Πώς και γιατί οι υπερπλούσιοι του πλανήτη επιταχύνουν την κλιματική κρίση
Από τον Άλαν Ντέιβις
Όλοι πρέπει να γνωρίζουν ότι οδεύουμε σε μια κλιματική καταστροφή που μπορεί όμως να αλλάξει με άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση των αιτιών. Ωστόσο, οι υπερβολικά πλούσιοι δεν φαίνεται να αισθάνονται τη “ζέστη”. Τα φιλανθρωπικά τους ιδρύματα ανακοινώνουν δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά στην πραγματικότητα, δημιουργούν κληροδοτήματα για να εξοικονομήσουν χρήματα για το μέλλον.
Πάνω από 200 δισεκατομμύρια δολάρια βρίσκονται σε κεφάλαια που υποστηρίζονται από δωρητές και περισσότερα από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια σε ιδιωτικά ιδρύματα. Η φιλανθρωπική προσφορά για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, υπολογίστηκε από το Ίδρυμα ClimateWorks σε 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Το ποσό αυτό είναι μόνο το 0,5% των χρημάτων που βρίσκονται σε ιδιωτικά ιδρύματα και κονδύλια που συμβουλεύονται οι χορηγοί – και ανέρχεται περίπου στο 0,04% των περιουσιακών στοιχείων των υπερπλούσιων.
Υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν 3 έως 10 τρισεκατομμύρια δολάρια (δώδεκα μηδενικά) ετησίως για να αποφευχθεί η κλιματική καταστροφή. Ακόμα κι αν ήθελαν να επιλύσουν το πρόβλημα του κλίματος, θα απαιτούσε έκτακτη συλλογική δράση ώστε να συγκεντρωθούν αρκετά χρήματα για να διορθώσουν το κλιματικό πρόβλημα. Μόνο οι κυβερνήσεις (που χρηματοδοτούνται από τους πολύ πλούσιους δωρητές) μπορούν να το κάνουν αποτελεσματικά. Με λίγα λόγια, οι φιλανθρωπικές επενδύσεις που γίνονται τώρα είναι απαραίτητες αλλά ανεπαρκείς.
Πρέπει να “ξεμπροστιαστούν” οι υπερπλούσιοι για τον ρόλο που παίζουν οι επενδύσεις τους στην επιδείνωση της κλιματικής κρίσης, να φανούν τις ανειλικρινείς φιλανθρωπικές προσπάθειές τους που στοχεύουν στην «αντιμετώπιση» της κλιματικής αλλαγής και εκείνοι από την πλευρά τους να λογοδοτήσουν για την καταβολή του δίκαιου μεριδίου φόρων που τους αναλογούν για την χρηματοδότηση της καθαρής ενέργειας.
Η ακραία ανισότητα και η συγκέντρωση πλούτου υπονομεύουν την ικανότητα της ανθρωπότητας να σταματήσει την κλιματική κατάρρευση. Οι πλουσιότεροι από τους πλούσιους διαδραματίζουν τον μεγαλύτερο ρόλο στην ώθηση και στην επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης με ανεξέλεγκτα αποτυπώματα άνθρακα λόγω του υπερβολικού τρόπου ζωής, της υπερβολικής συσσώρευσης πλούτου, της εταιρικής απληστίας και των επενδύσεων σε ρυπογόνες βιομηχανίες. Οι φτωχές και μεσαίες κοινότητες που μοιράζονται τη λιγότερη ευθύνη για το πρόβλημα θα υποστούν το μεγαλύτερο βάρος της κλιματικής αλλαγής και θα υποφέρουν περισσότερο καθώς οι μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες, οι καταστροφικές καταιγίδες, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και τα κύματα καύσωνα προκαλούν όλεθρο σε όλο τον κόσμο, με τη δυνατότητα να εκτοπίσουν 216 εκατομμύρια ανθρώπους από τα σπίτια τους (και τις χώρες τους) μέχρι το 2050.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, οι 125 κορυφαίοι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου έχουν «κατά μέσο όρο το 14% των επενδύσεών τους σε ρυπογόνες βιομηχανίες, όπως ορυκτά καύσιμα και υλικά όπως το τσιμέντο….Μόνο ένας δισεκατομμυριούχος στο δείγμα είχε επενδύσεις σε εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. ” Συνδυάζοντας τον αντίκτυπο τόσο από τις επενδύσεις τους όσο και από τον τρόπο ζωής τους, οι εκπομπές άνθρακα ξεπερνούν τους 3 εκατομμύρια τόνους ανά δισεκατομμυριούχο, περίπου ένα εκατομμύριο φορές περισσότερες από τον μέσο άνθρωπο! Η ίδια έκθεση διαπιστώνει ότι μέσω των συνεισφορών στα λόμπι, οι πλουσιότεροι ανάμεσά μας έχουν υπερμεγέθη αντίκτυπο στα εκλογικά αποτελέσματα και περισσότερη πολιτική δύναμη από οποιονδήποτε άλλον για να προστατεύσουν τις επενδύσεις τους και να διαμορφώσουν τις πολιτικές για το κλίμα προς όφελός τους.
Και εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο πρόβλημα: Πρέπει να έχουμε μια λειτουργική δημοκρατία για να αντιμετωπίσουμε τα πιο πιεστικά ζητήματα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής – όπου μια αποκλειστική άρχουσα τάξη δεν ελέγχει τις πολιτικές μας. Όταν η κυβέρνηση στηρίζεται στους υπερβολικά πλούσιους, οι παρασκηνιακές συμφωνίες επηρεάζουν τους νόμους και διαμορφώνουν τους κανόνες χωρίς τη γνώση ή την ικανότητα του κοινού να αλλάξει τα αποτελέσματα. Ο μόνος τρόπος να περιοριστεί η δύναμη των υπερβολικά πλουσίων είναι να σταματήσει η συσσώρευση υπερβολικού πλούτου.
Οι εξαιρετικά πλούσιοι Αμερικανοί συσσωρεύουν τον πλούτο τους μέσω των φορολογικών προνομίων και πολιτικών που επιβάλλονται από τους στρατούς των δικηγόρων, των λογιστών, των συμβούλων πλούτου και των πολιτικών. Τέσσερις απλές φορολογικές λύσεις θα αντιμετώπιζαν την υπερβολική συσσώρευση πλούτου: ένας φόρος εισοδήματος πολλών εκατομμυριούχων, ένας ισχυρός φόρος περιουσίας, να κλείσουν τα κενά φορολογίας περιουσίας μέσω ενός φόρου ακίνητης περιουσίας ή κληρονομιάς και, τέλος, αλλαγές στους φορολογικούς κανόνες για την προώθηση αυξημένων, διαφανών και πιο δίκαιων φιλανθρωπικών προσφορών.
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια συλλογική έκτακτη ανάγκη: να σώσουμε τον πλανήτη από, και για, τον εαυτό μας. Η ταχέως επιταχυνόμενη κλιματική κρίση είναι ένα ταξικό ζήτημα που επηρεάζει όλη την ανθρωπότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι το μέλλον μας είναι αλληλένδετο το ένα με το άλλο – και η οικονομική και η κλιματική ανισότητα αλληλοενισχύονται. Για να αναπτύξουμε λύσεις που επιβραδύνουν ή επιλύουν την κλιματική αλλαγή, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις βαθιές συγκρούσεις συμφερόντων και τις συστημικές ανισότητες του άδικου πλούτου μας.
*Ο Άλαν Ντέιβις είναι ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διαταραχής Υπερβολικού Πλούτου.
