Περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας ή όχι; Η Ευρώπη διχάζεται

Από την Αγγλία μέχρι την Δανία, πολλές ευρωπαϊκές χώρες χαλαρώνουν τα περιοριστικά μέτρα κατά της Covid. Η τάση αυτή διχάζει τους ειδικούς, οι διαφωνίες των οποίων τονίζουν τις αβεβαιότητες για το άμεσο και το απώτερο μέλλον της πανδημίας.

«Αντίο στους περιορισμούς και καλωσόρισμα στην ζωή όπως την ξέραμε πριν από τον ιό», δήλωσε η Μέτε Φρέντερικσεν, η πρωθυπουργός της Δανίας.

Η χώρα της ήρε την Τρίτη το μεγαλύτερο μέρος των περιορισμών, όπως το υγειονομικό πιστοποιητικό και η υποχρεωτική χρήση μάσκας. Οι αρχές εκτιμούν ότι η παραλλαγή Ομικρον, πολύ πιο μεταδοτική από τις προκατόχους της, εμφανίζεται ως περιορισμένη απειλή για την υγεία.

Χθες Πέμπτη, ήταν η σειρά της Αγγλίας που ήρε τους περισσότερους περιορισμούς που ίσχυαν ακόμη και ήταν ήδη ηπιότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο: μάσκα στους εσωτερικούς δημόσιους χώρους και εμβολιαστικό πάσο για τις μεγάλες εκδηλώσεις.

Η τάση αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Γαλλία, η οποία, παρά μία ελαφρά χαλάρωση του προγράμματος των περιοριστικών μέτρων την επόμενη εβδομάδα, δεν προβλέπει την κατάργηση του πιστοποιητικού εμβολιασμού.

Ποιες χώρες κάνουν την καλύτερη επιλογή; Η απάντηση δεν έχει δοθεί, διότι η άρση των περιοριστικών μέτρων προκαλεί διαφωνίες μεταξύ των ειδικών ως προς τον ρυθμό και τον χρόνο.

Τι συμβαίνει με την υποπαραλλαγή BA.2;

Μόλις ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα η άρση των περιορισμών από τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον προκάλεσε αντιδράσεις μεταξύ των ειδικών.

Ορισμένοι ειδικοί στηρίζουν συνολικά τις αποφάσεις της κυβέρνησης, η οποία επισημαίνει ότι η Ομικρον έχει μεν προκαλέσει αστρονομικό αριθμό κρουσμάτων, δεν προκάλεσε δε κατακλυσμό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας: είτε διότι είναι λιγότερο λοιμογόνα, είτε διότι ο πληθυσμός είναι καλύτερα προστατευμένος λόγω του εμβολιασμού.

«Σε επιδημιολογικό επίπεδο, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν βρέθηκε ποτέ σε μία τόσο ευνοϊκή κατάσταση από την αρχή της πανδημίας», λένε ορισμένοι επιδημιολόγοι. Αλλοι συνάδελφοί τους διαφωνούν με την πολύ εσπευσμένη εγκατάλειψη των περιοριστικών μέτρων και εκφράζουν ανησυχίες.

Αυτήν την στιγμή, ακόμη και λιγότερο λοιμογόνα, η Ομικρον επιβαρύνει αρκετά τα νοσοκομεία. Ο αριθμός των θανάτων που συνδέονται με την Covid αυξάνεται στην Δανία, ενώ στην Αγγλία έχει επιπεδωθεί, αφού σταμάτησε την πτωτική του πορεία.

Οι πλέον απαισιόδοξοι ανησυχούν για τις επιπτώσεις της υποπαραλλαγής BA.2 της Ομικρον, η οποία εμφανίζεται ακόμη πιο μεταδοτική.

Η μεγάλη κυκλοφορία του ιού απειλεί με σοβαρή νόσηση τις πλέον ευάλωτες κατηγορίες: τους ανεμβολίαστους, τους ανοσοκατεσταλμένους, τους πολύ ηλικιωμένους…

«Αν δεν έχουμε αρκετή υπομονή για να αναλάβουμε το έλεγχο του παρόντος επιδημικού κύματος, θα εγκαταλείψουμε μία σημαντική μειονότητα, ίσως εκατομμύρια ανθρώπους», προειδοποιεί ο ιολόγος Stephen Griffin.

Διαφορές από χώρα σε χώρα

Οι διχογνωμίες αυτές κρύβουν ωστόσο ορισμένες πιο μετριοπαθείς θέσεις. Αντί να κρίνεται ως σύνολο η χαλάρωση των μέτρων, μπορούν να γίνουν διακρίσεις μεταξύ των χωρών.

Η Δανία έλαβε την απόφασή της με βάση τρία κριτήρια: το γεγονός ότι η Ομικρον είναι λιτότερο λοιμογόνα, το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού του πληθυσμού και το γεγονός ότι τα νοσοκομεία έχουν ακόμη περιθώρια για να αντισταθούν στο σοκ.

Τα δύο πρώτα κριτήρια ισχύουν για όλες σχεδόν τις χώρες της δυτικής Ευρώπης, αλλά το τρίτο μπορεί να εξαρτάται από την κατάσταση κάθε τοπικού συστήματος υγείας. Για παράδειγμα, η Δανία έχει αποδείξει ότι έχει μεγαλύτερη ικανότητα στην διαχείριση της υγειονομικής κρίσης σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Πιο μακροπρόθεσμα, ορισμένοι ειδικοί φοβούνται την υπερβολική αισιοδοξία των κυβερνήσεων που διαμορφώνουν την ιδέα ότι η Covid βρίσκεται οριστικά υπό έλεγχο.

Είναι ένα επικίνδυνο στοίχημα, με δεδομένες τις αβεβαιότητες γύρω από το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων, ίσως σοβαρότερων, παραλλαγών.

Η προοπτική αυτή, η οποία απειλεί να αναζωπυρώσει την επιδημία, ευνοείται από την μεγάλη κυκλοφορία του ιού, γεγονός που ωθεί ορισμένους επιστήμονες να ανησυχούν για τις επιπτώσεις μίας υπερβολικής χαλάρωσης των περιορισμών.

Ομως, «άρση ή όχι των μέτρων δεν αλλάζει τα πράγματα, διότι η αποτελεσματικότητά τους στον έλεγχο της μετάδοσης είναι αυτήν την στιγμή πολύ μικρή απέναντι σε μία παραλλαγή όπως η Ομικρον», λέει ο επιδημιολόγος Antoine Flahaut του Institute of Global Health της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Γενεύης θεωρώντας ότι είναι προτιμότερο οι προσπάθειες να επικεντρωθούν στον εξαερισμό των κλειστών χώρων για την αποτροπή της εξάπλωσης του ιού.