Πώς κατέρρευσε ο πλούτος των νοικοκυριών στην Ελλάδα
Έρευνα της ΤτΕ δείχνει ότι η οικονομική κρίση μείωσε τον πλούτο κατά 37,5% - Νέο μήνυμα Στουρνάρα με αποδέκτες εντός και εκτός Ελλάδας.
Μεγάλη ήταν η μείωση του καθαρού χρηματοοικονομικού πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών κατά τη διάρκεια της κρίσης. Όπως δείχνει σχετική έρευνα τα ελληνικά νοικοκυριά έχασαν περίπου 37,5% του πλούτου τους, ενώ άλλαξαν ριζικά τα πρότυπα συμπεριφοράς αναφορικά με την αποταμίευση και την κατανάλωση των Ελλήνων.
Η έρευνα με τίτλο «Η οικονομική συμπεριφορά των νοικοκυριών στην Ελλάδα: Πρόσφατες εξελίξεις και προοπτικές» επιχειρεί να καταδείξει τις μεγάλες αλλαγές που έχουν συντελεστεί στον χαρτοφυλάκιο των ελληνικών νοικοκυριών, τα εισοδήματα τους κοκ επιχειρώντας παράλληλα να ρίξει φως στη νέα τάση που έχει διαμορφωθεί.
Όπως αναφέρεται κατά τη διάρκεια της κρίσης παρατηρείται αποστροφή προς τον κίνδυνο και αναδιάταξη του χαρτοφυλακίου των νοικοκυριών, με προτίμηση για τις πιο άμεσα ρευστοποιήσιμες μορφές χρηματοοικονομικού πλούτου, όπως οι καταθέσεις, ενώ το μερίδιο σε μετοχές, χρεόγραφα και αμοιβαία κεφάλαια μειώθηκε σημαντικά.
Αντίθετα, προ της κρίσης παρατηρείται συνεχής και ταχεία αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων των νοικοκυριών, κυρίως για να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε κατοικίες.
Τα νοικοκυριά προχωρούν σε απομείωση των υποχρεώσεών τους για πρώτη φορά στο τέλος του 2010, δυναμική η οποία συνεχίζεται και στα επόμενα τρίμηνα, συνολικά ωστόσο αυτές παραμένουν υψηλές, όπως αποτυπώνεται στους δείκτες μόχλευσης.
Η αποταμίευση των νοικοκυριών μέχρι το τέλος του 2008 παρέμενε υψηλή, υποστηριζόμενη από τις υψηλές επενδύσεις των νοικοκυριών τόσο σε ακίνητα και άλλα μη χρηματοοικονομικά στοιχεία όσο και σε χρηματοοικονομικά στοιχεία, οι οποίες υπερέβαιναν την καθαρή δημιουργία νέου χρέους.
Μετέπειτα, η αποταμίευση ακολούθησε πτωτική πορεία και παραμένει σε εξαιρετικώς χαμηλά επίπεδα, εξαιτίας της συρρίκνωσης των επενδύσεων σε κατοικίες και εξοπλισμό και της μεγάλης αποεπένδυσης σε χρηματοοικονομικά στοιχεία, παρά την καθαρή αποπληρωμή χρέους κατά την πρόσφατη περίοδο.
Από την ανάλυση των συνιστωσών του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών προκύπτει ότι τη μεγαλύτερη ποσοστιαία συμμετοχή έχει το εισόδημα εξαρτημένης εργασίας και ακολουθούν το λειτουργικό πλεόνασμα, οι κοινωνικές παροχές και τέλος το καθαρό εισόδημα περιουσίας.
Μετά το 2010, μεγάλη μείωση υπέστησαν και οι τέσσερις αυτές συνιστώσες, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εγχώριας τελικής καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών κατά λειτουργικό σκοπό, ιδιαίτερα περιορίζονται οι δαπάνες που αφορούν διαρκή καταναλωτικά αγαθά, ενώ παρατηρείται αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των δαπανών που διατίθενται για την κάλυψη βασικών αναγκών, υποδηλώνοντας μια μεταβολή του καταναλωτικού προτύπου των νοικοκυριών.
Στουρνάρας: Πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση
Tην ανάγκη να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση υπογράμμισε για μία ακόμη φορά ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.
Μιλώντας σε εκδήλωση του Wharton Club of Greece στην Αθήνα με θέμα «Η Ελλάδα και η ζώνη του ευρώ: προκλήσεις και προοπτικές», ο Στουρνάρας ανέφερε ότι αναγκαία προϋπόθεση της οικονομικής ανάκαμψης, είναι πρωτίστως η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και η απαρέγκλιτη εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που περιγράφονται στο νέο πρόγραμμα.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν ακόμη και ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ήδη εγκριθεί και στην περαιτέρω προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, καθώς και στη βελτίωση της διαχείρισής του.
Ακόμη συνέστησε μεγαλύτερη ευελιξία αμοιβών, ενίσχυση του ανταγωνισμού και περιορισμό των υπερβολικών ρυθμίσεων στις τιμές και στις αμοιβές σε ορισμένα κλειστά επαγγέλματα (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι κ.λπ.) και σε κλάδους δικτύων υποδομών. Ταυτοχρόνως όμως, όπως ανέφερε, το κοινωνικό κράτος θα πρέπει να εξασφαλίζει ένα προστατευτικό δίχτυ ασφαλείας για όσους θίγονται από την προσαρμογή. «Ευελιξία και ασφάλεια (flexicurity) πρέπει να συμβαδίζουν» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κεντρικός τραπεζίτης αναφέρθηκε και στην ευρωζώνη γενικότερα, λέγοντας πως «μόνο μία ισχυρή και λειτουργική ευρωζώνη μπορεί να απορροφήσει τους κραδασμούς που επιφυλάσσουν οι διαφαινόμενες μεγάλες αλλαγές σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο». Και συμπλήρωσε πως «η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτήν είναι επιτακτική, όχι μόνο για λόγους οικονομικούς, αλλά και για λόγους κοινωνικούς και εθνικούς. Το ευρώ είναι η ασπίδα μας».
