Όταν το e-book γίνεται όχημα για κυβερνοεπιθέσεις

H τεχνολογία έχει παρεισφρήσει όχι μόνο μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη σύγχρονη εκπαίδευση, αλλά και μέσω των ηλεκτρονικών βιβλίων που προσφέρουν πρόσβαση στη γνώση με το πάτημα ενός κουμπιού.

Για τους πιο ρομαντικούς, η αίσθηση του χαρτιού και η δυνατότητα να κρατούν τις προσωπικές τους σημειώσεις στις σελίδες ενός βιβλίου είναι αυτό που καθιστά τη διαδικασία της ανάγνωσης, απόλαυση. Για εκείνους όμως που δεν μπορούν χωρίς το tablet ή το κινητό τους, το να κατεβάσουν από το διαδίκτυο ένα βιβλίο αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Έπειτα, είναι και το κόστος που στρέφει ένα μεγάλο μέρος των αναγνωστών, κυρίως φοιτητές, στην ηλεκτρονική απόκτηση μιας πληροφορίας, αφού τις περισσότερες φορές το αντίτιμο που χρειάζεται να καταβάλουν είναι μηδενικό.

Βλέποντας την ευκολία με την οποία οι νεότερες γενιές στρέφονται στα παράνομα ηλεκτρονικά βιβλία, οι «αετονύχηδες» του διαδικτύου τρίβουν τα χέρια τους καθώς μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στα προσωπικά μας δεδομένα. Τα αποτελέσματα έρευνας που έδωσε στη δημοσιότητα η Kaspersky είναι άκρως ανησυχητικά, καθώς υπογραμμίζουν ότι το ψηφιακό έγκλημα χρησιμοποιεί τα ηλεκτρονικά βιβλία και τα ψηφιακά φοιτητικά συγγράμματα ως  μέσο για τη διανομή κακόβουλου λογισμικού. Ενδεικτικό είναι πως οι ερευνητές αποκάλυψαν 53.531 κακόβουλα ή δυνητικά ανεπιθύμητα αρχεία “μεταμφιεσμένα” ( κυρίως στις κατηγορίες Αγγλικά, Μαθηματικά, Λογοτεχνία)  ως έτοιμα προς χρήση συγγράμματα και σχολικά βιβλία για σχολεία και πανεπιστήμια.

Μάλιστα από τον Αύγουστο του 2018 έως τον Ιούλιο του 2019, τα κακόβουλα αρχεία χρησιμοποιήθηκαν σε 356.662 επιθέσεις σε 104.819 χρήστες – μέγεθος βέβαια μειωμένο κατά 21%, σε σύγκριση με τα στοιχεία του προηγούμενου έτους.

Στην έκθεση της Kaspersky, “Back to School”, αναφέρεται ότι μερίδα καταναλωτών βρίσκει τα σχολικά βιβλία αλλά και τα φοιτητικά συγγράμματα.  αρκετά ακριβά και ως αποτέλεσμα αναζητά στο Διαδίκτυο εγχειρίδια, προκειμένου να αποφύγει το υψηλό κόστος, “κατεβάζοντας” τα από πειρατικές ιστοσελίδες ή φόρουμ φιλοξενίας αρχείων.

Η πειρατεία έχει παρενέργειες

«Ο πυρήνας του προβλήματος είναι η πειρατεία και όχι η ηλεκτρονική μορφή του βιβλίου. Οποιαδήποτε μορφής πειρατεία έχει παρενέργειες και όταν αυτό αγνοείται θα πρέπει ο χρήστης να δέχεται και τις επιπτώσεις. Δυστυχώς τέτοια περιστατικά συναντώνται συχνά στη μουσική βιομηχανία και τον κινηματογράφο με την πειρατεία να είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Ο έκνομος προηγείται της αστυνόμευσης και η τεχνολογία θα βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά» αναφέρει στο fortunegreece.com ο Σταμάτης Νικηταράς, Υπεύθυνος Επικοινωνίας της αλυσίδας πολιτισμού IANOS.

Για να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα θα πρέπει, σύμφωνα με τον κ. Νικηταρά, οι δημιουργοί των αυθεντικών προϊόντων να κάνουν τον καταναλωτή του παράνομου προϊόντος να αντιληφθεί ότι η εμπειρία που του παρέχει το μη αυθεντικό είναι εντελώς διαφορετική.

Αναφερόμενος στην ελληνική αγορά ηλεκτρονικού βιβλίου, παραδέχεται πως καταγράφεται αυξητική τάση, όμως ο όγκος πωλήσεων παραμένει μικρός καθώς το γερασμένο ηλικιακά ελληνικό αναγνωστικό κοινό αφομοιώνει με αργούς ρυθμούς τις τεχνολογικές εξελίξεις. «Κάθε μέσο έχει τη φύση του. Είναι άλλο πράγμα να τσακίζεις τη σελίδα και άλλο να βάζεις ηλεκτρονικό σελιδοδείκτη» προσθέτει.

Επιχειρώντας μια σύγκριση σε σχέση με το παρελθόν, τονίζει πως οι νέες γενιές λόγω της εκτεταμένης χρήσης των social media είναι συνηθισμένες να διαβάζουν επιδερμικά και να αφομοιώνουν λίγες λέξεις, χωρίς να εμβαθύνουν. «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απαιτούν κείμενα με όσο το δυνατόν λιγότερες λέξεις, σύμπτυξη εννοιών, λέξεις κλειδιά και τσιτάτες φράσεις. Αυτό που πρέπει να μας προβληματίσει δεν είναι τελικά  αν οι Έλληνες διαβάζουν και πόσο συχνά στην καθημερινότητά τους, αλλά ο τρόπος με τον οποίο διαβάζουν» καταλήγει.

Απειλή για τους σχολικούς υπολογιστές

Στην έρευνα της Kaspersky τονίζεται ότι στο 35,5% των περιπτώσεων, το πιο δημοφιλές κακόβουλο λογισμικό ήταν ένας οκτάχρονος ιός τύπου worm – ένα ξεπερασμένο είδος απειλής, που δεν παρατηρείται συχνά σήμερα. Διανεμήθηκε ενεργά μέσω ενός συγκεκριμένου φορέα επίθεσης, τα USB-stick. Μετά από προσεκτικές εξετάσεις, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το worm «ζει» σε υπολογιστές σε φοιτητικές υπηρεσίες εκτύπωσης, που χρησιμοποιούνται συχνά για χρόνια χωρίς τακτικές ενημερώσεις ασφάλειας και τρέχουν παλιές εκδόσεις λογισμικών, φτάνοντας εκεί φαινομενικά μέσω μιας εργασίας που πρέπει να εκτυπωθεί.

Ο κίνδυνος είναι μεγάλος καθώς όταν η «μόλυνση» περάσει σε έναν υπολογιστή του σχολικού δικτύου, μπορεί πολύ εύκολα να εξαπλωθεί.

Πώς να προστατευθούμε

Για να μπορέσουν να οχυρωθούν επαρκώς απέναντι σε πιθανές κυβερνοεπιθέσεις, τόσο οι μαθητές, όσο και τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, θα πρέπει να αποφεύγουν το άνοιγμα συνημμένων σε email αρχείων που φαίνονται ύποπτα, ή από κάποιον αποστολέα που δεν γνωρίζουν. Θα πρέπει να αναζητούν βιβλία μόνο offline ή σε αξιόπιστες ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες. Σημαντικό είναι επίσης να μην χρησιμοποιούν USBs από τρίτους.

Τέλος επιβάλλεται να χρησιμοποιούνται εξειδικευμένες λύσεις ψηφιακής ασφάλειας για εντοπισμό ιών και να ανανεώνονται συχνά.