Πώς μπορεί το όχημα ειδικού σκοπού να βοηθήσει τις τράπεζες στη διαχείριση των κόκκινων δανείων

Τα πλεονεκτήματα της δημιουργίας ενός οχήματος ειδικού σκοπού (SPV) για την τιτλοποίηση των απαιτήσεων από τραπεζικά δάνεια αναδεικνύει άρθρο του ΚΕΠΕ.

Όπως επισημαίνεται, επειδή η διαχείριση των δανείων υλοποιείται από το ίδιο φορέα που τα έχει αποκτήσει, δεν απαιτείται η ύπαρξη δύο εταιριών, από τις οποίες η μία θα αποκτά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενώ η άλλη θα αναλαμβάνει τη διαχείριση αυτών των δανείων, όπως ορίζει ο ν. 4354/15.

Επιτελείται, συνεπώς, με τη σύσταση μίας και μόνης οντότητας (SPV), οικονομία κλίμακoς. Εξάλλου, ένα τέτοιο όχημα, το οποίο έχει ως αποκλειστικό σκοπό την τιτλοποίηση των τραπεζικών δανείων, διαφοροποιείται από τη λεγόμενη «κακή τράπεζα» (bad bank), στην οποία μεταφέρονται τα «προβληματικά» στοιχεία του ενεργητικού του πιστωτικού ιδρύματος και η οποία μπορεί να ασκεί οποιαδήποτε δραστηριότητα σχετική με τη διαχείριση της περιουσίας που θα έχει μεταφερθεί σε αυτή. Επιπρόσθετα, το SPV επιλέγεται ως οντότητα η οποία απομακρύνεται από την πιθανότητα πτώχευσής της, ενώ ο κίνδυνος αφερεγγυότητας μιας «κακής τράπεζας» είναι πάντα υψηλός.

Το άρθρο αναδεικνύει τον μηχανισμό μέσω του οποίου ένα SPV θα παραμένει βιώσιμο για αρκετά χρόνια, ώστε να εκπληρώσει τον βασικό του ρόλο που είναι να βοηθήσει στην ελάφρυνση του τραπεζικού μας συστήματος από τα NPLs. Επισημαίνει επίσης κάποιους σημαντικούς παράγοντες για τη διαχρονική βιωσιμότητα του SPV. Ειδικότερα, οι προσδοκώμενες αποδόσεις του χαρτοφυλακίου των NPLs επηρεάζουν τη συμμετοχή και την επιλογή των Ομολόγων. Όσο δε οι αποδόσεις αυτές αυξάνουν τόσο οδηγούμαστε στην επιλογή Ομολόγων βραχυχρόνιας διάρκειας και υψηλής διαβάθμισης (Senior). Σε αντίθετη περίπτωση φαίνεται να επικρατούν πιο μακροπρόθεσμοι τίτλοι με μεγαλύτερη συμμετοχή των χαμηλότερης διαβάθμισης Ομολόγων (Mezzanine & Junior).

Επιπλέον, στο άρθρο τονίζεται ότι η αρχική τιμή αγοράς των χαρτοφυλακίων των NPLs διαδραματίζει πρωτεύοντα όχι μόνο για την βιωσιμότητά του SPV, αλλά και για την περεταίρω θετική πορεία της μεταβιβάζουσας τράπεζας. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή πώλησης των NPLs από τις τράπεζες (όσο μικρότερη δηλαδή είναι η έκπτωση στην πώληση των NPLs), τόσο μικρότερη αναδεικνύεται η πιθανότητα μακροχρόνιας επιβίωσης των SPVs λόγω της ανάγκης έκδοσης υψηλότερης αξίας Ομολόγων και κατά κανόνα πληρωμής υψηλότερων εκροών για την εξυπηρέτηση τους.

Η πώληση όμως των NPLs σε υψηλή τιμή (και άρα με μικρή έκπτωση) θα απομακρύνει τους όποιους φόβους μιας νέας κεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Στην αντίθετη περίπτωση, μιας χαμηλής τιμής πώλησης των χαρτοφυλακίων των NPLs, δηλαδή μιας μεγάλης έκπτωσης από την πλευρά των τραπεζών, οι επιπτώσεις βιωσιμότητας, τόσο για τις τράπεζες όσο και για τα SPVs, θα κινηθούν επίσης προς αντίθετες κατευθύνσεις. Συγκεκριμένα με θετικές προοπτικές μακροχρόνιας επιβίωσης του SPV αλλά με υψηλές πιθανότητες νέας κεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος. Ως εκ τούτου η αντίρροπη αυτή σχέση (trade off) θα λυθεί στο σημείο εκείνο που τα δυο μέρη –τράπεζες και SPVs- θα συμφωνήσουν ότι δεν προκαλείται ζήτημα βιωσιμότητας εκατέρωθεν.

Τέλος, υπογραμμίζεται ότι στην εξέλιξη του όλου εγχειρήματος θα συνδράμει και η μακροοικονομική πορεία της χώρας όπως αυτή εκφράζεται από την αύξηση του ΑΕΠ αλλά και της απασχόλησης. Πράγματι, μια καλή πορεία της οικονομίας θα επηρεάσει σημαντικά προς θετική κατεύθυνση την απόδοση των στοιχείων του χαρτοφυλακίου του SPV, γεγονός που θα διευκολύνει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του οχήματος.