Πληθωρισμός: Τρόφιμα και πετρέλαιο υπονομεύουν την αποκλιμάκωση
Η αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου και οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα αναδύουν κινδύνους που υπονομεύουν τις προσδοκίες για αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.
Το καλοκαίρι το πετρέλαιο brent διαπραγματεύονταν πάνω από τα 100 δολ. το βαρέλι με τις τιμές να παραμένουν σήμερα πάνω από τα 90 δολ., όταν πέρυσι ήταν στα 70 δολ.. Η εξέλιξη αυτή, που έφερε μείωση της κατανάλωσης στις ΗΠΑ, είχε αντίκτυπο στην τοπική αγορά. Στην αντλία, η μέση τιμή της βενζίνης έχει ξεπεράσει τα 2 ευρώ, μετά από πορεία σταθερής ανόδου τους θερινούς μήνες ενώ οι παρενέργειες από την αύξηση των τιμών των καυσίμων επηρεάζουν τις μεταφορές, την παραγωγή και τη βιομηχανία. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, στο πλαίσιο του δελτίου εξελίξεων στη βιομηχανία, η χονδρική τιμή φορτίου βάσης ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 26,6% τον Ιούλιο σε σχέση με τον Ιούνιο και μάλιστα η ελληνική είναι η μόνη αγορά της Ευρώπης που σημειώνεται αύξηση. Η τιμή διαμορφώθηκε στα 114,53 ευρώ/MWh και ήταν σε υψηλότερα επίπεδα κατά 35% έως και 60% από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές και κατά 226% υψηλότερη από την τιμή στο χρηματιστήριο Nord Pool (35,10 ευρώ/MWh). Επιπλέον, σημειώθηκε υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 2% τον Ιούλιο σε σχέση με ένα έτος πριν.
Από την άλλη μεριά στα τρόφιμα παραμένουν οι πιέσεις και ειδικά μετά τις καταστροφές που προκάλεσε η σφοδρή πλημμύρα στη Θεσσαλία. Εξάλλου, ήδη καταγράφονται στην αγορά παρενέργειες από το έλλειμμα στην παραγωγή δίνοντας ώθηση στις τιμές, ειδικά σε φρέσκα προϊόντα. Αναμένεται το αποτύπωμα αυτών των εξελίξεων στον πληθωρισμό του Σεπτεμβρίου που θα ανακοινώσει τον επόμενο μήνα, 10/10, η ΕΛΣΤΑΤ. Σημειώνεται ότι τον Αύγουστο σημειώθηκαν ανατιμήσεις της τάξης του 10,7% στα τρόφιμα, που έφτασαν σε διψήφιο ποσοστό για φρούτα (10,7%) και λαχανικά (17,6%) αλλά και γαλακτοκομικά (11,9%) και λάδια (12%), με πιο ήπιες αυξήσεις σε ψωμί και δημητριακά (6,6%), ψάρια (6,7%), καφέ-κακάο-τσάι (8,7%) κ.α..π
Τα μηνύματα για τον δομικό πληθωρισμό και τα νέα σοκ
Εντωμεταξύ, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη καλλιεργούνται προσδοκίες για καλές ειδήσεις αυτή την εβδομάδα από το μέτωπο του δομικού πληθωρισμού. Τα προγνωστικά δίνουν για τις ΗΠΑ μείωση του δομικού πληθωρισμού -δεν περιλαμβάνει τρόφιμα και ενέργεια- κάτω από το 4% του Αυγούστου ενώ στην Ευρωζώνη αναμένεται αποκλιμάκωση στο 4,8%. Το μήνυμα ωστόσο για τις κεντρικές τράπεζες, Fed και ΕΚΤ δεν είναι ξεκάθαρο όσο το πετρέλαιο “φλερτάρει” με τα 100 δολ. το βαρέλι.
Σημειώνεται επίσης ότι ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε για τον κίνδυνο νέων σοκ στις διεθνείς αγορές τροφίμων και ενέργειας αν και στην έκθεσή του Interim Economic Outlook προέβλεπε μείωση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη και σε παγκόσμιο επίπεδο το 2024. Εξηγεί ότι η εκδήλωση του φαινομένου Ελ Νίνιο είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή ορισμένων τροφίμων το επόμενο έτος, με τους περιορισμούς στην προσφορά να δημιουργούν ήδη αναταραχή όπως στην περίπτωση του ρυζιού που η τιμή του κινείται σε υψηλά 15ετίας. Επιπλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία ενέχει πάντα τον κίνδυνο να προκαλέσει νέες πιέσεις στις τιμές των σιτηρών, του καλαμποκιού και των λιπασμάτων.
Σύμφωνα δε με την Εθνική Θαλάσσια και Ατμοσφαιρική Υπηρεσία των ΗΠΑ (NOAA), οι συνθήκες του Ελ Νίνιο διατηρούνται και αναμένεται να ενισχυθούν με πιθανότητα πλέον 95% κατά τη διάρκεια του χειμώνα (Δεκέμβριο 2023-Φεβρουάριο 2024). Οι πρώτες προβλέψεις αναφέρουν πιθανή ενίσχυση της έντασης του φαινομένου στο εν λόγω διάστημα. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Τράπεζας Περαιώς, που επικαλούνται αυτές τις εκτιμήσεις στο ενημερωτικό δελτίο τιμών για τα αγροτικά προϊόντα, για το σιτάρι, οι χερσαίοι δίοδοι μεταφοράς σιτηρών και οι ρωσικές προμήθειες αναμένεται να συμβάλλουν αρνητικά στην πορεία της τιμής του. Η πιθανότητα περιορισμού των ινδικών εξαγωγών ζάχαρης σε συνδυασμό με την αλλαγή των καιρικών συνθηκών στις υφιστάμενες καλλιέργειες αναμένεται να ενισχύσουν την τιμή της ζάχαρης. Για το καλαμπόκι, η τιμή του πιθανά να συνεχίσει να δέχεται πτωτική πίεση, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες σχετικά με τη μειωμένη ζήτηση από τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ, αντίθετα, η τιμή της σόγιας πιθανά να ευνοηθεί, λόγω του περιορισμού των καλλιεργειών εξαιτίας των καιρικών συνθηκών.
Η κύρια ανησυχία για την επιβράδυνση της κινεζικής ζήτησης αναμένεται να επηρεάσει πτωτικά την πορεία της τιμής του βαμβακιού. Για τον χυμό πορτοκαλιού, η μείωση των αποθεμάτων και της παραγωγής ως αποτέλεσμα της ύπαρξης τυφώνων, εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να ενισχύει την τιμή του. Επίσης, οι εξαγωγικοί περιορισμοί που θέτουν ασιατικές χώρες για το ρύζι με ταυτόχρονη εφαρμογή φορολόγησης αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω την τιμή του.
