Πώς οι ευρωπαϊκές καινοτόμες επιχειρήσεις προστατεύουν την τεχνολογία τους

Την αλληλεπίδραση μεταξύ της κατοχύρωσης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και απορρήτου με την ανάπτυξη της καινοτομίας, διερευνά η νέα μελέτη του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO).

Στην περίληψη της μελέτης, υπογραμμίζεται ότι διερευνάται μια σειρά παραγόντων που ενδεχομένως επηρεάζουν τη χρήση των δύο αυτών μηχανισμών προστασίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις προτιμήσεις μεταξύ των δύο μηχανισμών προστασίας και στους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή της στρατηγικής που αφορά την προστασία. Παρότι σε προηγούμενες αναλύσεις οι δύο μηχανισμοί αντιμετωπίζονταν ως δυνάμενοι να υποκαθιστούν ο ένας τον άλλο, στην παρούσα μελέτη τονίζεται ο συμπληρωματικός ρόλος των δύο μεθόδων προστασίας.

Τα βασικά πορίσματα που προκύπτουν από την ανάλυση είναι τα ακόλουθα:

1. Οι καινοτόμες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν συχνά και τις δύο μεθόδους για να προστατεύσουν τις καινοτομίες τους, ήτοι την κατοχύρωση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και τα εμπορικά απόρρητα.
2. Η χρήση εμπορικών απορρήτων για την προστασία καινοτομιών είναι εντονότερη σε σχέση με τη χρήση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από τις περισσότερες μορφές επιχειρήσεων και τους περισσότερους οικονομικούς τομείς, τούτο δε, σε όλα τα κράτη μέλη.
3. Τόσο τα εμπορικά απόρρητα, όσο και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, φαίνεται ότι είναι πιθανό να χρησιμοποιούνται σε επιχειρήσεις που διαθέτουν εσωτερικό τμήμα έρευνας και ανάπτυξης με υψηλές δαπάνες για την καινοτομία, καθώς και κατά την αρχική εμφάνιση της καινοτομίας στην αγορά. Τα εμπορικά απόρρητα προτιμώνται όταν πρόκειται για καινοτομία μόνο στο πλαίσιο της επιχείρησης.
4. Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας είναι πιθανότερο να χρησιμοποιούνται (μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με εμπορικά απόρρητα) όταν η καινοτομία αφορά υλικό αγαθό και όχι υπηρεσία.
5. Τα εμπορικά απόρρητα (συχνά χωρίς διπλώματα ευρεσιτεχνίας), είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιούνται για την καινοτομία σε επίπεδο διεργασιών καθώς και για καινοτομία στις υπηρεσίες.
6. Τα εμπορικά απόρρητα (μεμονωμένα ή σε συνδυασμό με διπλώματα ευρεσιτεχνίας) φαίνεται να χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση ή την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των καινοτομιών που εισάγουν επιχειρήσεις που εφαρμόζουν πρακτικές ανοικτής καινοτομίας, όπως η συνεργασία στην έρευνα, ιδίως με εξ αποστάσεως (μη Ευρωπαίους) εταίρους.
7. Σε αγορές με έντονο ανταγωνισμό στις τιμές, υπάρχει η τάση να προτιμώνται τα εμπορικά απόρρητα σε σχέση με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Σε αγορές με έντονο ανταγωνισμό ως προς την ποιότητα, υπάρχει η τάση να χρησιμοποιούνται τόσο τα εμπορικά απόρρητα όσο και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Ο έντονος ανταγωνισμός στις τιμές αποτελεί χαρακτηριστικό των αγορών εμπορευμάτων, στις οποίες οι ευκαιρίες διαφοροποίησης/καινοτομίας ως προς τα προϊόντα είναι περιορισμένες, ενώ τα περιθώρια κέρδους μπορούν να βελτιωθούν μέσω της καινοτομίας που μειώνει το κόστος ή τις διεργασίες.