Πώς ο Τραμπ κάνει άθελά του πράξη το «Μake Europe Great Again»
Οι τελευταίες εμπορικές κινήσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αναζωπυρώνουν τις ανησυχίες για ύφεση στις ΗΠΑ, με τους αναλυτές να προειδοποιούν για τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού. Η απόφασή του να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό –παίρνοντας πίσω το μέτρο προσωρινά για έναν μήνα– και να αυξήσει τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές στο 20%, έρχεται σε συνέχεια της ήδη επιβληθείσας δασμολογικής πολιτικής σε χάλυβα (25%) και αλουμίνιο (10%). Οι συνολικές παρεμβάσεις στις εμπορικές ροές αγγίζουν τα 2,2 τρισ. δολάρια και έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην αμερικανική και παγκόσμια οικονομία.
Το αποτέλεσμα;
Οι δείκτες S&P 500 και Dow Jones έχασαν μέσα σε λίγες συνεδριάσεις τα κέρδη που είχαν σημειώσει στην αρχική περίοδο διακυβέρνησης Τραμπ. Την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, η Wall Street βυθίστηκε στο κόκκινο, καθώς οι επενδυτές αντιλήφθηκαν τους κινδύνους της πολιτικής αυτής για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
Η Ευρώπη εμφανίζεται να επωφελείται από την αβεβαιότητα που επικρατεί στις ΗΠΑ
Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές μετοχές έχει ανακάμψει, με τις επενδυτικές ροές να φτάνουν τα 12 δισ. δολάρια μέσα σε τέσσερις εβδομάδες. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών επιστρέφει σε υψηλά 3,5 ετών, γεγονός που αποτυπώνει ένα μεταβαλλόμενο αφήγημα υπέρ της Ευρώπης, σε συνδυασμό με την ενίσχυση μιας ανεξάρτητης αμυντικής στρατηγικής.
Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ πρότεινε ιστορική αύξηση των αμυντικών δαπανών, εξαιρώντας τς μάλιστα από τον υπολογισμό των ελλειμμάτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας, επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να επενδύσουν σε άμυνα σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρώπη αναμένεται να διαθέσει τουλάχιστον 150 δισ. δολάρια για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της, ειδικά μετά τη διπλωματική αποτυχία του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι στις ΗΠΑ και την ένταση που προκλήθηκε στη συνάντησή του με τον Τραμπ και τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς, καθώς και την πρόθεση του Ντόναλντ Τραμπ να παγώσει τη στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας.
Η αλλαγή ισορροπιών ίσως αναγκάσει τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, και κυρίως τη Γερμανία, να «σπάσουν» το ταμπού του χρέους, επενδύοντας σε προηγμένες βιομηχανίες αιχμής με αμυντικό προσανατολισμό. Ήδη, τα δύο μεγάλα γερμανικά κόμματα, SPD και CDU, προχώρησαν σε μια συμφωνία για συνταγματική μεταρρύθμιση, ούτως ώστε να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες από το «φρένο χρέους» και να επιτρέψουν επενδύσεις ύψους 900 δισ. ευρώ. Έπειτα, βέβεια, από τις αντιδράσεις των Πρασίνων, η επόμενη γερμανική κυβέρνηση συνεργασίας ενδέχεται να αναζητήσει στήριξη από το AfD ή την Αριστερά.
Νέα πνοή στις σχέσεις ΗΒ-ΕΕ
Στο νέο αυτό γεωπολιτικό τοπίο, το Ηνωμένο Βασίλειο αποκτά ενεργό ρόλο στην ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική, συμμετέχοντας στη Σύνοδο Κορυφής και ενισχύοντας τους δεσμούς της με την ΕΕ, παρά το Brexit. Έτσι, η Ευρώπη δείχνει πως διαμορφώνει ένα πιο σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου η οικονομική αστάθεια αυξάνεται λόγω της πολιτικής του Τραμπ. Έπειτα, μάλιστα, από αυτές τις εξελίξεις, η επιλογή των δασμών και της οικονομικής τιμωρίας αντί για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας φαίνεται να μετατρέπει το γνωστό σλόγκαν «Make America Great Again» σε «Make Europe Great Again», όπως χαρακτηριστικά σχολίασαν οι Financial Times.
