Πέντε ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντήσει η διοίκηση της Facebook

του Jeffrey Sonnenfeld

Στον απόηχο του σκανδάλου της Cambridge Analytica, η δημόσια εικόνα του Facebook έχει υποστεί σοβαρή ζημιά. Το πραγματικό, όμως, πρόβλημα της εταιρείας είναι ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος Mark Zuckerberg και η διευθύντρια λειτουργιών Sheryl Sandberg εξακολουθούν να μην ξέρουν πώς να λύσουν τα θεμελιώδη προβλήματα της εταιρείας.

Ο Zuckerberg τελικά αναφέρθηκε στο σκάνδαλο την περασμένη εβδομάδα σε μια σειρά αναρτήσεων στο Facebook και συνεντεύξεων σε μέσα ενημέρωσης, ενώ χθες μέσω ολοσέλιδης καταχώρησης σε κυριακάτικες εφημερίδες της Μεγάλης Βρετανίας απολογήθηκε για την  για την «παραβίαση της εμπιστοσύνης» από την πλευρά του μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Ισχυρίστηκε ότι στο μέλλον η τεχνολογική εταιρεία θα παρακολουθεί στενότερα τους πωλητές και θα ελέγχει τυχόν ύποπτες δραστηριότητες εφαρμογών.

Η Sandberg εμφανίστηκε στο CNBC την Πέμπτη το βράδυ και, απαντώντας σε μια ερώτηση σχετικά με τη χρήση της πλατφόρμας από τη Ρωσία για τη χειραγώγηση των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ το 2016, ζήτησε «κάτι-σαν-συγνώμη», λέγοντας: «Σίγουρα δεν συνειδητοποιήσαμε τη σοβαρότητα της κατάστασης νωρίτερα».

Όλες αυτές οι δηλώσεις ακούγονται ωραία, αλλά δεν θα επιλύσουν τα βαθύτερα ζητήματα που μαστίζουν το Facebook. Εάν ο Zuckerberg και η Sandberg θέλουν να τους εμπιστευθούν ξανά οι χρήστες, θα πρέπει να απαντήσουν σε αυτές τις πέντε ερωτήσεις:

Σιωπή
Πού οφείλεται η παρατεταμένη σιωπή αφότου οι New York Times αποκάλυψαν την είδηση της παραβίασης δεδομένων;

Η Mary Barra της General Motors, ο Jamie Dimon της JPMorgan, ο David Neeleman της JetBlue Airways, ο Robert Eckert της Mattel και ο James Burke της Johnson & Johnson υιοθέτησαν στο παρελθόν την άμεση εμπλοκή με κρίσεις, ακόμη και αν δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πλήρως τι γνώριζαν, και δεν είχαν και έτοιμο τρόπο για να βρουν ό,τι δεν γνώριζαν ακόμη.  Οι Zuckerberg και Sandberg, από την άλλη πλευρά, δεν ήταν καταρχήν πουθενά διαθέσιμοι, στέλνοντας αντ’ αυτών τον αντιπρόεδρο και τον αναπληρωτή νομικό σύμβουλό τους για να απευθυνθούν στους υπαλλήλους ύστερα από πολλές ημέρες δημόσιας αγανάκτησης. Ακόμα και τώρα, γιατί οι ηγέτες του Facebook δεν έχουν προγραμματίσει μια συνέντευξη Τύπου, στην οποία δεν θα είναι σε θέση να ελέγξουν τις ερωτήσεις που θα τεθούν από ενημερωμένους και ανεξάρτητους δημοσιογράφους;

Αλήθεια
Γιατί ο Zuckerberg και η Sandberg δεν μίλησαν με ειλικρίνεια για τη χρήση της πλατφόρμας που έκανε η Ρωσία για να επηρεάσει τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016;

Ο Alex Stamos, επικεφαλής ασφάλειας πληροφοριών του Facebook, και η ομάδα του βρήκαν στοιχεία βάσει των οποίων η Ρωσία είχε χρησιμοποιήσει το Facebook για να διασπείρει προπαγάνδα την περίοδο των εκλογών. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, ο Zuckerberg δήλωνε δημοσίως πως ήταν μια «αρκετά τρελή ιδέα»  το ότι τα fake news επηρέασαν την ψηφοφορία.

Δείτε ακόμη: Γιατί έχασαν οι 500 πλουσιότεροι του κόσμου 436 δισ. δολάρια το τελευταίο δίμηνο;

Μετοχές
Γιατί ο Zuckerberg πουλάει τις μετοχές του στο Facebook με τόσο έντονους ρυθμούς κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, ενώ παράλληλα καθησυχάζει τους επενδυτές;

Ο διευθύνων σύμβουλος ρευστοποίησε πρόσφατα σχεδόν 210 εκατομμύρια δολάρια, ως μέρος του σχεδίου που είχε ήδη ανακοινώσει για πώληση 35-75 εκατομμυρίων μετοχών του Facebook για τη χρηματοδότηση φιλανθρωπικών προσπαθειών. Τέτοια προγραμματισμένα σχέδια μπορούν να σταματούν ανά πάσα στιγμή. Θα είχε νόημα να το κάνει αυτό σε μια τέτοια έκτακτη στιγμή, με την εταιρεία να χάνει περισσότερο από το 10% της αξίας της από το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Φήμη
Πώς μπορεί το Facebook να διορθώσει το προβληματικό επιχειρηματικό του μοντέλο;

Η εταιρεία εξαρτάται από τη συλλογή δεδομένων από τα 2 δισεκατομμύρια χρήστες της σε όλο τον κόσμο και τη χρήση αυτών των δεδομένων για να βοηθήσει εμπορικές ή πολιτικές οντότητες να προσεγγίσουν στοχευμένα τους χρήστες με διαφημίσεις. Με την αξία του brand σε ελεύθερη πτώση, αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο μπορεί να κινδυνεύει. Ο Elon Musk την Παρασκευή διέγραψε τις σελίδες Facebook των δύο εταιρειών του, Tesla και SpaceX, καθώς και την προσωπική του σελίδα. Και η Mozilla ανακοίνωσε ότι αναστέλλει όλες τις διαφημίσεις στην πλατφόρμα.

Μένει να δούμε αν κάποια τμήματα της εταιρείας, όπως το Instagram και το WhatsApp, είναι επίσης ευάλωτα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνιδρυτής του WhatsApp, Brian Acton, είπε στους 35.000 followers του στο Twitter να διαγράψουν το Facebook.

Λογοδοσία
Πώς μπορεί να αποφευχθεί μια τέτοια καταστροφή στο μέλλον;

Ο Zuckerberg έχει ελάχιστη υποχρέωση λογοδοσίας προς τους μετόχους, αφού κατέχει σχεδόν το 60% των μετοχών του Facebook και έναν συνακόλουθο αριθμό ψήφων. Δεν μπορεί να αντικατασταθεί χωρίς τη συγκατάθεσή του, όπως συμβαίνει τώρα με τον Πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping, τον Ρώσο Πρόεδρο Vladimir Putin, και τον πρόεδρο της Alibaba Jack Ma. Ίσως η διδακτική ιστορία του ιδρυτή της Apple, Steve Jobs, ο οποίος είχε «πεταχτεί» κάποτε έξω από την εταιρεία που ο ίδιος δημιούργησε, να έπεισε τον Zuckerberg να διασφαλίσει τη θέση του.

Παραδείγματα όπως εκείνα των Idi Amin, Papa Doc Duvalier και Ferdinand Marcos μας θυμίζουν ότι υπάρχει ένα μεγάλο τίμημα για όσους υιοθετούν το μοντέλο του «ισόβιου αυτοκράτορα».

Δεν είναι σαφές γιατί το διοικητικό συμβούλιο του Facebook έχει παραμείνει τόσο σιωπηλό εν μέσω αυτής της αμφιλεγόμενης κατάστασης. Όμως, σε κάθε περίπτωση, είναι ώρα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου να αντιμετωπίσουν την προφανή αποτυχία της ηγεσίας της εταιρείας. Ίσως είναι καιρός ο Zuckerberg να παραδώσει τουλάχιστον έναν τίτλο του – πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου – σε κάποιον άλλο όπως ο Kenneth Chenault, πρώην διευθύνων σύμβουλος της American Express.

Δείτε ακόμη: Μήπως ήρθε η ώρα για τη ρύθμιση του Facebook και της Google;