Πώς η Ουκρανία στρατολογεί κατάδικους

Από την έναρξη της επιστράτευσης καταδίκων στην Ουκρανία στα μέσα Μαΐου, ένας στους εννέα από τους περίπου 27.000 κρατούμενους αποφυλακίστηκε πρόωρα, «για να συμμετάσχει στην υπεράσπιση της πατρίδας», τονίζουν επίσημα χείλη. Οι περίπου 3.000 άνδρες δεν αφήνονται βέβαια ελεύθεροι. Φρουρούμενοι από την Εθνική Φρουρά οδηγούνται κατ΄ αρχάς σε ένα στρατολογικό γραφείο, για να υπογράψουν σύμβαση με τις ένοπλες δυνάμεις. Από εκεί μεταφέρονται σε εγκαταστάσεις στρατιωτικής εκπαίδευσης, για να γίνουν μάχιμοι στρατιώτες.

Ο Σέρχιγ Γιονούσας, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη δίωξη εγκλημάτων, λέει ότι λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ο Γεβγένι Πριγκόσιν, ιδρυτής της ρωσικής ομάδας μισθοφόρων Βάγκνερ, άρχισε να στρατολογεί κρατούμενους από τις φυλακές για το ουκρανικό μέτωπο. Παράλληλα το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας δημιούργησε τις ταξιαρχίες «Z», οι οποίες αποτελούνταν κυρίως από ρώσους κατάδικους.

Μετά από έντονες διαφωνίες, ουκρανοί βουλευτές συμφώνησαν να μην δέχονται στις ουκρανικές δυνάμεις κανέναν που έχει καταδικαστεί για εγκλήματα κατά της εθνικής ασφαλείας, τρομοκρατία, ανθρωποκτονία εκ προμελέτης δύο ή περισσότερων ανθρώπων, επιθέσεις κατά αστυνομικών ή στρατιωτικού προσωπικού, τροχαία ατυχήματα με θύματα ως αποτέλεσμα μέθης, σεξουαλική βία και ιδιαίτερα σοβαρά αδικήματα διαφθοράς.

Οι κατάδικοι σε ξεχωριστές μονάδες

Η συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση, η προθυμία να πάνε στο μέτωπο και τα κίνητρα των μελλοντικών στρατιωτών είναι πιο σημαντικά από το βάρος των εγκλημάτων του παρελθόντος, λέει ο Ντμίτρο Κουχάρστσουκ, διοικητής τάγματος της 3ης Ταξιαρχίας Εφόδου. Ως εκ τούτου, απορρίπτει τη διάταξη του νέου νόμου που απαιτεί από πρώην κρατούμενους να υπηρετούν σε ξεχωριστές μονάδες. «Δεν θα σχηματίσουμε σωφρονιστικούς λόχους, αυτό είναι απαράδεκτο. Είχαμε καλές εμπειρίες συνδυάζοντας νεοσύλλεκτους και εθελοντές», λέει ο Ντμίτρο Κουχάρστσουκ.

Ο 23χρονος Βιτάλι Γ. από το Κίεβο ανήκει ήδη στην 5η Ταξιαρχία Εφόδου. Ήταν ένας από τους κρατούμενους, οι οποίοι με πρωτοβουλία των φυλακών συμμετείχαν στις συνομιλίες με τους συντάκτες του νέου νόμου. Το φθινόπωρο του 2020 αστυνομικοί τον συνέλαβαν στην πόλη Λουτσκ με σημαντική ποσότητα συνθετικών ναρκωτικών. Καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκισης. Μετά από δύο χρόνια στη φυλακή, ο νέος νόμος του έδωσε τη δυνατότητα να καταθέσει αίτηση στράτευσης.

Ο επικεφαλής της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα «Προστασία κρατουμένων στην Ουκρανία», Όλεχ Ζβίλιγ, διεξάγει εδώ και δύο χρόνια εκστρατεία υπέρ της κατάταξης κρατουμένων στον στρατό. Δηλώνει ωστόσο απογοητευμένος από τον νέο νόμο, διότι κατά τη γνώμη του ψηφίστηκε πολύ βιαστικά: «Οι κρατούμενοι είναι στην φυλακή σαν αράχνες σε βάζο. Θα μεταφέρουν τις συγκρούσεις τους, την ιεραρχία και τις διενέξεις τους στις ειδικές στρατιωτικές μονάδες», προειδοποιεί ο ουκρανός ακτιβιστής.

Δεν αποκλείονται λόχοι με γυναίκες κατάδικους

«Κατά της στράτευσης καταδίκων τάσσονται και οι διοικήσεις των φυλακών», λέει ο Όλεχ Ζβίλιγ και εξηγεί: «Η χρηματοδότηση των φυλακών εξαρτάται από τον αριθμό των κρατουμένων. Παράλληλα, πολλοί από αυτούς εργάζονται στην εγχώρια παραγωγή, η οποία αποφέρει σημαντικά έσοδα στις φυλακές», λέει ο ακτιβιστής. Γνωρίζει επίσης τις καταγγελίες κρατουμένων για διαφθορά. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, οι διευθυντές των φυλακών απαιτούν δωροδοκίες για την υποβολή αιτήσεων πρόωρης αποφυλάκισης προσβλέποντας στις υψηλές αποδοχές των κρατουμένων από τη θητεία τους στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Οι συντάκτες του νέου νόμου παραμένουν ωστόσο αισιόδοξοι. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Ντένις Μαλγιούσκα υπολογίζει το «δυναμικό στράτευσης» στις φυλακές σε 20.000 άνδρες. Ο ίδιος δεν αποκλείει πάντως το ενδεχόμενο να αρθούν στο μέλλον κάποιοι περιορισμοί στην επιστράτευση για ορισμένα ποινικά αδικήματα και να επεκταθεί ο νόμος και στις καταδικασθείσες γυναίκες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Βρετανικές εκλογές: Τα «θέλω» των Εργατικών στην οικονομία και το «reset» με την ΕΕ
• Κλείδωσε το deal Motor Oil Renewable Energy με ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
• Τουρισμός: Τι αλλάζει με το νέο χωροταξικό πλαίσιο – Τα 5 κύρια σημεία