Πληθωρισμός: Κορύφωση στο δίμηνο και αποκλιμάκωση στο β’ εξάμηνο 

Με το ράλι στις τιμές ενεργειακών προϊόντων και βασικών τροφίμων ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να αποτελεί εφιάλτη για νοικοκυριά και επιχειρήσεις στο επόμενο διάστημα ενώ φορείς της αγοράς καθώς και κυβερνητικές πηγές δεν προβλέπουν αποκλιμάκωση για δύο -πιθανόν και τρεις- μήνες, με βάση τα σημερινά δεδομένα.

«Αναμένουμε κορύφωση τους επόμενους δύο μήνες» ανέφερε χαρακτηριστικά χθες σε δημοσιογράφους υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος μεταφέροντας την εκτίμηση της κυβέρνησης ότι αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα πρέπει να αναμένεται στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Η εκτίμηση συνάδει με τον σχεδιασμό των μέτρων ελάφρυνσης από τις υπερβολικές χρεώσεις στην ενέργεια. Προβλέπεται ότι καθώς θα αρχίσουν μπαίνουν στους λογαριασμούς των δικαιούχων οι επιδοτήσεις που έχουν ανακοινωθεί, αναμένεται συγκράτηση του λειτουργικού κόστους, που θα έχει αποτύπωμα στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών. Άρα σταδιακά θα δούμε σταθεροποίηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή πριν αρχίσει να υποχωρεί, στοιχείο που θα καθορίσει και τις ετήσιες προβλέψεις. Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Οικονομικών διατηρεί πρόβλεψη για μέσο πληθωρισμό στο 5,6% το 2022, από 1% στην αρχική πρόβλεψη, ενώ το Πρόγραμμα Σταθερότητας προβλέπει στο δυσμενές σενάριο πληθωρισμό στο 7,6% από 5,6% στο βασικό σενάριο, με αποτέλεσμα να εξανεμιστεί περίπου μία μονάδα ανάπτυξης, στο 2,1% από 3,1%.

Είναι πάντως ζητούμενο σε τι βαθμό θα ανακουφίσουν, τις επιχειρήσεις ειδικότερα, τα μέτρα για τα ενεργειακά κόστη που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, σε συνέχεια του μπαράζ αντιδράσεων για τη ρήτρα αναπροσαρμογής που έχει τινάξει στον αέρα τους προϋπολογισμούς και απειλεί παράλληλα τη βιωσιμότητα, κυρίως των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Ο Μιχάλης Μούσιος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος (ΟΑΕ), σημειώνει στο Fortune Greece ότι η αύξηση του πληθωρισμού ήταν αναμενόμενη για τον κλάδο που είναι αντιμέτωπος με μεγάλες αυξήσεις στην πρώτη ύλη. «Στα άλευρα η τιμή διπλασιάστηκε, όπως και στα υλικά συσκευασίας. Στα λάδια και ειδικά στο ηλιέλαιο οι τιμές έχουν τριπλασιαστεί, καθώς το 10λιτρο από τα 13 ευρώ έχει πάει στα 35», όπως τονίζει εξηγώντας ότι η επιβάρυνση του κόστους παραγωγής έχει απορροφηθεί από τους επαγγελματίες και μόνο ένα μικρό μέρος αυτών των αυξήσεων πήγε στην κατανάλωση. Ο κ. Μούσιος εύχεται να σταθεροποιηθεί η κατάσταση, έστω σε αυτές τις υψηλές τιμές για το τρέχον διάστημα, καθώς η επάρκεια αλεύρων για 2-3 μήνες σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση των κρατικών επιδοτήσεων θα φέρει μια κάποια σταθερότητα στην αγορά.

Ο Γιάννης Δαβερώνης, πρόεδρος της Ένωσης Εστιατορίων και Συναφών Αττικής, τονίζει ότι οι ελπίδες στον κλάδο του εναπόκειται στον τουρισμό και εφόσον αυτός αποδειχθεί ποιοτικός. Εξηγεί ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος οι εισροές να κατευθυνθούν σε ένα τμήμα της αγοράς, στο πλαίσιο αποκλειστικών συνεργασιών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Ως αποτέλεσμα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, πολλές μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, από ταβέρνες και εστιατόρια μέχρι μπαρ και καφέ, δεν θα επωφεληθούν. Σημειώνει ότι τα κόστη τους έχουν εκτοξευθεί εδώ 6-7 μήνες, με τη ρήτρα αναπροσαρμογής να έχει οδηγήσει τους λογαριασμούς εκτός λογικής.

Αναφέρει στο Fortune Greece παράδειγμα επαγγελματία ο οποίος καλείται να πληρώσει λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος 11.000 ευρώ, εκ των οποίων 6.000 ευρώ αντιστοιχούν στη ρήτρα αναπροσαρμογής. «Η κατάσταση έχει ξεφύγει. Προσπαθούμε με την υποστήριξη νομικών και επαγγελματικών φορέων όπως το ΕΕΑ, η ΓΣΕΒΕΕ κ.α. να ακυρώσουμε τη ρήτρα. Δεν μπορεί να την αντέξει η εστίαση», προσθέτει ο κ. Δαβερώνης τονίζοντας ότι οι επαγγελματίες δεν πιστεύουν στη λογική των επιδομάτων. Εξηγεί επίσης ότι σε καιρό πανδημίας και με κλειστά καταστήματα βρέθηκε μια φόρμουλα να κρατηθούν οι επιχειρήσεις ζωντανές (επιστρεπτέες προκαταβολές, επιδοτήσεις ενοικίων, αναστολές συμβάσεων εργασία, ρυθμίσιες κ.ο.κ.). Ωστόσο η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο, με τις ανατιμήσεις σε ενεργειακά αγαθά και πρώτες ύλες, έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου αναστάτωση στην αγορά δοκιμάζοντας τις αντοχές μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που αγωνίζονται να κρατηθούν «ζωντανές». Πρακτικά μια επιχείρηση με λειτουργικό κόστος 5.000 ευρώ που καλείται να συνεχίσει τη δραστηριότητά της με κόστος 15.000 ευρώ είναι πιθανόν να αντέξει 1,2 ή 3 μήνες, αλλά μετά θα κλείσει!

Το ράλι τιμών στο «καλάθι» και οι επιπτώσεις

Εξάλλου, η κρίση επηρεάζει τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών που περιορίζουν κόστη και εξόδους για ψυχαγωγία, κυνηγούν πλέον τις προσφορές (8 στους 10) και αναβάλλουν προσωπικές αγορές (75% σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΝΚΑ). Οι νέες τάσεις είναι αναμενόμενες με πληθωρισμό σε διψήφιο ποσοστό και με τις εκτιμήσεις να ανεβάζουν τον πήχη για τουλάχιστον δύο μήνες ακόμη, λόγω των ανοδικών πιέσεων των τιμών.

Είναι ενδεικτικό ότι ο πληθωρισμός αυξήθηκε τον Απρίλιο κατά 2,1% σε ένα μήνα (συγκριτικά με τον Μάρτιο), ενώ σε ετήσια βάση, συγκριτικά με τον Απρίλιο του 2021, η αύξηση διαμορφώθηκε σε 10,2%. Η μεγαλύτερη επιβάρυνση στο καλάθι του δείκτη ήρθε σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελλ.Στατ. από την αύξηση των τιμών σε ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, στερεά καύσιμα, ενοίκια και ήταν της τάξης του 35,2%. Ειδικά στον ηλεκτρισμό η μεταβολή σε ένα χρονο είναι της τάξης του 88,8%, στο φυσικό αέριο 122,6% και στο πετρέλαιο θέρμανσης 65,1%. Επιπλέον 15,4% ήταν η αύξηση από τις μεταφορές και 10,9% ήταν η αύξηση που προήλθε από την ομάδα διατροφής λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα, ψάρια, γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, νωπά φρούτα, λαχανικά, ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.

Όλες οι ομάδες αγαθών και υπηρεσιών πρόσθεσαν βάρος στον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή πλην των επικοινωνιών λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε τηλεφωνικό εξοπλισμό κινητών τηλεφώνων και τηλεφωνικές υπηρεσίες.