Πίνακες: Σε ποιους χρωστάει το ελληνικό κράτος

Ενδιαφέρονται είναι τα στοιχεία που δείχνει το σχέδιο του προϋπολογισμού για το ελληνικό χρέος, ενόψει και της «μάχης» για την ελάφρυνσή του στο Eurogroup του Δεκεμβρίου.

Συγκεκριμένα το δημόσιο χρέος αναμένεται να διαμορφωθεί στο 176,5% του ΑΕΠ παρουσιάζοντας μείωση συγκριτικά με το 2016 που θα διαμορφωθεί στο 180,3% του ΑΕΠ.  Ωστόσο προβλέπεται να αυξηθεί σε απόλυτα μεγέθη και να ανέλθει στα 319,200 δισ. ευρώ το 2017 έναντι 315,400 δισ. ευρώ το 2016.

Οι ταμειακές δαπάνες για τόκους, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 5.600 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 330 εκατ. ευρώ, έναντι του Προϋπολογισμού 2016.

Στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται πως οι αποφάσεις του Eurogroup της 25ης Μαΐου 2016 επιβεβαίωσαν την ισχυρή βούληση των θεσμών για τη σταδιακή εφαρμογή ενός πακέτου εξειδικευμένων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους προκειμένου να ενισχυθεί η βιωσιμότητά του, η οποία θα αξιολογείται πλέον με τον δείκτη των μικτών χρηματοδοτικών αναγκών (Gross Financing Needs). Όπως τονίζεται, με βάση τον δείκτη αυτό, οι ετήσιες μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες πρέπει να παραμένουν κάτω του 15% ως ποσοστό του ΑΕΠ σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα (σ.σ. μέχρι το 2038) και κάτω του 20% μακροπρόθεσμα (σ.σ. μετά το 2028).

Σύμφωνα με το κείμενο του Προϋπολογισμού 2017 τα βραχυχρόνια μέτρα ελάφρυνσης του χρέους εστιάζονται κυρίως στην εξομάλυνση των λήξεων των δανείων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και τη μείωση του επιτοκιακού τους κινδύνου, ενώ προβλέπεται η εφαρμογή επιπλέον πακέτου μέτρων μεσοπρόθεσμα, εφόσον κριθεί απαραίτητο για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους.

Το συνολικό ύψος του δανεισμού του Δημοσίου το 2017 -χρηματοδοτικές ανάγκες του Κρατικού Προϋπολογισμού- τοποθετείται στον Προϋπολογισμό στα 5,7 δισ. ευρώ.

Το δε χρέος της γενικής κυβέρνησης για το διάστημα από 31/12/2016 μέχρι 31/12/2017 προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 3,8 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της κάλυψης των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού και της χρηματοδότησης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.

Όπως ξεκαθαρίζεται σχετικά στον Προϋπολογισμό η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου για το έτος 2017 θα συνεχίσει να υλοποιείται και μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων και με περαιτέρω επέκταση και εμβάθυνση του προγράμματος πράξεων διαχείρισης ταμειακής ρευστότητας υπό τη μορφή repo agreements, τις οποίες συνάπτει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ).

Στη βάση αυτή το 2017 θα διατηρηθούν οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, όπως είναι η διατήρηση του συναλλαγματικού κινδύνου στα σημερινά ελάχιστα επίπεδα για τα δάνεια εκτός ευρώ και η βελτίωση της αναλογίας χρέους σταθερού επιτοκίου στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.

«Καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη των προαναφερόμενων διαχειριστικών στόχων θα έχουν τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που αναμένεται να τύχουν εφαρμογής από τα τέλη του τρέχοντος έτους έως τη λήξη του παρόντος προγράμματος, δηλαδή μέχρι τα μέσα του 2018, όπως αναφέρεται στις αποφάσεις του Eurogroup του Μαΐου 2016. Τα μέτρα αυτά θα έχουν ως κύρια επιδίωξη, εκτός άλλων, την αντιστάθμιση σημαντικού μέρους των κινδύνων αγοράς που ενυπάρχουν στο υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο χρέους και την περαιτέρω ομαλοποίηση του προφίλ λήξεων αυτού με στόχο τη σταθεροποίηση-προβλεψιμότητα των μελλοντικών δαπανών εξυπηρέτησης», σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση.

Διαβάστε ακόμη: Η ακτινογραφία του Προϋπολογισμού: Χρονιά φόρων το 2017

Αναλυτικά:
Το 2017 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 330.070 εκατ. ευρώ ή 182,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 4,2 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2016.

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 315.400 εκατ. ευρώ ή 180,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2016, έναντι 311.673 εκατ. ευρώ ή 177,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2015. Το 2017, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 319.200 εκατ. ευρώ ή 176,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση 3,8 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2016.

Οι αποδόσεις των ελληνικών τίτλων
Tο βραχυχρόνιο κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, όπως αυτό αποτυπώνεται στις δημοπρασίες εντόκων γραμματίων 13 και 26 εβδομάδων, παραμένει σταθερό σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Στις δημοπρασίες του Σεπτεμβρίου του 2016 τα επιτόκια διαμορφώθηκαν εκ νέου στο 2,97% για τα εξάμηνα και 2,70% για τα τρίμηνα έντοκα γραμμάτια.

Η καμπύλη αποδόσεων του Ελληνικού Δημοσίου έχει θετική κλίση (steepening curve) για βραχυπρόθεσμες διάρκειες μέχρι 3 έτη, ενώ για μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διάρκειες παρουσιάζει ελαφρά καθοδική κλίση.

Η διαφορά απόδοσης (yield spread) μεταξύ του 10-ετούς ελληνικού και του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου αναφοράς παρουσίασε έντονη μεταβλητότητα, με συνεχείς αυξομειώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του 2016. Από τα τέλη του Αυγούστου το περιθώριο απόδοσης υποχωρεί σταδιακά έναντι του γερμανικού κάτω από τις 900 μονάδες και διαμορφώνεται στα τρέχοντα επίπεδα των 850 μονάδων βάσης. Αντίστοιχη μεταβλητότητα παρουσιάζουν και οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων με την τρέχουσα απόδοση του δεκαετούς ομολόγου να διαμορφώνεται γύρω στο 8,3%.
Κατά τη διάρκεια του 2016 οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών τίτλων των υπόλοιπων χωρών του νότου της ευρωζώνης, όπως η Ιταλία, το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Γαλλία, εξακολουθούν να κινούνται κοντά στα ιστορικά χαμηλά τους επίπεδα.

Πρωτογενής αγορά τίτλων
Κατά το έτος 2016 δεν υπήρξε οποιαδήποτε έκδοση ομολόγων μέσω δημοπρασίας ή κοινοπραξίας στην πρωτογενή αγορά.

Κατά τη διάρκεια του έτους το Ελληνικό Δημόσιο συνέχισε να εκδίδει τίτλους βραχυπρόθεσμης διάρκειας. Η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση πραγματοποιήθηκε με μηνιαίες εκδόσεις εντόκων γραμματίων διάρκειας 13 και 26 εβδομάδων και σύναψη συμφωνιών repos κυρίως με τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Στις 30/09/2016 το ανεξόφλητο υπόλοιπο των ΕΓΕΔ ανερχόταν σε 14.873,3 εκατ. ευρώ και υπό τις παρούσες συνθήκες αναμένεται να παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα και το επόμενο έτος, ενώ τα repos ανήλθαν σε 11.502,4 εκατ. ευρώ. Ο μεσοσταθμικός συντελεστής κάλυψης των δημοπρασιών ΕΓΕΔ διαμορφώθηκε στο 1,33. Το μέσο σταθμικό επιτόκιο νέου δανεισμού, το οποίο διαμορφώθηκε από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων και τα δάνεια που χορηγήθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), έως 30/09/2016 διαμορφώθηκε στο 2,44%, ενώ η μέση φυσική διάρκεια του νέου δανεισμού διαμορφώθηκε σε 10,8 έτη έναντι 12,3 έτη την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Δευτερογενής αγορά τίτλων
Η συνολική αξία των συναλλαγών που καταγράφηκε στο Σύστημα Άυλων Τίτλων της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία περιλαμβάνει τις αγοραπωλησίες τίτλων και τις συμφωνίες επαναγοράς στην εξωχρηματιστηριακή αγορά (over-the-counter) και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες διαπραγμάτευσης, διαμορφώθηκε σε 263,70 δισ. ευρώ το γ’ τρίμηνο του 2016 έναντι 279,78 δισ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2016, ενώ το α’ τρίμηνο του 2016 είχε διαμορφωθεί σε 132,06 δισ. ευρώ.

Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2016, το 71% της συναλλακτικής δραστηριότητας στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ) επικεντρώθηκε στους βραχυπρόθεσμους τίτλους με διάρκεια έως 3 έτη, το 14% στους μεσοπρόθεσμους τίτλους με διάρκεια έως 10 έτη και το 15% σε μακροπρόθεσμους τίτλους με διάρκεια έως 30 έτη.

Η κατανομή της αξίας των συναλλαγών της ΗΔΑΤ ανάλογα με την εναπομένουσα διάρκεια των τίτλων, κατά το τρίτο τρίμηνο του 2016, παρουσιάζεται στο διάγραμμα 4.6.