Πώς μπορεί η Ευρώπη να βγει από τον οικονομικό της «χειμώνα»;
Η προσέλκυση ενός σταθερού ρεύματος ιδιωτικής επένδυσης μέσα από αυστηρές δομικές μεταρρυθμίσεις ίσως να είναι η απάντηση για την ευρωπαϊκή ήπειρο.
του Σάιρους Σανάτι
Δεν υπάρχει εύκολο γιατρικό για την «άρρωστη» ευρωπαϊκή οικονομία.
Αν και μια νέα δόση νομισματικού «τονωτικού» θα βοηθούσε να κατέβει ο «πυρετός» και θα ανακούφιζε βραχυπρόθεσμα, δεν θα θεράπευε τον ασθενή… Για να γίνει καλά, η Ευρώπη χρειάζεται να προωθήσει σκληρές δομικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την προσέλκυση ενός σταθερού ρεύματος ιδιωτικής επένδυσης. Παρ’ ότι αυτό δεν είναι εύκολο, δεν είναι και αδύνατο.
Τα τελευταία στοιχεία δίνουν μια άσχημη εικόνα για την ευρωπαϊκή οικονομία. Η συνολική οικονομική ανάπτυξη στο δεύτερο τρίμηνο του έτους ήταν μηδενική, λήγοντας έτσι μια τάση οικονομικής ανάκαμψης που κάποιοι νόμιζαν ότι θα είχε συνέχεια. Η Γερμανία, με την πιο μεγάλη και σταθερή αγορά της Ευρώπης, γνώρισε αρνητική ανάπτυξη 0,2% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, καθώς η κατανάλωση είναι αδύναμη και η βιομηχανική παραγωγή χλιαρή.
Όσον αφορά την υπόλοιπη ήπειρο, αν και υπήρξαν κάποια ενθαρρυντικά νέα από την Ισπανία και την αύξηση του ΑΕΠ της, η κατάσταση είναι μάλλον δραματική. Αν λάβουμε υπόψη πόσο πολύ έχουν υποχωρήσει οι οικονομίες της ευρωπαϊκής περιφέρειας τα τελευταία χρόνια, φαίνεται ότι θα χρειαστούν πολύ ισχυρότερη ανάπτυξη εάν θέλουν κάποτε να επανέλθουν σε μια σταθερή οικονομική βάση.
Πιθανά μέτρα νομισματικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα ενθαρρύνουν την οικονομική ανάπτυξη από μόνα τους – και ειδικά το είδος της μακροπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης που χρειάζεται η ευρωπαϊκή ήπειρος.
Αυτό που χρειάζεται είναι πραγματικές ιδιωτικές επενδύσεις, και όχι χρηματοοικονομική «μηχανική». Το πιο ανησυχητικό από τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την περασμένη Πέμπτη για την ευρωπαϊκή οικονομία είναι η μείωση των επενδύσεων κατά 1,1%, με παράλληλη μείωση των εταιρικών επενδύσεων κατά 0,8%. Αν δεν γίνει κάτι για να αντιμετωπιστεί το επενδυτικό έλλειμμα, το οποίο πλέον κυμαίνεται σε 2% του ΑΕΠ – δηλαδή 200 δισ. ευρώ ετησίως -, τότε η Ευρώπη μπορεί να βρεθεί σε μια καταστροφική αποπληθωριστική κατάδυση, από την οποία μπορεί να μη βγει για χρόνια.
Άρα, πώς μπορεί η Ευρώπη να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις;
Η αλλαγή της φορολογικής νομοθεσίας ώστε να ενθαρρύνονται και να επιβραβεύονται άνθρωποι που επενδύουν τα χρήματά τους στο χρηματιστήριο θα ήταν μια καλή αρχή. Η μείωση ή και εξάλειψη των φόρων κεφαλαιακών κερδών, τουλάχιστον προσωρινά, θα μπορούσε να πετύχει κάτι τέτοιο.
Η Ευρώπη θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει ένα κοινό επενδυτικό όχημα με στόχο τον δανεισμό του ιδιωτικού τομέα. Ένα τέτοιο ταμείο έχει προταθεί από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικής Έρευνας, και πιστεύεται ότι θα μπορούσε να δώσει ώθηση στις επενδύσεις στην Ευρώπη. Στόχος είναι η συγκέντρωση τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για επενδύσεις σε όλη την Ευρώπη – όχι μόνο στην περιφέρεια αλλά και στο κέντρο.
Και οι δύο αυτές ιδέες απαιτούν εναρμόνιση της επενδυτικής και τραπεζικής νομοθεσίας σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, κάτι που η Ευρ. Ένωση προσπαθεί διστακτικά να προωθήσει εδώ και πολλά χρόνια.
Η επίτευξη πραγματικής και αειφόρου επένδυσης στην Ευρώπη δεν θα είναι εύκολη. Απαιτεί όχι μόνο μια στενότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά και μια μεταβολή στις αντιλήψεις των επενδυτών σχετικά με την οικονομία και το εργατικό δυναμικό της ευρωπαϊκής ηπείρου. Οι επενδυτές πρέπει να πειστούν ότι η Ευρώπη θέλει πραγματικά να αναπτυχθεί και ότι οι ηγέτες της θα προτάξουν τα επενδυτικά συμφέροντα πάνω από τα βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη.
Ας ελπίσουμε ότι οι ηγέτες της Ευρώπης δεν θα χρειαστούν μια 25ετία για να τα καταλάβουν όλα αυτά.
Διαβάστε ακόμη:
Αυτό είναι το διάγραμμα που κάνει τον Ντράγκι να βλέπει εφιάλτες
