Πώς να διαχειριστούμε το οικονομικό άγχος

Από την Ιωάννα Φο*

Από την πρώτη στιγμή που έχουμε αντίληψη των πραγμάτων γύρω μας, αρχίζουν και καταφθάνουν τα πρώτα προβλήματα. Έχουμε άγχος για την σχολική και έπειτα επαγγελματική μας επιτυχία, για τα προβλήματα της οικογένειας, των παιδιών μας, της κοινωνίας και άλλα.

Τι δεν ανέφερα όμως που διαπνέει όλα αυτά, υπάρχει παράλληλα με αυτά και συνήθως, στο τέλος, κυριαρχεί; Το οικονομικό άγχος. Είτε μιλάμε για το άγχος του να έχουμε ένα χαρτζιλίκι ως μαθητές και μαθήτριες, είτε μετά στο πανεπιστήμιο, είτε στην ενήλικη ζωή, αργότερα στην οικογενειακή και τέλος, όταν φτάσει η στιγμή της σύνταξης. Σε όλο αυτό το φάσμα, μας απασχολούν ζητήματα που αφορούν τα οικονομικά μας.

Και δεν μιλάμε για ένα μονοδιάστατο θέμα. Λαμβάνουμε οικονομικές αποφάσεις κάθε μέρα και πολλές από αυτές επηρεάζουν το μέλλον μας με τρόπους που ούτε φανταζόμαστε. Οικονομικές αποφάσεις είναι ακόμα κι αυτές που εκ πρώτης όψεως δεν φαίνονται ως τέτοιες.

Για παράδειγμα, σε ποια Τράπεζα θα ανοίξουμε λογαριασμό, πόσους καφέδες πίνουμε και από που τους αγοράζουμε, που πάμε διακοπές και πόσον νωρίτερα τις κλείνουμε, αν αποταμιεύουμε, από ποια ηλικία,  που εναποθέτουμε τις αποταμιεύσεις μας και πόσες άλλες ακόμα αποφάσεις. Όλες αυτές μπορούν είτε να αποτελέσουν τα θεμέλια μιας ήρεμης, οικονομικά, ζωής απαλλαγμένης από το άγχος, ή πηγές άγχους και οικονομικής ανησυχίας.

Για να έρθουμε, όμως, στα πιο συγκεκριμένα, θα έλεγα πως σήμερα στην χώρα μας οι οικονομικές ανησυχίες συνοψίζονται σε ένα τρίπτυχο: πως θα τακτοποιήσουμε τις οφειλές μας, πως θα αντιμετωπίσουμε το κόστος διαβίωσης και, κυρίως,  το τι θα γίνει όταν αποφασίσουμε να συνταξιοδοτηθούμε. Βλέπουμε και την επιβεβαίωση αυτού που είπαμε πριν, ότι το οικονομικό άγχος διαπνέει την ζωή μας σε όλη της την διάρκεια. Οφειλές από το παρελθόν, παρούσα δυσκολία για το κόστος διαβίωσης και ανησυχία για όταν φτάσει η ώρα της συνταξιοδότησης.

Λύση σε αυτό υπάρχει;

Αφού αποκλείσουμε το τυχαίο, ευτυχές γεγονός, όπως π.χ το Τζόκερ, ας δούμε πως εμείς μόνοι και μόνες μας θα διαμορφώσουμε εκείνες τις συνθήκες μέσω των οποίων θα αποφύγουμε τις κακοτοπιές και θα κάνουμε τις καλύτερες επιλογές στα οικονομικά μας.

Για μένα, πρώτος κανόνας που θα μας βοηθήσει να πετύχουμε είναι να φροντίσουμε να έχουμε πάντα καταγεγραμμένα έσοδα και έξοδα. Θα βλέπουμε που ξοδεύουμε, πόσα και γιατί και μόνο έτσι θα μπορέσει να επαρκέσει το εισόδημά μας, αν τυχόν σήμερα δεν μας αρκεί. Δεν λέω ότι παίρνουμε πολλά και δεν ξέρουμε που τα ξοδεύουμε! Απλώς λέω ότι μπορούμε να ξοδεύουμε λιγότερα, γνωρίζοντας που πάει και το τελευταίο μας ευρώ. Το κρίσιμο είναι να μπορούμε να κάνουμε το απλό και προφανές: έσοδα-έξοδα=αποταμίευση.

Σε επόμενο χρόνο και αφού έχουμε αποπληρώσει ή έστω ρυθμίσει και βάλει σε σειρά τις όποιες-εάν υπάρχουν-οφειλές μας, έρχεται το σημείο-κλειδί που δεν είναι άλλο από την επένδυση των κόπων μας. Εδώ είναι που το χρήμα, αρχίζει και αποκτά υπεραξία. Τα δέκα ευρώ μας επενδύονται και γίνονται έντεκα, δώδεκα και πάει λέγοντας. Πλέον και εν τοις πράγμασι, το νερό έχει μπει στο αυλάκι.

Το τρίτο και τελευταίο βήμα είναι να μάθουμε να ζούμε από τις επενδύσεις μας. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Χτίζοντας ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο με το μυαλό στις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές μας ανάγκες. Έτσι, υπάρχει πράγματι ο τρόπος να δημιουργήσουμε μια μηχανή παραγωγής χρήματος που δεν εξαντλείται και συνεχώς μεγαλώνει, παρότι ζούμε από αυτό.

Φυσικά, σε όλα αυτά τα βήματα που αναφέραμε χρειαζόμαστε κάποια εφόδια. Όσων αφορά εμάς προσωπικά, απαραίτητη είναι η πειθαρχία και ο σεβασμός του πλάνου που καταστρώσαμε. Μόνο με συνέπεια θα πετύχουμε τους στόχους μας και μονάχα αν αντισταθούμε στις Σειρήνες που μας λένε να πάψουμε να αποταμιεύουμε και να επενδύουμε, ή ότι υπάρχει ευκολότερος τρόπος. Δεν υπάρχει. Το να ζούμε χωρίς οικονομικό άγχος, απαιτεί θυσίες.

Τέλος, σε περίπτωση που δεν έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις ή εκπαίδευση για να καταστρώσουμε μόνοι και μόνες μας τα πλάνα που θα μας απομακρύνουν από το οικονομικό άγχος, είναι προτιμότερο να ξεκινήσουμε τις επενδύσεις μας από τις συμβουλές ενός συμβουλευτικού οργανισμού. Ναι, θα μας κοστίσει λίγο παραπάνω, αλλά με αυτά τα παραπάνω χρήματα αγοράζουμε μια σταθερότερη πορεία προς την ξεγνοιασιά.

Κλείνοντας, βλέπουμε πως κάθε στάδιο της ενήλικης ζωής μας συνοδεύεται από τα αντίστοιχα οικονομικά άγχη. Αυτό δεν αλλάζει. Αυτό που μπορεί, όμως, να αλλάξει είναι το πώς εμείς τα αντιμετωπίζουμε. Μπορούμε να τα αφήνουμε να έρχονται και να προσπαθούμε να αντιμετωπίζουμε όπως-όπως ό,τι προκύπτει, ή μπορούμε να καταστρώσουμε το σχέδιό μας και να επιμείνουμε σε αυτό, εξαλείφοντας έτσι το οικονομικό άγχος και ζώντας την ζωή μας σε όλα της τα στάδια πολύ πιο ξέγνοιαστα!

* Master in Economics and Politics

Βρείτε την Ιωάννα στο YouTube και στο Instagram εδώ:
https://www.youtube.com/user/ioannafo/videos
https://www.instagram.com/ioannafo