«Πόλεμος» κατά της ισπανικής σιέστας
Μικρότερα μεσημεριανά διαλείμματα και πιο εξορθολογισμένα ωράρια ζητά κυβερνητική έκθεση, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα στη χώρα.
Ξυπνούν νωρίς, τρώνε αργά κι έχουν ως όρο απαράβατο στην καθημερινότητά τους τη μεσημεριανή σιέστα. Για τη χαμηλή παραγωγικότητά τους, πάντως, οι Ισπανοί διατείνονται ότι φταίει η διαταραχή του βιολογικού τους «ρολογιού», μάλιστα εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Το πρόβλημα -αναφέρεται χαρακτηριστικά σε πρόσφατη έκθεση υποεπιτροπή της ισπανικής Γερουσίας- έχει τις «ρίζες» του στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου! Για τις ανάγκες των μαχών, η Βρετανία αποφάσισε τότε να μετατοπίσει τη ζώνη ώρας της ανατολικότερα του Γκρίνουιτς, προκειμένου να συντονιστεί με την ώρα Γερμανίας. Το ίδιο έκανε και η Γαλλία, μετά την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων. Το 1942, το παράδειγμά τους ακολούθησαν η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Μετά το τέλος του πολέμου, η Βρετανία και η Πορτογαλία επέστρεψαν στην ομαλότητα, ξαναγυρνώντας στη Μέση Ώρα Γκρίνουιτς (GMT). Αντίθετα, η Γαλλία και η Ισπανία παρέμειναν στην ώρα Κεντρικής Ευρώπης, παρά το γεγονός ότι π.χ. η Βαλένθια βρίσκεται πάνω στον Μεσημβρινό του Γκρίνουιτς!
Διαβάστε ακόμη: Από κλητήρας ο πιο πλούσιος άνθρωπος στην Ευρώπη
Το αποτέλεσμα είναι οι Ισπανοί να λειτουργούν μέχρι και σήμερα με αποσυντονισμένους βιορυθμούς, ζώντας μία ώρα πιο μπροστά από αυτό που επιτάσσει το βιολογικό τους «ρολόι».
Έτσι, η τυπική ημέρα ενός μέσου υπαλλήλου στο ισπανικό δημόσιο είναι να σηκώνεται στις 7.30 το πρωί, ενώ έξω επικρατεί ακόμη απόλυτο σκοτάδι. Στις 9 πμ τοπική ώρα είναι ήδη στη δουλειά, ενώ ο ήλιος και ο οργανισμός του «λένε» ότι κανονικά θα έπρεπε εκείνη την ώρα να ξεκινά η ημέρα του. Για να εξισορροπήσει η κατάσταση, στις 2 μμ ακριβώς, κάθε εργάσιμη ημέρα, προβλέπεται διάλειμμα δυόμιση ωρών για φαγητό και ξεκούραση.
«Πρόκειται για χαμένη ώρα», λέει στο αμερικανικό Fortune η Νούρια Τσιντσίγια, επικεφαλής του Διεθνούς Κέντρου για την Εργασία και την Οικογένεια στη Σχολή Επιχειρήσεων IESE της Βαρκελώνης. «Στις πόλεις, το 80% των εργαζομένων δεν επιστρέφουν στα σπίτια τους για μεσημεριανό, είτε γιατί δεν είναι κανείς εκεί αυτήν την ώρα, είτε γιατί δεν τους φτάνει ο χρόνος».
Με αυτά και με άλλα, το ημερήσιο οκτάωρο του μέσου Ισπανού τελειώνει 11 ώρες αφότου πήγε στη δουλειά, τουτέστιν γύρω στις 8 το βράδυ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στο σπίτι του δεν φτάνει νωρίτερα από τις 9 για να φάει βραδινό, να κάνει τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του ή να ασχοληθεί με τα παιδιά του. Γύρω στις 11, κατά το ισπανικό συνήθειο, θα πάει για νυχτερικό τζόκιγκ ή θα καθίσει μπροστά στην τηλεόραση, όπου μοιραία η ζώνη υψηλής τηλεθέασης έχει οριστεί για πολύ αργά το βράδυ.
Διαβάστε ακόμη: Οι καλύτερες χώρες για να ιδρύσεις επιχείρηση
Έτσι λίγο-πολύ εξηγείται και ο λόγος που οι Ισπανοί κοιμούνται κατά μέσο όρο 53 λεπτά λιγότερο κάθε νύχτα συγκριτικά με άλλους Ευρωπαίους, εκτιμά ο Ιγνάθιο Μπουκέρας ι Μπαχ, πρόεδρος της αποκαλούμενης Εθνικής Επιτροπής για τον Εξορθολογισμό των Ωραρίων στην Ισπανία. Και σε αυτόν τον λόγο αποδίδεται μέρος της ευθύνης για τη μείωση της παραγωγικότητας στους χώρους εργασίας, τις απουσίες από τη δουλειά για λόγους ασθενείας, το αυξημένο στρες, ατυχήματα, ακόμη και το γεγονός ότι πολλοί νέοι εγκαταλείπουν το σχολείο.
Αυτή η κατάσταση κάνει τους Ισπανούς να αισθάνονται ένα διαρκές jet lag, λέει η Νούρια Τσιντσίγια. «Δεν μπορεί να είσαι μονίμως κουρασμένος και ταυτόχρονα παραγωγικός», παρατηρεί. Αυτό είναι λίγο-πολύ άλλωστε το πνεύμα της κυβερνητικής έκθεσης, στη σύνταξη της οποίας συνέδραμε η Νούρια κι άλλοι επιστήμονες, εγχώριοι και ξένοι. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και ο Βέλγος ερευνητής Ζους Κολάν, ο οποίος μάλιστα «ξέθαψε» τα ευρήματα αλλαγής της ζώνης ώρας, στην διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Τώρα λοιπόν που το μυστήριο εξιχνιάστηκε, οι συντάκτες της έκθεσης προτείνουν στην ισπανική κυβέρνηση αλλαγές, σε τρεις φάσεις. Πρώτον, εκτιμούν ότι στην Ισπανία δεν θα πρέπει να αλλάξει η ώρα, τον ερχόμενο Μάρτη, αλλά να παραμείνει ως έχει τώρα και να συντονιστεί τότε με αυτήν του Γκρίνουιτς.
Διαβάστε ακόμη: Οι «γαλαζοαίματοι» του ποδοσφαίρου στο στόχαστρο της ΕΕ
Δεύτερον, θα πρέπει να επιβληθεί στα ΜΜΕ μετακίνηση της primetime ζώνης τους κατά μία ώρα πίσω. Και τέλος, θα πρέπει να γίνει μία ευρύτερη ενημερωτική καμπάνια για να πεισθούν οι Ισπανοί ότι είναι καλύτερο να έχουν ένα πιο σφιχτό ωράριο, με σαφώς πιο σύντομη σιέστα, να μην τρώνε αργά το βράδυ και, σαν «καλά παιδιά», να πηγαίνουν για ύπνο πιο νωρίς τις εργάσιμες ημέρες.
Προς επίρρωση αυτών δημοσιοποιήθηκε και μία έρευνα της IESE, που δείχνει ότι στις εταιρίες, όπου ήδη εφαρμόζονται πιο «σφιχτά» ωράρια, οι απουσίες των υπαλλήλων έχουν μειωθεί κατά 30% και η παραγωγικότητα έχει αυξηθεί κατά 20% συγκριτικά με ανταγωνιστές που παραμένουν πιστοί στις «παραδόσεις». Όχι τυχαία, στην πρώτη κατηγορία ανήκουν κυρίως πολυεθνικές, όπως η Google και η Louis Vuitton, καθώς και οι φαρμακοβιομηχανίες.
Όσο για την ισπανική κυβέρνηση; Εξετάζει, λέει, τα συμπεράσματα της έκθεσης. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί ακόμη να δώσει απαντήσεις στα δύο πιο κρίσιμα ερωτήματα. Πρώτον, εάν και πώς η εφαρμογή των προτάσεων για επιστροφή στην Μέση Ώρα Γκρίνουιτς θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της ανεργίας, που ούτως ή άλλως τρέχει με 26,2%. Και δεύτερον, εάν θα καταφέρει η ίδια η κυβέρνηση να επιζήσει μέχρι την άνοιξη του 2014 για να εφαρμόσει τις προτάσεις, δεδομένου ότι κλυδωνίζεται συθέμελα από τα σκάνδαλα διαφθοράς και τη διογκούμενη λαϊκή δυσαρέσκεια από την σκληρή λιτότητα ενός ανεπίσημου μνημονίου.
