Ποιες καταθέσεις «γλιτώνουν» από τις κατασχέσεις της εφορίας

Στο στόχαστρο των ελεγκτικών αρχών βρίσκονται πολλά νοικοκυριά που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις και αφήνουν απλήρωτες τις οφειλές τους στην εφορία, με τις κατασχέσεις μισθών και καταθέσεων να είναι καθημερινά χιλιάδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Μάιο, πριν δηλαδή αρχίσει να τρέχει η πληρωμή του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ, οι φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 550 εκατ. ευρώ.

Οι κατασχέσεις το 2017, έφτασαν σε 1.721.911, με αύξηση 12,6% σε σχέση με το 2016. Τα στοιχεία ενσωματώνονται στην έκθεση απολογισμού της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για το περασμένο έτος, από την οποία προκύπτει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των φορολογουμένων με ληξιπρόθεσμες οφειλές χρωστούν έως 500 ευρώ.

Οι λύσεις που εξετάζει η ΑΑΔΕ

Όπως αναφέρουν πηγές της ΑΑΔΕ εάν, για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμο χρέος στην εφορία 10.000 ευρώ και δεν το εξυπηρετεί, θα επιδοθεί εντολή κατάσχεσης τραπεζικού λογαριασμού. Εάν στον λογαριασμό υπάρχουν 1.000 ευρώ, το ποσό αυτό θα αποδοθεί στην εφορία και ο λογαριασμός θα παραμείνει δεσμευμένος έως ότου αποπληρωθεί το σύνολο του χρέους.

Μελετάται επίσης εφόσον ο φορολογούμενος ενταχθεί σε ρύθμιση της οφειλής και είναι συνεπής ως προς την εξυπηρέτησή της, να αποδεσμεύεται άμεσα κάθε μήνα ένα ποσό από τον τραπεζικό λογαριασμό του.

Σημειώνεται ότι υπό το ισχύον καθεστώς, όπως αναφέρει και η ΑΑΔΕ, «είναι δυνατή η άρση επιβληθεισών κατασχέσεων στα χέρια τρίτων», εφόσον:

1. Εξοφληθεί το ποσόν για το οποίο εκδόθηκε το κατασχετήριο στα χέρια τρίτου.
2. Έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής οφειλών του άρθρου 51 του ν. 4305/2014, το οποίο τηρείται και συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Έχει εξοφληθεί ποσοστό 50% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής,

β) έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,

γ) έχει εξεταστεί κατά περίπτωση η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής, όπως ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 51 του ν. 4305/2014,

δ) η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων της ρύθμισης του ν. 4305/2014 και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί.

3. Έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης βάσει των διατάξεων των άρθρων 1-17 του ν. 4321/2015 «Ρυθμίσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας» και συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Έχει εξοφληθεί ποσοστό 25% της αρχικής βασικής ρυθμιζόμενης οφειλής πριν από οποιαδήποτε απαλλαγή, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το ποσόν της προκαταβολής του άρθρου 15 του ν. 4321/2015,

β) έχει υποβληθεί σχετική αίτηση από τον οφειλέτη,

γ) έχει εξεταστεί κατά περίπτωση η συνδρομή των προϋποθέσεων υπαγωγής στη ρύθμιση και μη απώλειας αυτής, όπως αναφέρονται στα σχετικά κεφάλαια της αριθ. ΠΟΛ.1080/2015 (Β’628, ΑΔΑ: Β5Ν0Η-ΖΥΠ) απόφασης του υπουργού Οικονομικών «Ειδικά θέματα και λεπτομέρειες εφαρμογής της ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών στη φορολογική διοίκηση του ν. 4321/2015 (Α’ 32)»,

δ) η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά σε χρέη που έχουν υπαχθεί και εξοφληθεί στο πλαίσιο των διατάξεων του ν. 4321/2015 και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί. Λοιπές επιβληθείσες κατασχέσεις στα χέρια τρίτων για τις οποίες δεν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις δεν αίρονται.

Όσο  «φουσκώνουν» τα ληξιπρόθεσμα χρέη, τόσο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων πατά παραπάνω το γκάζι των κατασχέσεων καθώς είναι το μέτρο εκείνο που φέρνει ζεστό χρήμα στα δημόσια ταμεία. Τα κατασχετήρια που φεύγουν καθημερινά από τις τράπεζες είναι περισσότερα από 5.000 (1.300 κατασχετήρια ανά τράπεζα). Βέβαια δεν γίνονται τόσες κατασχέσεις αφού πολλοί τραπεζικοί λογαριασμοί είτε είναι άδειοι είτε προστατεύονται από το ακατάσχετο όριο.

Η «δαγκάνα» της  ΑΑΔΕ «πιάνει» τους τραπεζικούς λογαριασμούς του οφειλέτη για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμου χρέους που έχει ο φορολογούμενος και βάζει στο «χέρι» τα ποσά των καταθέσεων (εφόσον βέβαια υπάρχουν υπόλοιπα στους λογαριασμούς).

Από την κατάσχεση γλιτώνουν:

Μισθοί, συντάξεις και λοιπά βοηθήματα καταβαλλόμενα τακτικά από ασφαλιστικά ταμεία, εφόσον έχουν κατατεθεί σε έναν συγκεκριμένο λογαριασμό μισθοδοσίας, ο οποίος έχει δηλωθεί ηλεκτρονικά από τον οφειλέτη, στην ΑΑΔΕ. Στην περίπτωση αυτή ισχύει ακατάσχετο όριο 1.250 ευρώ.

Ορισμένα κοινωνικά επιδόματα, όπως το επίδομα ανεργίας που καταβάλλεται από τον ΟΑΕΔ, τα επιδόματα τέκνων και τα ειδικά επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων, που καταβάλλονται από τον ΟΓΑ. Για να μην κατασχεθούν τα ποσά αυτά όταν βρίσκονται κατατεθειμένα σε τραπεζικό λογαριασμό του οφειλέτη, θα πρέπει να μην υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ και ο λογαριασμός στον οποίο έχουν κατατεθεί να έχει δηλωθεί ηλεκτρονικά από τον οφειλέτη στην ΑΑΔΕ ως «ο ένας και μοναδικός λογαριασμός για τον οποίο ισχύει ακατάσχετο όριο καταθέσεων μέχρι 1.250 ευρώ».

Οποιασδήποτε άλλης προέλευσης χρηματικό υπόλοιπο μέχρι 1.250 ευρώ υπάρχει σε τραπεζικό λογαριασμό που έχει δηλωθεί από τον οφειλέτη ως ο «ένας και μοναδικός λογαριασμός για τον οποίο ισχύει ακατάσχετο όριο καταθέσεων μέχρι 1.250 ευρώ.

Ακατάσχετο είναι και το ποσό των 1.000 ευρώ της φορολοταρίας.

Από την αρχή του 2018 μέχρι και το τέλος Μαΐου εισέρρευσαν στα ταμεία της φορολογικής διοίκησης από παλιές και νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές συνολικά 2,35 δισ. ευρώ

Οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές που εισπράχθηκαν, δηλαδή οφειλές που δημιουργήθηκαν εντός του 2018, ανήλθαν σε 797 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, το ποσό αυτό είναι πολύ περιορισμένο σχέση με τις συνολικές νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές, δηλαδή αυτές που δημιουργήθηκαν εντός του έτους. Συγκεκριμένα, στο 5μηνο Ιανουαρίου- Μαΐου έχουν δημιουργηθεί 4,76 δισ. ευρώ νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Οι παλιές ληξιπρόθεσμες οφειλές που εισπράχθηκαν, δηλαδή οφειλές που είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως και το τέλος του 2017, ανήλθαν έως το Μάιο στα 1,55 δισ. ευρώ

Τέλος συνολικά την τριετία 2015-2017 οι φορολογούμενοι έχουν πληρώσει για καθυστερούμενες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση το υπέρογκο ποσό των 14,2 δισ. ευρώ.