Πληθωρισμός και αγοραστική δύναμη
Του Χρήστου Τσούνη
Τα τελευταία χρόνια, τα αγαθά και οι υπηρεσίες που αγοράζουμε γίνονται όλο και πιο ακριβά. Αυτό οφείλεται στον πληθωρισμό, ένα οικονομικό φαινόμενο το οποίο οδηγεί σε γενικευμένη αύξηση των τιμών. Ο πληθωρισμός λοιπόν, επηρεάζει την αγοραστική μας δύναμη, δηλαδή το πόσα αγαθά και υπηρεσίες μπορούμε να αγοράσουμε με ένα σταθερό εισόδημα. Και πως την επηρεάζει; Αρνητικά φυσικά.
Τι είναι ο πληθωρισμός;
Πριν όμως προχωρήσουμε σε λεπτομέρειες, πάμε να δούμε εν συντομία τι ακριβώς είναι ο πληθωρισμός. Με απλά λόγια, πρόκειται για την ποσοστιαία αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών σε μια οικονομία κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης περιόδου, συνήθως ενός έτους. Ως βασικό μέτρο του πληθωρισμό έχουμε τον δείκτη τιμών καταναλωτή, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τις τιμές ενός καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών που θεωρούνται απαραίτητα στην καθημερινότητα μας.
Όταν οι τιμές αυξάνονται λέμε ότι έχουμε πληθωρισμό, όταν μειώνονται (πράγμα σπάνιο) έχουμε αποπληθωρισμό και όταν αυξάνονται με δραματικά γρήγορους ρυθμούς, τότε έχουμε υπερπληθωρισμό και σε αυτή τη περίπτωση έχουμε μεγάλο πρόβλημα.
Προσοχή όμως, όταν λέμε ότι ο πληθωρισμός μειώθηκε, δε σημαίνει ότι οι τιμές των αγαθών θα πέσουν, απλά θα αυξάνονται με πιο αργό ρυθμό. Για να πέσουν οι τιμές θα σημαίνει ότι έχουμε περάσει σε αποπληθωρισμό άρα η ποσοστιαία μεταβολή θα είναι αρνητική.
Ο γενικός κανόνας, λέει ότι για να είναι μια οικονομία υγιής, θέλουμε ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού στο 2%. Για αυτό και το τελευταίο διάστημα βλέπουμε τις κεντρικές τράπεζες να προσπαθούν να μειώσουν το πληθωρισμό σε αυτό το επίπεδο.
Και πως επηρεάζεται ο πληθωρισμός; Οι παράγοντες είναι πάρα πολλοί αλλά για λόγους απλότητας ας αναφερθούμε στον βασικότερο. Την ζήτηση για αγαθά. Όσο η ζήτηση για αγαθά είναι υψηλή, τόσο οι τιμές τους θα τείνουν να αυξάνονται και όταν οι τιμές των αγαθώς αυξάνονται λέμε ότι έχουμε πληθωρισμό.
Πώς ο πληθωρισμός επηρεάζει την αγοραστική μας δύναμη;
Είπαμε ότι αγοραστική δύναμη είναι το πόσα αγαθά και υπηρεσίες μπορούμε να αγοράσουμε όταν το εισόδημα μας παραμένει σταθερό. Όταν λοιπόν οι τιμές αυξάνονται, αν δεν καταφέρουμε να αυξήσουμε και το εισόδημα μας τότε η αγοραστική μας δύναμη μειώνεται.
Για να γίνει πιο κατανοητό το παραπάνω, πάμε να δούμε ένα παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι πριν από ένα χρόνο, το εισόδημά μας ήταν 1.000 ευρώ και ένα καρβέλι ψωμί κόστιζε 1 ευρώ. Σήμερα, με τον πληθωρισμό στο 5%, το ίδιο καρβέλι ψωμί κοστίζει 1,05 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι με τα ίδια 1.000 ευρώ, ενώ πριν μπορούσαμε να αγοράσουμε 1.000 καρβέλια, τώρα αυτό το νούμερο έχει μειωθεί στα 952 καρβέλια ψωμί, δηλαδή 48 λιγότερα σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Αυτό φανταστείτε ότι συμβαίνει με όλα τα αγαθά, το εισόδημα μας παραμένει ίδιο αλλά εμείς πλέον μπορούμε να αγοράζουμε λιγότερα.
Ποιοι επηρεάζονται περισσότερο;
Ο πληθωρισμός δεν μας επηρεάζει όλους τους ίδιους. Όπως ήδη θα φαντάζεστε, τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα επηρεάζονται περισσότερο από την αύξηση των τιμών. Αυτά τα νοικοκυριά ξοδεύουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους σε βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα και ενέργεια, τα οποία μάλιστα είναι και αυτά που πλήττονται περισσότερο από τον πληθωρισμό.
Γενικότερα, όσοι δεν μπορούν να αυξάνουν το εισόδημα τους ανάλογα με τον πληθωρισμό, είναι και αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Κάποιοι λένε ότι η ακρίβεια δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε προσωπικό επίπεδο, είναι όμως αυτό αλήθεια; Εγώ θα πω πως όχι. Υπάρχουν τρόποι να επηρεαζόμαστε λιγότερο από την αύξηση του πληθωρισμού αλλά θα χρειαστεί να κάνουμε τις ανάλογες ενέργειες.
Αρχικά έχουμε τα βασικά όπως το να προσέχουμε πλέον περισσότερο το τι αγοράζουμε, να συγκρίνουμε τιμές και να αναζητάμε προσφορές. Αλλά αυτά δεν θα μας βοηθήσουν και τόσο πολύ αφού κάποια στιγμή ακόμα και τα πιο φθηνά προϊόντα θα ακριβύνουν.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι να βρούμε τρόπους να αυξάνουμε το εισόδημα μας ανάλογα με το πως κινείται ο πληθωρισμός. Δηλαδή, αν ο πληθωρισμός σε ετήσια βάση είναι στο 5% εμείς θα πρέπει να έχουμε αυξήσει το εισόδημα μας κατά 5% για να παραμείνει η αγοραστική μας δύναμη σταθερή ή περισσότερο για να είμαστε σε καλύτερη φάση από πριν.
Και πως το κάνουμε αυτό; Ξεκινάμε από το να ζητήσουμε αύξηση. Αν δεν τη λάβουμε, μπορούμε να βρούμε μια παράλληλη εργασία ή να ξεκινήσουμε ένα side hustle το οποίο θα μας αποφέρει κάποιο επιπλέον εισόδημα.
Επιπλέον μπορούμε να επενδύσουμε τα όποια χρήματα έχουμε στην άκρη και να στοχεύουμε σε αποδόσεις ίσες ή μεγαλύτερες του πληθωρισμού, όπως για παράδειγμα η επένδυση στον S&P500 η οποία αποφέρει κατά μέσο όρο 10% απόδοση το χρόνο ή η επιλογή κάποιας προθεσμιακής κατάθεσης η οποία δίνει αποδόσεις υψηλότερες ή κοντά στον πληθωρισμό.
Όπως και να έχει, τα χρήματα μας πρέπει να αυξάνονται μαζί με τον πληθωρισμό. Αν είχαμε για παράδειγμα 10.000€ στην άκρη και μισθό 1.000€ με πληθωρισμό στο 5% θα έπρεπε ένα χρόνο μετά να είχαμε 10.500€ και μισθό 1.050€ απλά για να πούμε ότι «συμβαδίζουμε».
Συμπέρασμα:
Ο πληθωρισμός είναι ένα οικονομικό φαινόμενο που μας επηρεάζει όλους. Καθώς οι τιμές αυξάνονται, η αγοραστική μας δύναμη μειώνεται. Υπάρχουν, ωστόσο, τρόποι να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες του πληθωρισμού και να διασφαλίσουμε την οικονομική μας ευημερία, φτάνει να λάβουμε δράση και να κάνουμε τις κατάλληλες ενέργειες.
Βρείτε τον Χρήστο στο YouTube και στο Instagram εδώ:https://www.youtube.com/tsounischrishttps://www.instagram.com/tsounischris
