Πώς η Ρωσία καταφέρνει να πουλάει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που κανείς δεν θέλει να αγοράσει

της Yvonne Lau

Μεγάλο μέρος του κόσμου θα προτιμούσε να μην αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Η πρόεδρος της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε στις αρχές Μαρτίου ότι η ΕΕ «πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο, άνθρακα και φυσικό αέριο. Δεν μπορούμε απλώς να βασιζόμαστε σε έναν προμηθευτή που μας απειλεί». Στις 8 Μαρτίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, είπε ότι οι ΗΠΑ «απαγορεύουν όλες τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι το ρωσικό πετρέλαιο δεν θα είναι πλέον αποδεκτό στα λιμάνια μας και ο αμερικανικός λαός θα επιφέρει άλλο ένα ισχυρό πλήγμα στην πολεμική μηχανή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν».

Η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο πυροδότησε έναν χείμαρρο κυρώσεων εναντίον της Μόσχας. Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις διέκοψαν τους εμπορικούς δεσμούς με τη Ρωσία για να εκφράσουν την οργή τους και να τιμωρήσουν τη Μόσχα για την απρόκλητη επίθεση. Ωστόσο, παρά τη σκληρή ρητορική σχετικά με την εγκατάλειψη της ρωσικής ενέργειας, η Ρωσία εξακολουθεί να καταφέρνει να πουλά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της μειώνοντας τις τιμές, βρίσκοντας «παραθυράκια» στις κυρώσεις και αξιοποιώντας τη θέση της ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ενεργειακών προϊόντων στον κόσμο.

Από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν οι ρωσικές δυνάμεις επιτέθηκαν για πρώτη φορά στην Ουκρανία, η τιμή του πετρελαίου εκτός Ρωσίας έχει εκτοξευθεί στα ύψη λόγω των φόβων για διακοπές του εφοδιασμού και ελλείψεις. Τόσο το αργό πετρέλαιο West Texas Intermediate όσο και το αργό Brent εκτινάχθηκαν σε υψηλά 13 ετών στα 130 δολάρια και 139 δολάρια το βαρέλι αντίστοιχα στις αρχές Μαρτίου. Τώρα το αργό πετρέλαιο των ΗΠΑ κυμαίνεται γύρω από το όριο των 100 δολαρίων, 40% υψηλότερα από ό,τι στα μέσα Δεκεμβρίου, όταν οι ΗΠΑ προειδοποίησαν για πρώτη φορά ότι η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί στην Ουκρανία.

Την ίδια στιγμή, το ρωσικό Urals – το σημείο αναφοράς για το ρωσικό αργό – κοστίζει τώρα περίπου 80 δολάρια το βαρέλι, 20 δολάρια φθηνότερα από το αμερικανικό αργό, λέει ο Henning Gloystein, διευθυντής ενέργειας, κλίματος και πόρων στον όμιλο συμβούλων γεωπολιτικής Eurasia. «Οι ρωσικές εταιρείες δεν θα προσέφεραν εκπτώσεις εάν δεν είχαν πρόβλημα να βρουν αγοραστές», λέει ο Gloystein. Η τελευταία φορά που το ρωσικό αργό Urals ήταν τόσο φθηνό ήταν την άνοιξη του 2020, όταν η επιβράδυνση λόγω της πανδημίας του COVID-19 στην κατανάλωση ενέργειας οδήγησε σε αύξηση της προσφοράς.

Ωστόσο, το ρωσικό πετρέλαιο εξακολουθεί να ρέει, εν μέρει λόγω των συμφωνιών που έγιναν πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τον περασμένο μήνα, οι θαλάσσιες εξαγωγές αργού της Ρωσίας – οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου μέσω αγωγού – ήταν κατά μέσο όρο 3,28 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ο υψηλότερος μηνιαίος μέσος όρος από τον περασμένο Οκτώβριο, σύμφωνα με τον πάροχο δεδομένων αγοράς εμπορευμάτων Kpler.

Ορισμένες χώρες συνάπτουν επίσης νέες συμφωνίες για το ρωσικό αργό. Η Ινδία, για παράδειγμα, είναι πρόθυμη να αγοράσει ρωσικό πετρέλαιο, ιδιαίτερα σε νέες, χαμηλότερες τιμές.

Πέρυσι, η Ρωσία αντιπροσώπευε το 2% των αγορών πετρελαίου της Ινδίας και τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, η Ινδία δεν έλαβε καθόλου ρωσικό αργό. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, το κορυφαίο κρατικό διυλιστήριο Indian Oil αγόρασε 3 εκατομμύρια βαρέλια Urals – η δεύτερη αγορά από τότε που η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία – ενώ η Hindustan Petroleum αγόρασε 2 εκατομμύρια βαρέλια, σύμφωνα με το Reuters. Οι αγορές αργού της Ινδίας φέτος – 8 εκατομμύρια μέχρι στιγμής – βάζουν τη χώρα πολύ μπροστά από τον ρυθμό αγορών της το 2021. Η Ινδία εισήγαγε 12 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού όλο το περασμένο έτος, λέει ο Matt Smith, επικεφαλής αναλυτής πετρελαίου στην Kpler.

Παρά την κριτική της Δύσης στον Πούτιν και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι δυτικοί σύμμαχοι, όπως η ΕΕ και η Ιαπωνία, δεν έχουν σταματήσει ακόμα την εξάρτησή τους από τη ρωσική ενέργεια.

Οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία έχουν απαγορεύσει οριστικά το ρωσικό πετρέλαιο, αλλά έχουν περισσότερες εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Η ΕΕ έχει ανακοινώσει σχέδια για μείωση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου κατά τα δύο τρίτα εντός ενός έτους και τα 27 κράτη-μέλη της πρόκειται να δημοσιεύσουν μια πρόταση στα μέσα Μαΐου που θα περιγράφει σχέδια για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα μέχρι το 2027.

Διαβάστε ακόμα:

Οριστικοποιήθηκε το 5ο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας με στόχο την παράλυση της ρωσικής οικονομίας