Πακέτο 750 δισ. ευρώ για την Ευρώπη προτείνει η Κομισιόν – Επιχορηγήσεις 22,5 δισ. και δάνεια 9,4 δισ. για την Ελλάδα
Με ένα Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ για την στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας που πλήττεται από τις επιπτώσεις της πανδημίας, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποκάλυψε σήμερα ένα πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας εξαιρετικού χαρακτήρα προς τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση.
Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, η Ελλάδα θα λάβει 22,5 δισ. ευρώ σε μορφή επιχορήγησης και 9,4 δισ. ευρώ σε δάνεια. Πρέπει να επενδύσουμε πολύ σήμερα αλλά με τρόπο που οι επόμενες γενιές θα επωφεληθούν, σημείωσε μιλώντας στο ευρωκοινοβούλιο.
Το σχέδιο ανάκαμψης βασίζεται στο αναθεωρημένο πρόγραμμα του ευρωπαϊκού πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, το οποίο εμπλουτίζεται με ένα ταμείο ανάκαμψης που θα χρηματοδοτηθεί από μεγάλης κλίμακας δανεισμό εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που προτείνει η Κομισιόν, τα 500 δισεκατομμύρια θα χορηγηθούν υπό μορφήν επιχορηγήσεων – όπως προέβλεπε η κοινή γαλλο-γερμανική πρόταση που παρουσιάσθηκε την περασμένη εβδομάδα- και το υπόλοιπο υπό μορφήν δανείων προς τα κράτη μέλη.
Πώς θα συγκεντρωθούν τα κεφάλαια
Το πλάνο της Κομισιόν προβλέπει τα περισσότερα χρήματα για Ιταλία και Ισπανία, τις δύο χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την επιδημία του κορωνοϊού, όπως είπε υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΕ.
Συνολικά από τα 750 δισεκ. ευρώ που αναμένεται να δανειστεί η Κομισιόν για το ταμείο ανάκαμψης, η Ιταλία θα λάβει 173 δισεκ., από τα οποία τα 82 θα είναι επιχορηγήσεις και τα 91 δισεκ. θα είναι δάνεια. Η Ισπανία μπορεί να λάβει συνολικά 140 δισεκ. ευρώ, από τα οποία τα 77 δισεκ. θα είναι επιχορηγήσεις και τα 63 δισεκ. δάνεια.
Η Κομισιόν σχεδιάζει να αντλήσει η ίδια τα κεφάλαια από τις αγορές, στηριγμένη σε εγγυήσεις των κρατών-μελών. Τα χρήματα θα εξοφληθούν σε βάθος δεκαετιών. Η Κομισιόν εισηγείται και ορισμένες πηγές νέων εσόδων για να χρηματοδοτηθούν οι σχεδιασμοί. Μεταξύ αυτών, η είσπραξη πόρων από τους ρύπους και ένας νέος ψηφιακός φόρος.
Δύσκολη συνέχεια
Εάν γίνει αποδεκτή, η πρόταση αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο πρόγραμμα οικονομικής ανάκαμψης στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Βλέπουμε εν δυνάμει μία ριζική μεταβολή στην ευρωπαϊκή μακροοικονομική πολιτική…Αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό προηγούμενο», σχολίασε ο συμπροεδρεύων της ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Φιλίπ Λάμπερτς.
Όμως, η ομόφωνη έγκριση του προγράμματος ανάκαμψης από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα.
Ήδη πριν από την πανδημία, οι 27 είχαν αποτύχει να συμφωνήσουν τον Φεβρουάριο για τον πολυετή (2021-2027) ευρωπαϊκό προϋπολογισμό ύψους 1.000 δισεκατομμυρίων.
Η οικονομική καταιγίδα που ακολούθησε δεν οδήγησε σε προσέγγιση των θέσεων του Βορρά και του Νότου της Ένωσης, παρά το γεγονός ότι οι χώρες της νότιας Ευρώπης είναι οι περισσότερο πληγείσες από την κρίση της πανδημίας.
Τα δύο στρατόπεδα διαμορφώθηκαν εκατέρωθεν μίας νέας διαχωριστικής γραμμής. Οι υπερασπιστές της δημοσιονομικής ορθοδοξίας (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία και Σουηδία) υποστηρίζουν ότι η οικονομική βοήθεια πρέπει να χορηγηθεί μόνο μέσω δανείων τα οποία θα πρέπει να αποπληρωθούν. Το αντίπαλο στρατόπεδο θεωρεί ότι η στήριξη πρέπει να έρθει υπό μορφήν επιχορηγήσεων αποκλειστικά.
Το σχέδιο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποτελεί συγκερασμό των δύο απόψεων και κατά την έννοια αυτή δεν είναι «copy-paste» της γαλλο-γερμανικής πρότασης, τονίζουν ευρωπαϊκές πηγές.
Το ποσόν που θα χρηματοδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και οι όροι χορήγησής του, μένει να οριστικοποιηθούν και εξαρτώνται από την ικανότητα δανεισμού των Βρυξελλών.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θέλει να αυξήσει στο 2% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος τους ίδιους πόρους, έναντι το 1,2% που ισχύει σήμερα, σύμφωνα με πηγή της Κομισιόν.
Συμφωνία στην σύνοδο κορυφής του Ιουνίου;
Χθες, την παραμονή της παρουσίασης του σχεδίου της ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Μάρος Σέφκοβιτς, εκ των αντιπροέδρων της Κομισιόν, ζήτησε ταχεία πολιτική συμφωνία κατά την διάρκεια της επόμενης συνόδου κορυφής της 18ης Ιουνίου.
Εξάλλου, από την στιγμή που ο νέος πολυετής ευρωπαϊκός προϋπολογισμός δεν θα τεθεί σε ισχύ παρά το 2021, θα χρειασθεί να βρεθεί λύση ώστε η χρηματοδότηση για την στήριξη των οικονομιών που απειλούνται με ύφεση να είναι διαθέσιμη το φθινόπωρο.
Ο επόμενος προϋπολογισμός οικονομικής ανάκαμψης θα πρέπει επίσης να ανταποκριθεί στις πολιτικές δεσμεύσεις της Κομισιόν που έχει θέσει την ψηφιακή οικονομία και την ενεργειακή μετάβαση στο κέντρο της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρώπης.
Παράλληλα, παραμένει ο στόχος της ανάπτυξης της «στρατηγικής αυτονομίας» της ΕΕ, ώστε να γίνει πιο ανθεκτική στις κρίσεις και λιγότερο εξαρτημένη από το εξωτερικό, και κυρίως από την Κίνα.
Στο Ταμείο Ανάκαμψης και στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό θα προστεθούν τα 240 δισεκατομμύρια ευρώ δανείων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ του ταμείου εγγυήσεων για τις επιχειρήσεις και τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ του εργαλείου SURE που δημιουργήθηκε για την στήριξη της απασχόλησης.
Η Κομισιόν έχει επίσης εγκρίνει το ποσόν των 2.130 δισεκατομμυρίων σε κρατικές επιδοτήσεις από την έναρξη της κρίσης για την στήριξη των επιχειρήσεων. Το ήμισυ έχει αποδεσμευθεί από την Γερμανία.
