Πώς ο πρώην CEO της Uber, Travis Kalanick, ήθελε να εκμεταλλευτεί τη βία κατά των οδηγών ως μέσο πίεσης των κυβερνήσεων

της Sophie Mellor

Καθώς η Uber επεκτεινόταν εισερχόμενη επιθετικά σε νέες αγορές σε όλο τον κόσμο, ξέσπασαν βίαιες εντάσεις μεταξύ των οδηγών ταξί που κάποτε κατείχαν το μονοπώλιο στην τοπική τους αγοράς μεταφοράς με ταξί και της νεοεισερχόμενης εταιρείας με τις χαμηλότερες τιμές.

Ενώ οι επιθέσεις κατά των οδηγών της Uber αυξάνονταν σε όλες τις αγορές, μια νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε την Κυριακή δείχνει ότι ο τότε διευθύνων σύμβουλος Travis Kalanick όχι μόνο είχε πλήρη επίγνωση της βίας κατά των οδηγών του, αλλά και ότι προσπάθησε να την αξιοποιήσει ως εργαλείο εκστρατείας για να πιέσει τις κυβερνήσεις να ξαναγράψουν τους νόμους που επιβράδυναν τα σχέδια επέκτασης της Uber.

Η νέα έκθεση βασίζεται σε εσωτερικά κείμενα της Uber, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τιμολόγια και άλλα έγγραφα που διέρρευσαν στον Guardian, ο οποίος στη συνέχεια μοιράστηκε τα δεδομένα με τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων, ένα μη κερδοσκοπικό δίκτυο ερευνητικών δημοσιογράφων. Μαζί δημιούργησαν αυτό που αποκαλούν ‘Uber Files’.

Ταραχές κατά της Uber

Μία από τις πιο δραματικές συνομιλίες που διέρρευσαν και δημοσιεύτηκαν στα Uber Files είναι μια ομαδική συνομιλία από το 2016, στην οποία οι ηγέτες της εταιρείας συζητούσαν το τελευταίο περιστατικό μιας σειράς βίαιων ενεργειών κατά των οδηγών της Uber.

Στη συνομιλία, ο Kalanick μιλάει με την Rachel Whetstone, αντιπρόεδρο επικοινωνίας της Uber, και τον Mark MacGann, επικεφαλής δημόσιας πολιτικής της εταιρείας για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, για τις ταραχές της 26ης Ιανουαρίου 2016 στη Γαλλία, όπου 2.100 οδηγοί ταξί πραγματοποίησαν μαζική διαμαρτυρία κατά της Uber μέσα και γύρω από το Παρίσι, αποκλείοντας την περιφερειακή οδό, βάζοντας φωτιά σε αναποδογυρισμένα οχήματα και μετατρέποντας το κέντρο της πόλης σε ένα ατέλειωτο μποτιλιάρισμα.

Αφού ο Kalanick πρότεινε ότι οι οδηγοί της Uber θα μπορούσαν να ασκήσουν «πολιτική ανυπακοή» – μέσω ειρηνικής πορείας ή καθιστικής διαμαρτυρίας -, η Whetstone απάντησε ότι ο MacGann ανησυχούσε για την αυξανόμενη βία των οδηγών ταξί κατά των ιδιωτών οδηγών ενοικίασης αυτοκινήτων στο Παρίσι. Πρόσθεσε ότι τα συνδικάτα «καταλαμβάνονται από ακροδεξιούς που διψάνε για μάχη» και ότι είναι «κάτι που πρέπει να σκεφτούμε διεξοδικά».

Ο MacGann απάντησε: «Ακροδεξιοί κακοποιοί διείσδυσαν σε ορισμένες από τις διαδηλώσεις των οδηγών ταξί – θα εξετάσουμε την αποτελεσματική πολιτική ανυπακοή και ταυτόχρονα θα κρατήσουμε τον κόσμο ασφαλή».

Αλλά ο Kalanick κράτησε διαφορετική στάση. Σύμφωνα με τα μηνύματα που διέρρευσαν, αντιτάχθηκε στην αντίληψη ότι οι οδηγοί της Uber πρέπει να αποφεύγουν τις συγκρούσεις και, αντίθετα, φάνηκε να τις καλωσορίζει.

«Αν έχουμε 50.000 riders, δεν θα κάνουν και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα», απάντησε ο Kalanick ένα λεπτό αργότερα, λέγοντας ότι πιστεύει ότι οι μάχες «αξίζουν τον κόπο». «Η βία εγγυάται την επιτυχία. Και σε αυτούς τους τύπους πρέπει να αντισταθούμε, όχι; Συμφωνώ ότι πρέπει να μελετηθεί το σωστό μέρος και το στήσιμο».

Αγκαλιάστε το χάος

Η αξιοποίηση της βίας κατά της Uber προς όφελος της εταιρείας αποτέλεσε μέρος του …εγχειριδίου της Uber και επαναλήφθηκε σε όλη την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ισπανία, την Ελβετία και την Ολλανδία, λένε τα Uber Files. Ο στόχος: να προωθηθεί το αφήγημα ότι η τεχνολογία της Uber στοχοποιήθηκε επειδή διατάραξε τα απαρχαιωμένα συστήματα μεταφορών που έπρεπε να ξεριζωθούν.

Ένα υψηλόβαθμο πρώην στέλεχος της Uber δήλωσε στον Guardian ότι υπήρχε μια στρατηγική «μετατροπής των οδηγών σε όπλο» και εκμετάλλευσης της βίας εναντίον τους για να «διατηρηθεί η διαμάχη ζωντανή».

Αφότου μασκοφόροι οδηγοί ταξί στο Άμστερνταμ άρχισαν να ξυλοκοπούν οδηγούς της Uber τον Μάρτιο του 2015, τα θύματα ενθαρρύνθηκαν να υποβάλουν αναφορές στην αστυνομία, οι οποίες στη συνέχεια κοινοποιήθηκαν στην κορυφαία ολλανδική εφημερίδα De Telegraaf σε μια προσπάθεια να παραμείνει η ιστορία στα πρωτοσέλιδα. Ένας μη κατονομαζόμενος διευθυντής δήλωσε στον Guardian ότι οι ιστορίες «θα δημοσιευτούν χωρίς το αποτύπωμά μας στην πρώτη σελίδα αύριο», προσθέτοντας: «Κρατάμε το αφήγημα της βίας για λίγες ημέρες πριν προσφέρουμε τη λύση».

Παρόμοιες οδηγίες δόθηκαν και στην Ινδία, όπου ένα ανώτατο στέλεχος προέτρεψε τα διευθυντικά στελέχη να επικεντρωθούν στην προώθηση της ανάπτυξης, ακόμη και όταν «οι φωτιές αρχίζουν να καίνε».

«Να ξέρετε ότι αυτό είναι ένα φυσιολογικό μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας της Uber», είπε. «Αγκαλιάστε το χάος. Σημαίνει ότι κάνετε κάτι ουσιαστικό».

Σε δήλωση που δημοσίευσε ο Guardian, εκπρόσωπος του Kalanick δήλωσε ότι «ποτέ δεν πρότεινε ότι η Uber θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τη βία εις βάρος της ασφάλειας των οδηγών. Οποιαδήποτε κατηγορία ότι ο κ. Kalanick κατηύθυνε, συμμετείχε ή εμπλέκεται σε οποιαδήποτε από αυτές τις δραστηριότητες είναι εντελώς ψευδής».

Ένα κίνητρο για την Uber να εστιάσει την προσοχή της στη βία κατά των οδηγών της μπορεί να ήταν να δημιουργήσει συμπάθεια σε χώρες όπου οι μονοπωλιακές υπηρεσίες ταξί είχαν στενές σχέσεις με τις τοπικές αρχές – και όπου οι υπηρεσίες μετακίνησης της Uber δεν ήταν ακριβώς νόμιμες.

Η Nairi Hourdajian, επικεφαλής παγκόσμιων επικοινωνιών της Uber, έκανε μια ωμή υπόνοια για την κατάσταση της Uber σε ένα μήνυμα που διέρρευσε προς έναν συνάδελφό της από το 2014, όταν οι κυβερνήσεις στην Ταϊλάνδη και την Ινδία προσπαθούσαν να κλείσουν την Uber. «Μερικές φορές έχουμε προβλήματα επειδή, χμ…, είμαστε απλά παράνομοι», είπε η Hourdajian.

Για να παρακάμψει αυτά τα εμπόδια, η Uber φέρεται να δημιούργησε μια ‘τεχνολογία stealth’ που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει εάν οι κυβερνήσεις ξεκινούσαν έρευνες για την εταιρεία. Ο λεγόμενος ‘kill switch’ της Uber θα διέκοπτε την πρόσβαση στους διακομιστές της Uber και θα εμπόδιζε τις αρχές να αρπάξουν στοιχεία κατά τη διάρκεια επιδρομών, μια μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε σε περισσότερες από 12 περιπτώσεις σε έξι χώρες και μια εντολή που εξέδωσε ο ίδιος ο Kalanick στο Άμστερνταμ.

Σε γραπτή δήλωσή του, η εκπρόσωπος της Uber Jill Hazelbaker αναγνώρισε «λάθη» στο παρελθόν της Uber και δήλωσε ότι ο CEO, Dara Khosrowshahi, ο οποίος προσελήφθη το 2017, είχε «αναλάβει να μεταμορφώσει κάθε πτυχή του τρόπου λειτουργίας της Uber».

«Όταν λέμε ότι η Uber είναι μια διαφορετική εταιρεία σήμερα, το εννοούμε κυριολεκτικά: Το 90 τοις εκατό των σημερινών υπαλλήλων της Uber εντάχθηκαν μετά την ανάληψη της θέσης του CEO από τον Dara», προσέθεσε η Hazelbaker.

«Δεν δικαιολογηθήκαμε και δεν θα δικαιολογηθούμε για συμπεριφορές του παρελθόντος που σαφώς δεν συνάδουν με τις σημερινές μας αξίες. Αντ’ αυτού, ζητάμε από το κοινό να μας κρίνει με βάση αυτά που κάναμε τα τελευταία πέντε χρόνια και αυτά που θα κάνουμε τα επόμενα χρόνια».