Οι θρύλοι ποτέ δεν πεθαίνουν
Είχα την εξαιρετική τιμή και τη χαρά να τον γνωρίσω. Φίλη των παιδιών του, του Θανάση και της Αλεξάνδρας, της Βίκυς και της Σίσσυς, για την οικογένεια και τους φίλους του, ο αντιπτέραρχος Κωνσταντίνος Χατζηλάκος δεν ήταν απλώς ένας θρύλος της Πολεμικής Αεροπορίας, που του είχαν απονεμηθεί δέκα πολεμικά παράσημα. Ήταν ένας υπέροχος πατριώτης, ένας μαχητής στην πρώτη γραμμή, παράδειγμα σθένους, τόλμης, δημιουργικότητας. Ένας βετεράνος της ζωής, διορατικός, ανήσυχος, με πηγαίο χιούμορ έως και τα 102 του χρόνια.
Ο τελευταίος επιζών πιλότος μαχητικών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχε καταγράψει πάνω από 200 πολεμικές αποστολές με αεροσκάφη «Hurricane» και «Spitfire». Είχε πετάξει στα μέτωπα της Βόρειας Αφρικής, της Μεσογείου, της Ιταλίας και των γιουγκοσλαβικών ακτών στα χρόνια του πολέμου, ύψωσε την ελληνική σημαία όταν η χιτλερική σβάστικα μόλυνε τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης στα χρόνια της Κατοχής, συνόδευσε τον Νοέμβριο του 1943 ως πιλότος «Hurricane» για αεροπορική κάλυψη καταδρομικό με επιβάτη τον Τσόρτσιλ που κατευθυνόταν προς την Αλεξάνδρεια ενώ δύο ημέρες αργότερα είχε συνοδεύσει αμερικάνικο βομβαρδιστικό που μετέφερε τον Αμερικανό πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ στην Τεχεράνη.
Στα επόμενα χρόνια της ζωής του δεν έκατσε ήσυχος… Διετέλεσε διευθυντικό στέλεχος της Χαλυβουργικής, ενώ από το 1978 έως και το 1997 ήταν τεχνικός σύμβουλος της αεροδιαστημικής εταιρίας McDonnell Douglas Corporation. Υπήρξε πρόεδρος του Συνδέσμου Παλαιμάχων Αεροπόρων της RAFA (Royal Air Force Association) – Κλάδος Αθηνών, και το 2006, στα 86 του χρόνια, εφηύρε τον «Triton», τον ελληνικό μετατροπέα κυματικής ενέργειας σε ηλεκτρισμό, μετά από έρευνες 29 ετών.
Ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος κηδεύεται σήμερα, αφήνοντας πολύτιμη παρακαταθήκη για την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας την «Τελευταία Αποστολή». Ένα συγκλονιστικό βιβλίο, αφιερωμένο σε αυτούς που έκαναν το χρέος τους. Μια βιωματική προσωπική μαρτυρία ενός «μαχητή» που αφιέρωσε τη ζωή του στο καθήκον για τη πατρίδα. Και αν αυτό ηχεί «ντεμοντέ» στα αυτιά σας, τότε είναι ακόμη πιο πολύτιμη η παρακαταθήκη του.Γι’ αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο, το πώς αντιλαμβάνεται κανείς το Χρέος και πώς το εκπληρώνει, καθορίζει το ίχνος, το αποτύπωμα που θα αφήσει στην μικρή, προσωπική του ιστορία, αλλά και στην μεγάλη, την πανανθρώπινη.
Γι’ αυτό και η παρακάτω συνέντευξη που είχε δώσει στο Fortune στις 13/11/2018, στα 98 του χρόνια, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ!
Η Τελευταία Αποστολή ενός startupper 99 ετών
Από τους τελευταίους επιζώντες πιλότους μαχητικών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πάνω από 200 αποστολές στο ενεργητικό του, ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος έγραψε ένα συγκλονιστικό βιβλίο. Πολύτιμο για την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας που, ταυτόχρονα, αποτελεί μια βιωματική προσωπική μαρτυρία ενός μαχητή της πρώτης γραμμής. Ενός ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή του στο καθήκον για τη πατρίδα. Και αν αυτό ηχεί «ντεμοντέ» στα αυτιά σας, τότε είναι ακόμη πιο πολύτιμη η απόφασή του.
Το βιβλίο αναδίδει την αυτοθυσία της γενιάς του 1940, που ξεκίνησε στα βουνά της Αλβανίας και συνεχίστηκε – όπως στη δική του περίπτωση – ως το 1945.
Γι’ αυτόν τον υπέροχο πατριώτη, το πώς αντιλαμβάνεται κανείς το Χρέος και πώς το εκπληρώνει, καθορίζει το ίχνος, το αποτύπωμα που θα αφήσει στην μικρή, προσωπική του ιστορία, αλλά και στην μεγάλη, την πανανθρώπινη.
Στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα, ο Πρίγκιπας Κάρολος συναντώντας τον στο Συμμαχικό Νεκροταφείο στο Παλιό Φάληρο τον ευχαρίστησε, τιμώντας στο πρόσωπό του, το σύνολο των Ελλήνων αεροπόρων που πολέμησαν για την ελευθερία στην Ευρώπη.
Στις 500 σελίδες του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος και τις ρουφάς απνευστί, εκτυλίσσεται η περιπετειώδης Οδύσσεια των 40 Ικάρων της 10ης σειράς της σχολής, από το βομβαρδισμένο Τατόι στους ελαιώνες του Άργους, στην αμυνόμενη Κρήτη, στην Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, και μέσω του Νείλου στο Σουδάν, τη Ροδεσία και τη Νότια Αφρική. Εκεί θα ολοκληρώσουν την πολεμική τους εκπαίδευση και θα ενταχθούν, όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες αεροπόροι, στις Ελληνικές Πολεμικές Μοίρες διώξεως και βομβαρδισμού κάτω από τον επιχειρησιακό έλεγχο της RAF.
Για τα επόμενα τρία χρόνια, ένα αντίσκηνο και η αφιλόξενη και ανελέητη Λιβυκή έρημος θα γίνει ο τόπος της μόνιμης κατοικίας τους. Οι νεαροί πιλότοι θα εκτελέσουν την αποστολή τους με τόλμη και αυταπάρνηση, και θα εκπληρώσουν το χρέος τους προς την πατρίδα, τους συμπολεμιστές τους και, εν τέλει, τη συνείδησή τους. Ένας στους δύο δεν επέστρεψε ποτέ και αυτές είναι οι συγκλονιστικές απώλειες της αεροπορίας, που αντίστοιχο ποσοστό δεν συναντάς στα άλλα σώματα.
Ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος, Αντιπτέραρχος εν αποστρατεία, αφήνει παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές ένα κομμάτι της νεώτερης ιστορίας. Ακέραιος σε όλη του τη ζωή, σταδιοδρόμησε σε υψηλές θέσεις. Έγινε αεροπορικός ακόλουθος στην πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον (1964-1967). Από εκεί επανειλημμένα προειδοποίησε την Ελληνική κυβέρνηση – από πληροφορίες κύκλων των ΗΠΑ – ότι σχεδιάζεται δικτατορία στην Ελλάδα και όταν ήρθε η χούντα, ήταν ανάμεσα στους πρώτους που εκδιώχθηκε από την αεροπορία. Στη συνέχεια, εργάστηκε για 9 χρόνια στην ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε. σε διευθυντική θέση και για 20 χρόνια ως αντιπρόσωπος και τεχνικός σύμβουλος της MacDonnell Douglas Corporation.
Start upper 99 ετών
Όμως, ούτε και η καριέρα στον ιδιωτικό τομέα ήταν αρκετή για τον ανήσυχο «Ίκαρο». Τον συνάντησα στο σπίτι του, σε ένα υπέροχο γραφείο γεμάτο μοντέλα πολεμικών αεροπλάνων και φωτογραφίες από τη θητεία του στην πολεμική αεροπορία, που είναι το προσωπικό του «καταφύγιο». Και συνειδητοποίησα ότι έχω μπροστά μου έναν start upper 99 ετών! Μου έδειξε κατ’ ευθείαν το πιλοτικό μοντέλο μιας διεθνώς κατοχυρωμένης ευρεσιτεχνίας, για την μετατροπή της ενέργειας των κυμάτων σε ηλεκτρική ενέργεια. Ας ακούσουμε τον ίδιο.
«Η Ελλάδα έχει έναν πλούτο ανεκμετάλλευτο. Τη θάλασσα. Τι κάνει για τη θάλασσα; Ούτε τους ψαράδες δεν φροντίζει. Η θάλασσα είναι για την Ελλάδα η ζωή της, η τροφή της. Καθόμουν και παρατηρούσα στο Πασαλιμάνι καθώς ανεβοκατέβαιναν τα κύματα και βλέποντας τα καϊκια να κινούνται επάνω – κάτω, μου ήρθε η ιδέα ότι θα μπορούσε κανείς να εκμεταλλευτεί αυτή τη δύναμη των κυμάτων. Γεννήθηκε έτσι μέσα μου η πρόκληση να βρω τρόπους να μετατρέψω αυτή τη δύναμη της θάλασσας σε ενέργεια».
Και εγένετο ο μετατροπέας κυματικής ενέργειας «TRITON». Η πατέντα της κυματικής ενέργειας του Κώστα Χατζηλάκου έχει πάρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από 19 χώρες, μεταξύ των οποίων ο Καναδάς, η Βραζιλία, η Χιλή, η Αυστραλία, η Ευρώπη, η Τουρκία, το Ισραήλ, η Κορέα, η Αμερική. Το γραφείο μάλιστα που χειρίστηκε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Αμερική, είπε χαρακτηριστικά: Genius in its simplicity.
Ήδη για την πατέντα του Κώστα Χατζηλάκου, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον ενεργειακές εταιρείες του Ισραήλ και των ΗΠΑ. Αναρωτιέμαι, γιατί όχι και Ελληνικές;
Μάθημα ζωής
Αποχαιρετώντας τον, κράτησα κάποιες εμβληματικές φράσεις του ως «μάθημα ζωής» για τις νέες γενιές.
Η γενιά μας αγωνίστηκε για την πατρίδα. Δώσαμε τον αγώνα κι αυτό είναι που μετράει. Δεν ξέρω αν έπιασε τόπο. Ας ρίξουμε μια ματιά μέσα στη Ελληνική Βουλή κι ας βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Χύθηκε πολύ αίμα, χάθηκαν πολλοί άνθρωποι. Άξιζε τον κόπο; Πετύχαμε κάτι; Θα σας έλεγα ότι η αιώνια κατάρα του Έλληνα και της φυλής μας είναι η φαγωμάρα και ο διχασμός, που τον πληρώσαμε με αίμα. Κι αυτό το βλέπουμε και σήμερα. Έχουμε αλλάξει; Έχουμε συνετιστεί;
Ο Έλληνας έχει, δυστυχώς, τον διχασμό στο DNA του. Επιπλέον, ό, τι δεν κάνει ο ίδιος το απορρίπτει.
Αλλά, ταυτόχρονα, ό Έλληνας είναι περήφανος. Όταν ξυπνάει μέσα του η περηφάνια, θα δώσει το παρόν αν το απαιτήσει η συνθήκη. Θα βάλει το τσαρούχι του και θα κλοτσήσει.
Πεποίθησή μου είναι ότι και οι σημερινές γενιές έχουν εθνικό φρόνημα. Δεν αλλάζουν οι νοοτροπίες με το πέρασμα των χρόνων. Είναι κληρονομικό και το καλό και το κακό. «Οι αιώνες αντιγράφουσι αλλήλους».
Θεωρώ ότι το βιβλίο μου είναι «μάθημα ζωής». Σίγουρα κάποιες από τις σελίδες του, κάποιους θα συγκινήσουν.
Ελευθερία ή θάνατος. Αυτή τη φράση είχαμε στο μυαλό και στη ψυχή μας σε κάθε αποστολή.
Μια φράση που με εκφράζει απόλυτα είναι αυτή του Κωστή Παλαμά: H μεγαλοσύνη στα έθνη δεν μετριέται με το στρέμμα. Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με αίμα.
