Παρέμβαση από James Stavridis (ναύαρχος ε.α.): Επόμενος στόχος του Πούτιν είναι η «λίμνη του ΝΑΤΟ»

Μετά την προσθήκη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στον Οργανισμό Βορειοατλαντικής Συνθήκης, η Βαλτική Θάλασσα έγινε μια «λίμνη του ΝΑΤΟ». Μια ματιά σε έναν χάρτη αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό (αλλά όχι εντελώς) αλήθεια – η ακτογραμμή έχει μερικά κομμάτια ρωσικής επικράτειας. Η υπόλοιπη παράκτια ακτογραμμή βρίσκεται στα χέρια του ΝΑΤΟ: Σουηδία, Φινλανδία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Γερμανία και Δανία.

Η Ρωσία ελέγχει ένα κομμάτι της ακτής μεταξύ Λιθουανίας και Πολωνίας, λόγω του παράξενου θύλακα του Καλίνινγκραντ. Και ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο της μακρινής ανατολικής γωνίας της Βαλτικής Θάλασσας, προς την Αγία Πετρούπολη, που κάποτε θεωρούνταν «παράθυρο στον δυτικό κόσμο». Σήμερα, σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ Μόσχας και ΝΑΤΟ, οποιοδήποτε από τα ρωσικά πολεμικά πλοία βρισκόταν εκεί θα καταστρεφόταν γρήγορα και εύκολα.

Πώς θα πρέπει η Συμμαχία να εκμεταλλευτεί τη νέα λίμνη της και τι είδους ασκήσεις και εκπαίδευση πρέπει να διεξαγάγουν οι ναυτικές δυνάμεις των κρατών-μελών για να διασφαλίσουν την ομαλή ομαδική εργασία;

Όταν ήμουν ο στρατιωτικός διοικητής της συμμαχίας, συμμετείχα κάθε φθινόπωρο στις Επιχειρήσεις της Βαλτικής ή BALTOPS. Αυτή η κορυφαία άσκηση του ΝΑΤΟ διεξάγεται από το 1972.

Πήρα επίσης μέρος στο BALTOPS ως κατώτερος αξιωματικός αρκετές φορές στα τέλη της δεκαετίας του 1970, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Στη συνέχεια, η ναυτική κατάσταση στη Βαλτική μεταξύ ΗΠΑ-ΝΑΤΟ από τη μία πλευρά και ΕΣΣΔ-Σύμφωνου Βαρσοβίας από την άλλη ήταν αρκετά ισορροπημένη. Η Σουηδία και η Φινλανδία ήταν αυστηρά ουδέτερες. Θυμάμαι τα σοβιετικά πολεμικά πλοία που έτρεχαν μέσα και έξω από τους σχηματισμούς μας, μας ακολουθούσαν και γενικά να παρενοχλούσαν τα πλοία μας.

Τα πράγματα έχουν αλλάξει: Η περσινή άσκηση Baltic Operations περιελάμβανε 20 έθνη, με τη Φινλανδία στη θάλασσα για πρώτη φορά ως πλήρες μέλος και τη Σουηδία ως αιτούσα. Συμμετείχαν σχεδόν 50 πλοία, 45 αεροσκάφη και 6.000 προσωπικό.

Είναι σημαντικό ότι η εκδήλωση περιελάμβανε έναν περίπλοκο ιστό ασκήσεων αεράμυνας, που συνδέει ολόκληρο το επίγειο αμυντικό δίκτυο του ΝΑΤΟ, μαζί με πλοία που κουβαλούν κατευθυνόμενους πυραύλους. Έμοιαζε πολύ με τον συνασπισμό που συνέταξαν οι ΗΠΑ πριν από μερικές εβδομάδες και βοήθησε στην κατάρριψη 250 drones, βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ που εκτόξευσε το Ιράν στο Ισραήλ.

Το BALTOPS έδειξε με επιτυχία πώς το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις του στη Βαλτική Θάλασσα σε όλο το φάσμα της ναυτικής δραστηριότητας και έστειλε στη Ρωσία ένα μήνυμα ικανότητας.

Ένα δεύτερο στοιχείο του ναυτικού ελέγχου της Βαλτικής θα είναι η ανάπτυξη αεροπορικών δυνάμεων με βάση τη θάλασσα για να συγκρατηθεί η ρωσική αεροπορική και θαλάσσια ικανότητα. Κάτι παρόμοιο έχουμε στη Μεσόγειο τις τελευταίες δύο εβδομάδες στην Επιχείρηση Neptune Strike: πέντε ομάδες κρούσης και δεκάδες πλοία από 11 έθνη.

Ο απόστρατος ναύαρχος Τζέιμς Φόγκο, πρώην διοικητής των Ναυτικών Δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη (και ο βασικός μου βοηθός στο ΝΑΤΟ πριν από μια δεκαετία), ήταν ανώτερος παρατηρητής της άσκησης. Μου είπε ότι ήταν ιδιαίτερα σημαντικό που είδαμε μια γαλλική ομάδα κρούσης υπό την ηγεσία του ισχυρού πυρηνοκίνητου αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle υπό πλήρη διοίκηση του ΝΑΤΟ για πρώτη φορά.

Η Ρωσία θα προσπαθήσει να αντιδράσει σε οποιεσδήποτε ασκήσεις του ΝΑΤΟ στη Βαλτική, αν και ο συσχετισμός των δυνάμεων στη θάλασσα βαρύνει πολύ εναντίον τους. Τον επόμενο μήνα, ενδέχεται να προχωρήσουν σε ηλεκτρονικό πόλεμο. Αυτό μοιάζει με κάτι που φέρεται να επιχειρούσαν τις τελευταίες εβδομάδες, με εμπορικά αεροσκάφη ως στόχους. (Η Finnair αναγκάστηκε να αναστείλει τις καθημερινές πτήσεις προς την Εσθονία μετά από πολλά συμβάντα παρεμβολών.) Το ΝΑΤΟ μπορεί να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα της Ρωσίας που θα ασκήσει τόσο επιθετικό όσο και αμυντικό ηλεκτρονικό πόλεμο στο BALTOPS.

Τέλος, το ΝΑΤΟ μπορεί να χρησιμοποιήσει τη βαλτική του λίμνη για να ασκήσει πίεση στο μικροσκοπικό Καλίνινγκραντ, το οποίο λειτουργεί ως σφήνα μεταξύ των βαλτικών κρατών του ΝΑΤΟ —Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας— και της υπόλοιπης συμμαχίας. Το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού στόλου της Βαλτικής Θάλασσας εδρεύει στο λιμάνι Baltiysk και το Καλίνινγκραντ φιλοξενεί σημαντικές αεροπορικές και πυραυλικές δυνάμεις. (Μπορεί επίσης να υπάρχουν τακτικά πυρηνικά όπλα.) 

Σε περίπτωση πολέμου, το Καλίνινγκραντ θα πρέπει να εξουδετερωθεί, ώστε οι ρωσικές χερσαίες δυνάμεις —που πιθανόν να λειτουργούν μέσω του υποτελούς κράτους της Μόσχας Λευκορωσία— να μην πάρουν τον έλεγχο του Tical Suwalki Gap, που εκτείνεται κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Λιθουανίας και Πολωνίας.

Σε κάποιους αυτή η απειλή μπορεί να φαίνεται υπερβολική – ποιες είναι οι πιθανότητες ο Πούτιν να προκαλέσει μια μεγάλη κρίση στη θάλασσα ή να εισβάλει σε ένα από τα κράτη της Βαλτικής; Λοιπόν, πριν από τρία χρόνια η ιδέα ότι θα εξαπέλυε επίθεση στην Ουκρανία φαινόταν επίσης απίθανη. 

Αυτά τα μικρά έθνη σίγουρα το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη: Ο πρώην αρχηγός της μονάδας στρατιωτικών πληροφοριών της Εσθονίας προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα είναι έτοιμη να επιτεθεί εντός τεσσάρων ετών. Μάλιστα αναλυτές προβλέπουν ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα μπορούσαν να καταλάβουν τις πρωτεύουσες της Εσθονίας ή της Λετονίας σε λιγότερο από τρεις ημέρες.

Ευτυχώς, η προσθήκη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη συμμαχία δίνει στο ΝΑΤΟ περισσότερες επιλογές από ποτέ στη Βαλτική Θάλασσα.  

*Ο James Stavridis είναι απόστρατος ναύαρχος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ,  πρώην διοικητής του ΝΑΤΟ, αντιπρόεδρος παγκόσμιων υποθέσεων στον Όμιλο Carlyle. Είναι στα διοικητικά συμβούλια της Fortinet, της NFP, της Ankura Consulting Group και της Neuberger Berman και έχει συμβουλεύσει την Shield Capital, μια εταιρεία που επενδύει στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Βαθύ «κούρεμα» στους μισθούς λόγω εισφορών και κρατήσεων
• Σημαντική εξέλιξη: Η κεντρική τράπεζα της Σουηδίας μείωσε το επιτόκιό της μετά απο 8 χρόνια