Ποιες κυρώσεις; Από τα λιμάνια της ΕΕ περνά πάνω από το 20% του ρωσικού LNG 

Πάνω από το ένα πέμπτο του ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου μεταφέρεται μέσω ΕΕ, μια πρακτική που ενισχύει τα έσοδα της Μόσχας, παρά τις προσπάθειες περιορισμού τους ως απάντηση στην ευρείας κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. 

Παρότι λοιπόν τα συμβόλαια για τη λεγόμενη μεταφόρτωση ρωσικού LNG έχουν απαγορευτεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία, δεδομένα από το 2023 υποδηλώνουν ότι οι αποστολές ρωσικού αερίου πραγματοποιούνται τακτικά από δεξαμενόπλοια στο Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ισπανία, πριν εξαχθούν σε άλλες ηπείρους. 

Οι μεταφορές φυσικού αερίου είναι ζωτικής σημασίας για τη Ρωσία, που προσπαθεί να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τον αρκτικό στόλο της. Οι μεταφορτώσεις πραγματοποιούνται συνήθως μεταξύ ρωσικών δεξαμενόπλοιων «κλάσης πάγου» που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση δρομολογίων μεταξύ της χερσονήσου Γιαμάλ και της βορειοδυτικής Ευρώπης. 

Στη συνέχεια, τα ρωσικά φορτία ταξιδεύουν σε άλλα λιμάνια μέσω άλλων πλοίων, απελευθερώνοντας τα πλοία κατηγορίας πάγου για να επιστρέψουν βόρεια. 

Τα λιμάνια στο Βέλγιο, την Ισπανία και τη Γαλλία εξακολουθούν να λαμβάνουν σημαντικούς όγκους από το σιβηρικό εργοστάσιο Yamal LNG, του οποίου οι μεγαλύτεροι μέτοχοι είναι η εταιρεία παραγωγής φυσικού αερίου της Ρωσίας Novatek, η China National Petroleum Corporation και η γαλλική ενεργειακή εταιρεία TotalEnergies. 

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Ενέργειας. Οικονομική και Χρηματοοικονομική Ανάλυση, από τα 17,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου που έρρευσαν στην ΕΕ μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, το 21% μεταφέρθηκε από πλοία που προορίζονταν για χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και το Μπαγκλαντές.

Στο Βέλγιο

Το Zeebrugge στο Βέλγιο και το Montoir-de-Bretagne στη Γαλλία δέχθηκαν το περισσότερο ρωσικό LNG από όλα τα λιμάνια της ΕΕ το 2023. Σε αντίθεση με τον άνθρακα και το πετρέλαιο, το ρωσικό αέριο τελεί τεθεί υπό κυρώσεις από την ΕΕ, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να απαλλαγούν από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2027. 

Η Ana-Maria Jaller-Makarewicz, επικεφαλής αναλύτρια ενέργειας στην IEEFA, σημείωσε ότι ενώ οι όγκοι μεταφορτώσεων LNG στην Ευρώπη είχαν μειωθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, παρέμειναν σημαντικοί. «Η ΕΕ δεν το σκέφτεται όταν μιλάει για απαγόρευση», είπε. «Δεν υπολογίζουν τη μεταφόρτωση». Ο Amud Vik, πρώην υφυπουργός ενέργειας της Νορβηγίας και σύμβουλος της εταιρείας Eurasia Group, δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν παγιδευτεί. Είναι δύσκολο για τα κράτη μέλη να χτυπήσουν το τύμπανο [εναντίον] της εξαγωγής [ρωσικού LNG] αλλού εάν το χρησιμοποιούν τα ίδια», είπε.  

 Προ Ουκρανίας η ΕΕ εισήγαγε 155 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία, περίπου το 40% της συνολικής της προσφοράς. Για να αντικαταστήσει αυτό το φυσικό αέριο, το μπλοκ αύξησε κατά πολύ τις εισαγωγές LNG από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και το Κατάρ. 

Ωστόσο, οι εκ Ρωσίας εισαγωγές συνεχίζονται. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ υπερασπίστηκαν τη συνέχιση των εισαγωγών από τη Ρωσία λόγω των μακροπρόθεσμων συμβάσεων που είχαν συμφωνηθεί πριν από τον πόλεμο που, εάν σπάσουν, θα ανάγκαζαν τις ευρωπαϊκές εταιρείες να πληρώσουν αποζημίωση. 

Η βελγική εταιρεία φυσικού αερίου Fluxys έχει, για παράδειγμα, 20ετές συμβόλαιο με τη Yamal που λήγει το 2039. Το βελγικό υπουργείο Ενέργειας δήλωσε ότι είναι «αποφασισμένο να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα» και «συλλέγει πληροφορίες για αποτελεσματικές προσεγγίσεις». «Αναγνωρίζουμε τη σημασία της εξεύρεσης ενός τρόπου που δεν θέτει σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου», πρόσθεσε ένας εκπρόσωπος.

Η Fluxys είπε ότι, επειδή το φυσικό αέριο δεν υπόκειται σε κυρώσεις, «κανένας πελάτης δεν μπορεί να αρνηθεί πρόσβαση» στον τερματικό της σταθμό LNG. «Η ιδιοκτησία παραμένει στα χέρια των αποστολέων», ανέφερε. Το γαλλικό υπουργείο Ενέργειας δήλωσε ότι δεν σχεδιάζει να εμποδίσει τη μεταφόρτωση ρωσικού LNG στα γαλλικά λιμάνια.

«Η Γαλλία και η Ευρώπη έχουν μειώσει σημαντικά την έκθεσή τους στο ρωσικό αέριο, διαφοροποιώντας τις πηγές εφοδιασμού τους», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος. Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχία για τα επίπεδα ρωσικού LNG που εισέρχεται στο μπλοκ. Η Επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson δήλωσε τον Σεπτέμβριο: «Μπορούμε και πρέπει να μειώσουμε τις ρωσικές εξαγωγές LNG για να τις καταργήσουμε σταδιακά».