Πώς οι ψηφιακές πληρωμές αλλάζουν το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας
Φανταστείτε για μια στιγμή: είναι νωρίς το πρωί στην Αθήνα, η πόλη ξυπνά και οι πρώτοι τουρίστες αρχίζουν να περιπλανιούνται στα στενά της Πλάκας, έτοιμοι να ανακαλύψουν τα μυστικά της. Οι φωνές από τις τουριστικές περιοχές αναμειγνύονται με την κίνηση στους δρόμους, αλλά κάτι διαφορετικό συμβαίνει αυτή τη φορά: οι πληρωμές δεν γίνονται με μετρητά.
Η Ελλάδα βιώνει την πιο έντονη στροφή προς τις ψηφιακές πληρωμές στον τουριστικό της τομέα. Αν το 2019 το 42% των δαπανών των τουριστών γίνονταν μέσω αναλήψεων από ΑΤΜ, εφέτος, το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 23%, με τη μεγάλη πλειοψηφία των συναλλαγών να γίνονται μέσω τερματικών POS (77%). Αυτό το απλό στατιστικό στοιχείο δεν είναι μόνο αριθμός. Είναι η αποτύπωση μιας αλλαγής που έχει συντελεστεί αθόρυβα, μερικές φορές χωρίς να το συνειδητοποιούμε, στην καθημερινότητα του τουριστικού τοπίου της χώρας.
Η Visa, δημοσιοποίησε πρόσφατα την ετήσια ανάλυσή της για τον τουρισμό στη Μεσόγειο, με την Ελλάδα να παρουσιάζει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024, οι δαπάνες των τουριστών αυξήθηκαν κατά 14% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, το πραγματικό ενδιαφέρον βρίσκεται στα νούμερα που κρύβονται πίσω από αυτήν την αύξηση: τα ψηφιακά δεδομένα.
Η μεγαλύτερη «επανάσταση» δεν αφορά μόνο τη στροφή προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, αλλά και τη διαρκή εξέλιξη των προτιμήσεων των τουριστών. Η Visa καταγράφει μια σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά των επισκεπτών από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Γαλλία, οι οποίοι καταναλώνουν πλέον περισσότερο και με διαφορετικό τρόπο. Από τις αγορές αγαθών και τις συναλλαγές σε καταστήματα λιανικής (που αυξήθηκαν κατά 26%) μέχρι τις δαπάνες για εστίαση και νυχτερινή ζωή (με άνοδο 21%), το τουριστικό κοινό δείχνει ότι είναι έτοιμο να ξοδέψει, αλλά με έναν πιο σύγχρονο και «ψηφιακό» τρόπο.
Όπως εξηγεί η Γενική Διευθύντρια της Visa για την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Μάλτα και το Ισραήλ, Sevi Vassileva, «Οι ψηφιακές πληρωμές έχουν διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη αυτού του τομέα, ο οποίος αποτελεί βασικό συντελεστή του ΑΕΠ. Σε σύγκριση με άλλες μεσογειακές χώρες, υπάρχει άφθονος χώρος για την αύξηση των πληρωμών μέσω POS έναντι των αναλήψεων από ΑΤΜ, γεγονός που συμβαδίζει με τη γενικότερη στροφή προς τις πληρωμές χωρίς μετρητά. Η ενίσχυση της υποδομής των ψηφιακών πληρωμών θα βελτιώσει όχι μόνο την εμπειρία των επισκεπτών, αλλά θα βελτιώσει και τη βιωσιμότητα της οικονομίας βοηθώντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη από τον εισερχόμενο τουρισμό».
Και αυτή η τάση φαίνεται να συνεχίζεται. Η Visa αναφέρει ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει περιθώρια βελτίωσης σε σχέση με άλλες μεσογειακές χώρες. Ειδικά σε ό,τι αφορά τη χρήση καρτών και την αποδοχή ψηφιακών πληρωμών, η Ελλάδα έχει ακόμα σημαντική δυνατότητα ανάπτυξης. Ενώ στη Γαλλία το 90% των τουριστικών συναλλαγών πραγματοποιούνται μέσω POS, στην Ελλάδα το ποσοστό παραμένει στο 77%, δείχνοντας ότι η μετακίνηση από τα μετρητά στις κάρτες δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως. Ειδικότερα, στην Ελλάδα πέρυσι οι αναλήψεις ανέρχονταν σε 26%, ενώ το 2021 ήταν 35% και το 2019 42%, υποδεικνύοντας μια ξεκάθαρη μετακίνηση προς τις πληρωμές χωρίς μετρητά. Η τάση αυτή ενισχύεται από τη μείωση της μέσης αξίας συναλλαγής κατά 6% σε σχέση με πέρυσι, υποδεικνύοντας πιο ευέλικτη χρήση καρτών ακόμη και για μικρής αξίας συναλλαγές.
Από την «Ανάλυση της Visa για τον Μεσογειακό Τουρισμό» προκύπτουν και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία. Όπως ότι ο τομέας του τουρισμού στην Ελλάδα εξακολουθεί να ακμάζει με βασικούς δείκτες να καταγράφουν μεταξύ άλλων, ισχυρή αύξηση τόσο στον αριθμό των επισκεπτών όσο και σε αριθμό συναλλαγών μεταξύ άλλων. Οι επισκέπτες αυξήθηκαν κατά 17%, ενώ οι συναλλαγές σημείωσαν άνοδο 22%, γεγονός που υποδηλώνει στροφή προς πληρωμές χωρίς μετρητά.
Οι βασικές χώρες που τροφοδότησαν την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού, περιλαμβάνουν το Ηνωμένο Βασίλειο με αύξηση 12%, τις ΗΠΑ (14%), τη Γερμανία (24%) και τη Γαλλία (10%). Η Αθήνα αναδείχθηκε ως ο πιο δημοφιλής προορισμός ανάμεσα σε όλες τις ελληνικές πόλεις, σημειώνοντας αύξηση 17% σε σχέση με πέρυσι, με δεύτερη τη Μύκονο. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατέγραψαν τη μεγαλύτερη μέση δαπάνη ανά επισκέπτη, ενώ η Τουρκία παρουσίασε την πιο αξιοσημείωτη αύξηση σε τουριστικές δαπάνες με +114%, ακολουθούμενη από την Κίνα με αύξηση 63%.
Τα στοιχεία της Visa δείχνουν ότι η αύξηση στις δαπάνες κατά τους μήνες εκτός υψηλής τουριστικής περιόδου, ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση που παρατηρήθηκε στα μέσα του καλοκαιριού. Τον Μάρτιο του 2024 καταγράφηκε αύξηση δαπανών 19% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2023, ο Απρίλιος σημείωσε άνοδο 17%, ενώ ο Σεπτέμβριος παρουσίασε αύξηση 15%. Οι δαπάνες των επισκεπτών κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο αντιστοιχούν στο 39% της συνολικής ετήσιας δαπάνης.
Η περιοχή που καταγράφεται η υψηλότερη αξία συναλλαγών εξακολουθεί να είναι η Αθήνα, καταγράφοντας αύξηση 18% σε ετήσια βάση. Προορισμοί που παρουσιάζουν διαφοροποιημένη τάση από το μέσο όρο είναι η Ρόδος και τα Χανιά (22%), η Μύκονος (+2%), η Σαντορίνη (-1%).
Σε ότι αφορά την κατανομή των δαπανών των επισκεπτών στην Ελλάδα τα αγαθά λιανικής να κατέχουν την πρώτη θέση με ετήσια αύξηση 26%, αλλά να αντιπροσωπεύουν μόνο το 4% του συνόλου. Οι δαπάνες για εστίαση και νυχτερινή ζωή αυξήθηκαν κατά 21% αποτελώντας το 25% της συνολικής δαπάνης, ενώ οι δαπάνες σε παντοπωλεία και σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν επίσης κατά 17% αποτελώντας το 8% της συνολικής δαπάνης.
