«Παράθυρο» με θέα την αυριανή μέρα: Μήπως θα πρέπει να επανεξετάσουμε την οργάνωση των λειτουργιών στην πόλη;

Η υποχρεωτική αποχή από το σύνολο των δραστηριοτήτων της πόλης, η αλλαγή του τρόπου εργασίας, η αναπροσαρμογή του τρόπου επικοινωνίας, η κατάργηση της κοινωνικής και πολιτιστικής δραστηριότητας μέσω φυσικής επαφής, έφερε αμηχανία μπροστά στο καινούργιο, ενεργοποίησε όμως στο μυαλό μας σκέψεις και θεωρήσεις που στην προ-κορωνοϊού εποχή θα φάνταζαν ανεδαφικές.

Έτσι, σειρά προβλημάτων και αδιεξόδων που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζονταν ως αναγκαστική και υποχρεωτική καθημερινότητα, θα μπορούσαν να ξαναϊδωθούν, από την αρχή και υπό άλλο πρίσμα.

Είχαμε πολλά χρόνια και ορισμένοι- οι νεότεροι- ίσως ποτέ, να ζήσουμε σε μια Αθήνα χωρίς νέφος. Η κυκλοφορία στους κεντρικούς οδικούς άξονες ήταν υποδειγματική. Η στάθμευση, ιδανική.  Οι μεγάλοι ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι, ανέδειξαν την παρουσία τους, προσδίδοντας άλλη εικόνα στην πόλη και σε συνδυασμό με τους πεζοδρόμους και άλλους μικρότερους  περιφερειακούς δρόμους, έγιναν τόπος άθλησης, φυσικής αναψυχής, περιπάτου. Η πόλη περπατήθηκε, αφομοιώθηκε ως εικόνα και χαρακτήρας, παρουσίασε νέο πρόσωπο. Ο θόρυβος εξαφανίστηκε και αντικαταστάθηκε από τη φωνή του γείτονα, των πουλιών, το θρόισμα των δέντρων.

Προφανώς η πόλη δεν μπορεί να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο. Προφανώς αυτός ο τρόπος δεν σηματοδοτεί την πραγματική λειτουργία της πόλης. Όμως, μήπως θα πρέπει, πριν αφομοιωθούμε στην προηγούμενη λειτουργία της πόλης, των δραστηριοτήτων και τελικά του τρόπου ζωής μας, να αντιμετωπίσουμε κριτικά τα προβλήματα και να αναθεωρήσουμε σκέψεις και απόψεις που θεωρούσαμε αναγκαίο κακό;

Και τούτο γιατί ορισμένα από τα προβλήματα της πόλης δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με τεχνικές λύσεις:

Η κυκλοφορία και η στάθμευση δεν μπορούν να επιλυθούν με περισσότερους κόμβους, φανάρια ή κτίρια πάρκινγκ. Το νέφος δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί παρά μόνο με λιγότερα αυτοκίνητα και μετακινήσεις. Οι μεγάλοι σε έκταση και όγκο εργασιακοί χώροι θα είναι πάντα πόλοι συγκέντρωσης μεγάλου πληθυσμού, άρα και μετακινήσεων και ρύπανσης και αδιεξόδων.  Οι κοινόχρηστοι ελεύθεροι χώροι, λόγω της πυκνοδόμησης και της έντασης των χρήσεων, πάντα θα είναι ανεπαρκείς.

Μήπως θα πρέπει να επανεξετάσουμε την οργάνωση των λειτουργιών στην πόλη, σε συνδυασμό με τη ριζική αλλαγή του ρυθμού και της κίνησης σ’ αυτήν;

Η εργασία εκ περιτροπής στον ίδιο χώρο, σε συνδυασμό με απασχόληση μιας ή δύο ημερών με εργασία στο σπίτι, ίσως συνέβαλλαν στον παραπάνω προβληματισμό. Αντίστοιχα, ο σχεδιασμός που ελαχιστοποιεί την απόσταση σπίτι- εργασία- φυσική αναψυχή (ελεύθερος χώρος) ή η οργάνωση των δραστηριοτήτων σε μικρότερους αλληλοεξαρτώμενους χώρους, θα μπορούσαν να είναι εναλλακτικά σενάρια ενός νέου τρόπου χωροθέτησης χρήσεων και λειτουργιών.

Αλλά και ο ίδιος ο σχεδιασμός της κατοικίας με περισσότερη φροντίδα στο φυσικό και όχι τεχνητό αερισμό και με δημιουργία χώρων εργασίας σε βάρος χώρων που δεν ανταποκρίνονται στην καθημερινή ζωή στο σπίτι, ίσως ανταποκρίνονται περισσότερο στις σύγχρονες ανάγκες μας.

Όλες αυτές οι σκέψεις δεν αποτελούν συγκεκριμένες προτάσεις, αλλά ιδέες για να εκμεταλλευθούμε δημιουργικά τη στάση ζωής που μας επιβλήθηκε και θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία αναδιοργάνωσης για να πετύχουμε καλύτερη ποιότητα τα ζωής.

*Ο Σπύρος Τσαγκαράτος είναι αρρχιτέκτων, δρ πολεοδόμος