θέση που αποτυπώνεται στη Λευκή Βίβλο.

Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνουν ότι οι αποφάσεις για την άμυνα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψιν τους προβληματισμούς για την ασφάλεια και τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας του συνόλου των κρατών-μελών της Ε.Ε, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφορά που επίσης υπάρχει στο κείμενο.

Σχετικά με την Τουρκία, όπως αναφέρεται στην «Λευκή Βίβλο», «η Ε.Ε. θα συνεχίσει να συμμετέχει εποικοδομητικά ως προς την ανάπτυξη μιας αμοιβαία επωφελούς εταιρικής σχέσης σε όλους τους τομείς κοινού ενδιαφέροντος με βάση την ισότιμη δέσμευση της Τουρκίας να προχωρήσει σε μια πορεία συνεργασίας σε όλα τα θέματα που έχουν σημασία για την Ε.Ε., σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024» (στα συμπεράσματα του Απριλίου 2024 τονίζεται η ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης Ε.Ε- Τουρκίας, «με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο.», ενώ αναφέρεται ότι «η εποικοδομητική συμμετοχή της ίδιας της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας». ).

Στο Μεταναστευτικό, η Ελλάδα έχει επαναλάβει ότι προτεραιότητα έχει η εφαρμογή του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το ‘Ασυλο – κυρίως η αύξηση και επιτάχυνση των επιστροφών όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας – καθώς και η εξωτερική διάσταση του Μεταναστευτικού και οι συνεργασίες με τρίτες χώρες.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι ο Πρωθυπουργός θα μετάσχει σήμερα σε Σύνοδο Ευρωπαίων ηγετών για το Μεταναστευτικό, η οποία θα πραγματοποιηθεί λίγο πριν την έναρξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Για τις εξελίξεις στη Συρία, υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα έχει καταδικάσει τις επιθέσεις σε βάρος χριστιανικών και άλλων πληθυσμών με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο. Θα επιμείνει σε απόφαση για την ανάγκη ειρηνικής και συμπεριληπτικής μετάβασης στη Συρία που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις. Η Ελλάδα υποστηρίζει, όπως έχει κάνει από την αρχή της συζήτησης, ότι η άρση των κυρώσεων έναντι της μεταβατικής κυβέρνησης πρέπει να γίνει με τρόπο σταδιακό και αναστρέψιμο και υπό προϋποθέσεις.

Σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, η χώρα μας υποστηρίζει την ανάγκη σημαντικής ενίσχυσής της. Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη η αύξηση αυτή να συνδυαστεί και υποστηριχθεί από παραγωγικές επενδύσεις σε όλες τις οικονομίες της ΕΕ, κάτι που θα ενισχύσει την συνοχή και την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας στο σύνολό της.

Για το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η ελληνική θέση είναι ότι χρειάζονται τολμηρές κινήσεις και τομές, αν η Ε.Ε. θέλει να πετύχει τις διευρυμένες (υπάρχουσες και νέες) φιλοδοξίες της, σε τομείς όπως η ανταγωνιστικότητα, η συνοχή, η αγροτική πολιτική και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Η Ελλάδα δεν είναι σύμφωνη με περικοπή πόρων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Η στάση της ΕΕ προς τις ΗΠΑ και την Ουκρανία

Το Reuters σημειώνει πως οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα δεσμευτούν να κάνουν περισσότερα για να καταστήσουν το μπλοκ πιο ανταγωνιστικό με περισσότερη στρατιωτική ισχύ, μπροστά στους δασμούς των ΗΠΑ και άλλες οικονομικές προκλήσεις, καθώς και στις αμφιβολίες για τη μελλοντική υποστήριξη της Ουάσινγκτον στον τομέα της άμυνας.

Όλοι οι ηγέτες, εκτός από τον Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν, αναμένεται επίσης να επαναβεβαιώσουν την οικονομική και στρατιωτική υποστήριξή τους προς τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η ομιλία του οποίου μέσω βιντεοκλήσης θα ξεκινήσει τη σύνοδο κορυφής.

Οι 26 ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συμφωνήσουν σε ένα κείμενο που θα δεσμεύεται να στηρίξει την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και θα καλεί τη Ρωσία να «επιδείξει πραγματική πολιτική βούληση για τον τερματισμό του πολέμου».

Η σύνοδος κορυφής πραγματοποιείται δύο ημέρες αφότου ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν συμφώνησε με την πρόταση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσουν η Ρωσία και η Ουκρανία να επιτίθενται η μία στην ενεργειακή υποδομή της άλλης, αλλά δεν αποδέχθηκε μια συνολική εκεχειρία 30 ημερών.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών, τη συγκέντρωση πόρων για κοινά αμυντικά έργα και την αγορά περισσότερων ευρωπαϊκών όπλων.

Η Γαλλία είναι ο κύριος υποστηρικτής της προσέγγισης της αγοράς ευρωπαϊκών όπλων. Ωστόσο, ένας διπλωμάτης της ΕΕ υπογράμμισε ότι δεν έχει νόημα να προσπαθεί κανείς να αποκλείσει προμηθευτές εκτός ΕΕ σε μια παγκόσμια διασυνδεδεμένη αμυντική βιομηχανία.«Έτσι, όσοι λένε ότι πρέπει να αποκόψουμε τους μη Ευρωπαίους πυροβολούν γεωπολιτικά και οικονομικά τα πόδια τους», δήλωσε ο διπλωμάτης.

Οι ηγέτες θα ασχοληθούν επίσης με τις ανησυχίες ότι η ΕΕ θα μείνει πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους στον παγκόσμιο τεχνολογικό αγώνα χωρίς γρήγορες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις.

Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, υπάρχει ευρεία συναίνεση ως προς τους στόχους, αλλά ασυμφωνία ως προς ορισμένες βασικές λεπτομέρειες.

Το σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής θέτει πολλαπλές προθεσμίες για την πρόοδο σε τρεις τομείς – μείωση της γραφειοκρατίας, ενεργειακή ασφάλεια και κλιματική ουδετερότητα και να πείσουν τους καταναλωτές να επενδύσουν στην πραγματική οικονομία αντί να παρκάρουν τα χρήματά τους σε μια τράπεζα.

Το τελευταίο αποτελεί μέρος της σχεδιαζόμενης ενοποίησης των κατακερματισμένων χρηματοπιστωτικών αγορών, γνωστής ως ένωση κεφαλαιαγορών, η οποία συζητείται εδώ και μια δεκαετία.

Ένα ζήτημα που τέθηκε από πολλούς διπλωμάτες της ΕΕ την Τετάρτη ήταν το κατά πόσον η εποπτεία θα πρέπει να είναι συγκεντρωτική, όπως επιθυμούν ορισμένες μεγαλύτερες χώρες και αντιτίθενται οι μικρότερες.

«Είμαστε αποφασισμένοι να σημειώσουμε πρόοδο», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Αλλά ας μην προσποιούμαστε ότι είναι εύκολο».

Οι εμπορικές προστριβές με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι επίσημα μέρος της ημερήσιας διάταξης, αλλά είναι πιθανό να αναδυθούν στις συζητήσεις που διεξάγονται μόλις μια εβδομάδα μετά την επιβολή δασμών από τον Τραμπ στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Αυτό προκάλεσε τα αντίποινα της ΕΕ, την απειλή του Τραμπ να πλήξει το κρασί και τα οινοπνευματώδη ποτά της ΕΕ με δασμούς 200% και προειδοποιήσεις ότι θα μπορούσε να ανακοινώσει περισσότερους δασμούς στις αρχές Απριλίου.