Pharos: Το πρώτο ελληνικό εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης
Εμπρός τις εργασίες έβαλε το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έπειτα από την επίσημη ανακοίνωση της έναρξης υλοποίησης του πρώτου ελληνικού εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης με την επωνυμία «Pharos: The Greek AI Factory for accelerating AI innovation», που έγινε χθες σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του αρμόδιου υπουργείου, παρουσία δημοσιογράφων.
Επένδυση 30 εκατ. ευρώ
Πρόκειται για μια επένδυση ύψους 30 εκατ. ευρώ, με τον προϋπολογισμό να καλύπτεται κατά 15 εκατ. ευρώ από εθνική χρηματοδότηση, ενώ το υπόλοιπο, θα προέλθει από την Κοινή Επιχείρηση EuroHPC Joint Undertaking EuroHPCJU, που είναι υπεύθυνο για τις υπερυπολογιστικές υποδομές της Ε.Ε. Κομβικό ρόλο στη χρηματοδότηση θα έχει το Υπερταμείο, ώστε να υπάρξει μόχλευση πόρων και κινητοποίηση του οικοσυστήματος καινοτομίας, γεγονός που επιβεβαίωσε και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, μέσα από σχετικές δηλώσεις του. «Με το AI Factory ενώνουμε δυνάμεις, ώστε μέσω του συνδυασμού υποδομών, δεδομένων και δεξιοτήτων να δώσουμε ευκαιρίες σε startup επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια να αναπτύξουν λύσεις βασισμένες στην TN. Δεν πρόκειται για κάτι εσωστρεφές προς το δημόσιο, αλλά αντίθετα στόχος μας είναι το “εργοστάσιο” ΤΝ να λειτουργήσει ως παράγοντας εξωστρέφειας και όλοι μαζί ιδιωτικός και δημόσιος τομέας να αξιοποιήσουμε την ΤΝ για την ανάπτυξη της χώρας, να εργαστούμε και να κρατήσουμε το ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα», τόνισε ο ίδιος κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Σημειωτέον, ότι το έργο σχεδιάστηκε και υλοποιείται από την εθνική κοινοπραξία με επικεφαλής το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET, ο τεχνολογικός φορέας του αρμόδιου υπουργείου, ενώ καθοριστικό ρόλο θα έχουν το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» και το Υπερταμείο, σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Επιτροπής Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού (Strategic Foresight) της κυβέρνησης.
Ειδικότερα, ο «Pharos» -με διάρκεια υλοποίησης τους 36 μήνες- θα παρέχει ένα σύνολο υπηρεσιών προκειμένου να αποτελέσει το «one-stop-shop» σημείο όπου επιχειρήσεις και οργανισμοί θα μπορέσουν να αποκτήσουν τεχνογνωσία και υποστήριξη για την ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, δεδομένα και εργαλεία, ακόμα και υποστήριξη για τη βιωσιμότητά τους. Σε πρώτη φάση, ο «Pharos» θα επικεντρωθεί σε τρεις στρατηγικούς πυλώνες:
– Την υγεία, με στόχο την ανάπτυξη ανώνυμων και έτοιμων για τεχνητή νοημοσύνη συνόλων δεδομένων υγείας (π.χ. ηλεκτρονικά αρχεία υγείας) που θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης με προγνωστικές αναλύσεις για χρόνιες ασθένειες και εξατομικευμένη φροντίδα ασθενών.
– Τον πολιτισμό και τη γλώσσα, ώστε να ψηφιοποιηθούν, να διατηρηθούν και να προωθηθούν η πολιτιστική κληρονομιά και η γλώσσα της χώρας μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, υποστηρίζοντας τη δημιουργία ενός χώρου δεδομένων για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Αυτός ο χώρος θα ενθαρρύνει την έρευνα, θα ενισχύσει τους διεθνείς δεσμούς και θα αξιοποιήσει τα πολιτιστικά αγαθά για την καινοτομία στα μέσα ενημέρωσης, τις τέχνες και την εκπαίδευση.
– Την αειφορία (ενέργεια, περιβάλλον, κλίμα), με στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των ενεργειακών απαιτήσεων. Με βάση την τεχνητή νοημοσύνη θα υπάρξουν προτάσεις για τη διαχείριση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και των πόρων, καθώς και για τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.
Το χρονικό
Στις επτά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατέθεσαν πρόταση για τη δημιουργία εργοστασίου τεχνητής νοημοσύνης συμπεριλήφθηκε η Ελλάδα, με την κυβέρνηση να έχει τοποθετήσει ψηλά τον πήχυ όσον αφορά την εφαρμογή της σε διάφορους χώρους, καθώς οι τεχνολογίες αιχμής ηγούνται πλέων των παγκόσμιων εξελίξεων, ειδικά στον τομέα του GovTech. Οι προθέσεις της κυβέρνησης για τη δημιουργία οικοσυστημάτων καινοτομίας έχουν επιβεβαιωθεί από δύο διαφορετικά «μέτωπα». Το ένα αφορά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος ανέφερε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορέσει να μεταμορφώσει τη χώρα, τονίζοντας ότι η δεύτερη τετραετία διακυβέρνησής του καθορίζεται από την AI και από το πώς αυτή θα απλουστεύσει την καθημερινότητα των πολιτών. Από την άλλη, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης κατέθεσε πρόταση τον περασμένο Νοέμβριο στις ευρωπαϊκές Αρχές για να δημιουργηθεί στην Ελλάδα το πρώτο AI Factory -έπειτα από το σχετικό κάλεσμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον περασμένο Σεπτέμβριο- με την επωνυμία «Pharos: The Greek AI Factory for accelerating AI innovation». Μετά την ευρωπαϊκή έγκριση, η έναρξη των εργασιών για τη δημιουργία του «Pharos» ανακοινώθηκε και επισήμως χθες ενώ, παράλληλα, πραγματοποιήθηκε και η πρώτη συνεδρίαση των εμπλεκόμενων φορέων του έργου.
Τα εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης είναι μια πρωτοβουλία της Ε.Ε. που θα ενισχύσει τις ικανότητες της Ευρώπης στον τομέα της AI και της υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων. Η πρόσκληση για τη δημιουργία των ευρωπαϊκών AI Factories υποστηρίζεται από σχεδόν 1 δισ. ευρώ από τα ευρωπαϊκά προγράμματα «Ψηφιακή Ευρώπη» και «Ορίζοντας Ευρώπη» και από ίσο ποσό χρηματοδότησης από τα κράτη-μέλη.
