ΟΟΣΑ: Στο 2,3% η ανάπτυξη της Ελλάδας για το 2024 – Κίνδυνοι από τις αυξήσεις μισθών και τα καιρικά φαινόμενα
Το ΑΕΠ της Ελλάδας θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,3% για το 2024, πάνω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης, αναφέρει την Τετάρτη σε έκθεση του για την ελληνική οικονομία ο Οργανισμός για την Οικονομική Ανάπτυξη και Συνεργασία (ΟΟΣΑ).
Σε αυτή σημειώνεται πως το ΑΕΠ της χώρας θα «τρέξει» με 2,2% για το 2025 και με 2,5% για το 2026, με τον πληθωρισμό να αναμένεται να φτάσει το 2% (στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τη σταθερότητα της οικονομίας) το 2026, εν μέσω των πληθωριστικών πιέσεων στον δομικό πληθωρισμό -εκτός των τιμών ενέργειας και τροφίμων- και στον κλάδο των υπηρεσιών.
Ο ΟΟΣΑ σημειώνει ως κινδύνους για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας τις «καθυστερήσεις στην υλοποίηση της δαπάνης των κονδυλίων της ΕΕ, υπερβολική αύξηση των μισθών ή νέα ακραία καιρικά φαινόμενα».
Στις συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση, η έκθεση αναφέρει «η διατήρηση του δημόσιου χρέους σε σταθερά πτωτική πορεία θα πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα, καθώς το κόστος γήρανσης και οι επενδυτικές ανάγκες θα προσθέσουν μελλοντικές πιέσεις στις δαπάνες.
Οι συντάκτες της έκθεσης υπογραμμίζουν πως «η δημογραφική αλλαγή και η κλιματική αλλαγή θα αυξήσουν τις πιέσεις στις εγχώριες δαπάνες».
Ακόμα, γίνεται λόγος για «αυξανόμενες ελλείψεις στην αγορά εργασίας» και «αυξανόμενες αναντιστοιχίες δεξιοτήτων».
Ο ΟΟΣΑ κάνει λόγο για ανάγκη «αποτελεσματικότερης δημοσίας δαπάνης, διευρημένη φορολογικής βάσης» και υποστηρίζει πως η ανάπτυξη θα ενισχυθεί από τη «διατήρηση των προσπαθειών για τη μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών».
Αναλυτικά:
Ισχυρή οικονομία, παρά τον επίμονο πληθωρισμό
«Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,6% κατά το έτος έως το δεύτερο τρίμηνο του 2024, λόγω του ισχυρού ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου και της κατανάλωσης. Οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη μεταποίηση και τις υπηρεσίες συνέχισαν να δείχνουν επέκταση τον Σεπτέμβριο. Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,6% το έτος έως τον Σεπτέμβριο του 2024, ενώ οι ονομαστικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά 8,6% το έτος έως το δεύτερο τρίμηνο του 2024, καθώς οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού παραμένουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.Ο ετήσιος γενικός πληθωρισμός διατηρήθηκε στο 3,1% τον Οκτώβριο του 2024 και ο πυρήνας του πληθωρισμού διαμορφώθηκε στο 4,3%, λόγω του πληθωρισμού των υπηρεσιών.
Ο δανεισμός των επιχειρήσεων έχει αυξηθεί και η μείωση των στεγαστικών δανείων έχει επιβραδυνθεί εν μέσω βελτίωσης, αλλά ακόμη αυστηρών χρηματοπιστωτικών συνθηκών. Ο δανεισμός προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2024 ήταν 54% υψηλότερος από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα. Τα επιτόκια για νέα δάνεια προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις μειώθηκαν από 6,2% τον Ιανουάριο του 2024 σε 5,4% τον Σεπτέμβριο. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διευρύνθηκε, αντανακλώντας την αύξηση των εισαγωγών, ιδίως των επενδυτικών αγαθών, που ξεπέρασε εκείνη των εξαγωγών, αν και οι εισπράξεις από τον τουρισμό παρέμειναν ισχυρές. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 ήταν 12% υψηλότερες από ό,τι ένα χρόνο νωρίτερα, ενώ οι εξαγωγές αγαθών ήταν 3,9% χαμηλότερες».
Πρωτογενές πλεόνασμα
«Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός θα παραμείνει υποστηρικτικός, καθώς οι εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων και δανείων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα αναμένεται να αυξηθούν από 1,8% του ΑΕΠ το 2024 σε 3,6% το 2026. Τα αυξανόμενα έσοδα, που αντανακλούν την υψηλή ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ, τη βελτιωμένη είσπραξη φόρων και το νέο τέλος κρουαζιέρας, θα συμβάλουν στη διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, παρά τις πρόσθετες δαπάνες και τις περικοπές φόρων.
Ένα πρωτογενές πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ το 2025 και το 2026 θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ στο 148,1% το 2026.Η μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης (0,2% του ΑΕΠ) και η αναπροσαρμογή των συντάξεων (0,2% του ΑΕΠ) θα στηρίξουν τα εισοδήματα το 2025.
Οι μισθοί του δημόσιου τομέα, που προηγουμένως είχαν παγώσει, θα αυξηθούν επίσης για να ευθυγραμμιστούν με τις μελλοντικές αυξήσεις του κατώτατου μισθού.
Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 42% από το 2018 έως τον Απρίλιο του 2024 και πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 4,6% τόσο το 2025 όσο και το 2026».
Ταμείο Ανάκαμψης
«Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να βελτιωθεί από 2,3% το 2024 σε 2,5% το 2026.Η αύξηση της κατανάλωσης θα επιταχυνθεί σταδιακά με την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος.
Οι αυξανόμενες εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σε συνδυασμό με τη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών, θα ενισχύσουν τις επενδύσεις.
Η αύξηση της απασχόλησης θα μετριαστεί με τις αυξανόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Η αύξηση των μισθών θα επιβραδύνει την υποχώρηση του πληθωρισμού προς το 2% το 2026 και θα μπορούσε να συγκρατήσει την απασχόληση με χαμηλούς μισθούς.
Πιθανές καθυστερήσεις στην εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την προγραμματισμένη αύξηση των επενδύσεων. Εάν η αύξηση των μισθών ξεπερνούσε επίμονα την αύξηση της παραγωγικότητας, αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις εξαγωγές. Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι περσινές πλημμύρες στη Θεσσαλία, θα μπορούσαν επίσης να επιβαρύνουν την εγχώρια ζήτηση»
Συστάσεις
«Το υψηλό δημόσιο χρέος καθιστά την επίτευξη βιώσιμων πρωτογενών πλεονασμάτων προτεραιότητα. Ωστόσο, η δημογραφική αλλαγή και η κλιματική αλλαγή θα αυξήσουν τις πιέσεις στις εγχώριες δαπάνες.
Επιπλέον, περισσότερες δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν μέσω του εθνικού προϋπολογισμού μετά το τέλος του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας το 2026. Οι αυξανόμενες ελλείψεις στην αγορά εργασίας, παρά τη σχετικά υψηλή ανεργία, υποδηλώνουν αυξανόμενες αναντιστοιχίες δεξιοτήτων που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις προοπτικές ανάπτυξης και θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με την ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης, την επανεξισορρόπηση των πολιτικών για την αγορά εργασίας προς την κατάρτιση και τη συμβουλευτική των ανέργων και τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας κατάρτισης.
Η αποτελεσματικότερη δημόσια δαπάνη, η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και οι περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα αποτελούν το κλειδί για την τόνωση της ανάπτυξης και τη διατήρηση του χρέους σε σταθερά πτωτική πορεία.
Η σταδιακή μετατόπιση των δημόσιων δαπανών προς την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη, με βάση τις τακτικές αναθεωρήσεις των δαπανών και των δημόσιων επενδύσεων, με παράλληλη συγκράτηση των δαπανών προσωπικού και διατήρηση των προσπαθειών για τη μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα αυξήσει την ανάπτυξη και την ισότητα.
Η περαιτέρω μείωση της φοροδιαφυγής και ο περιορισμός των φορολογικών δαπανών -κυρίως οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, οι οποίοι ωφελούν κυρίως τα πιο εύπορα νοικοκυριά- θα αυξήσει τα έσοδα, δημιουργώντας χώρο για στοχευμένες περικοπές των κοινωνικών εισφορών για τους χαμηλόμισθους».
Η παγκόσμια εικόνα
Για την παγκόσμια οικονομία, ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι έδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στα μεγάλα σοκ της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, με τον ρυθμό ανάπτυξης να παραμένει σταθερός φέτος στο 3,2%, ενώ ο πληθωρισμός συνέχισε να υποχωρεί.
«Παρά την κάποια χαλάρωση στις αγορές εργασίας, τα ποσοστά ανεργίας παραμένουν κοντά στα ιστορικά χαμηλά επίπεδά τους σε πολλές χώρες. Το παγκόσμιο εμπόριο ανακάμπτει επίσης», αναφέρει η έκθεση.
Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι αυτή η ανθεκτικότητα θα συνεχιστεί με μία αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 3,3% τόσο το 2025 όσο και το 2026 και με μείωση του πληθωρισμού προς τους στόχους των κεντρικών τραπεζών.
«Ωστόσο, αυτή η συνολικά ισχυρή επίδοση συγκαλύπτει σημαντικές διαφορές μεταξύ περιοχών και χωρών και περιβάλλεται από σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους και αβεβαιότητες. Ειδικότερα, υπάρχουν αυξανόμενοι κίνδυνοι σχετικοί με τις αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις και τον προστατευτισμό, με μία πιθανή κλιμάκωση των γεωπολιτικών συγκρούσεων και προβληματικές δημοσιονομικές πολιτικές σε κάποιες χώρες».
Για την Ευρωζώνη προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,3% το 2025 και 1,5% το 2026 από 0,8% φέτος. Υψηλότερη αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται στις ΗΠΑ – στο 2,4% το 2025 και 2,1% το 2026 από 2,8% φέτος.
